Wp/mos/George Yaw Gyan-Baffour

< Wp‎ | mos
Wp > mos > George Yaw Gyan-Baffour

Sõngr sẽn yaa zaalem n yit Wikipedia pʋgẽ

George Yaw Gyan-Baffour
human
Sex or gendermale Tekre
Country of citizenshipGhana Tekre
Given nameGeorge Tekre
Date of birth27 March 1951 Tekre
Place of birthWenchi Tekre
Languages spoken, written or signedEnglish Tekre
Occupationpolitician, university teacher, economist, banker Tekre
EmployerHoward University Tekre
Position heldMember of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana Tekre
Educated atHarvard University, University of Wisconsin–Madison, Aalto University School of Business, University of Ghana, Opoku Ware Senior High School Tekre
Member of political partyNew Patriotic Party Tekre
Religion or worldviewCatholicism Tekre

A George Yaw Gyan-Baffour(ra roga yʋʋmd 1951 tʋʋlg rasem 27 wakat)[1] yaa Ghana ra-tẽeb bãngd la politik soab. A yaa tẽnga taoor soab sẽn da yaa tẽnga taoor soaba, n da yaa tẽnga naab n da be n be n be tẽnga pʋga. A yɩɩ profesɛɛr a Howard University pʋgẽ, Washington D.C., yʋʋmd 1993 n tãag yʋʋmd 2001. A yaa New Patriotic Party (Pãagrã sẽn get tẽng n pa rat n maan tẽng) ning sẽn yaa Ghana siglgã taoor lʋɩtb taoor soaba.

A vɩɩm la bãng-yalengo edit

A Gyan-Baffour rogame Wenchi, Ghana sẽn be Brong Ahafo soolmẽ wã. A kẽnga University of Ghana sẽn paam a diplôme wã. A kẽngda Helsinki Ekonomiya Lekollẽ, Fẽnland soolmẽ wã, n paam a diplôme.[2] A paama a magisterã la a doktorã a sẽn kẽed ne filozofi wã poore, a sẽn kẽ Wisconsin karẽn-biis roogã, Madison wã.[3][2] A paama doktorã diplôme me Harvard University.[4]

A Tʋʋmde edit

A George Gyan-Baffour yaa Howard Yunivɛrsite wã taoor lʋɩtb sull karen-saamb yʋʋmd 1993 n tãag 2001.[4] A sẽn wa n tõog n yãk a Zeova Kaset rãmbã n na n maan a Zeova raabã, a lebg n wa Ghana yʋʋmd 2000 wã. a lebg n wa Gana la a John Kufour sẽn yãk-a t'a yɩ tẽnga taoor soab n yɩ tẽnga siglgã siglgã taoor lʋɩtb sull yʋʋm 2002 wã.[5][2][6] Wakat kãnga, a yãka pipi siglgã sẽn na yɩl n get b sẽn na n maan bũmb ning n bãng b sẽn maand tẽngã zugu. A geta Ghana siglgã siglgã sẽn get b raabã yelle.[6]

A Politik Tʋʋmd edit

A basa a tʋʋmdã yʋʋmd 2004 wã, n na n tõog n tũ a politikã. Yʋʋmd kãng, a ra na n lʋɩɩ Wenchi tẽnga pʋga, a sẽn da yaa a New Patriotic Party wã n na n maan n yãk a meng n yãk a soab. A tõoga sorã, la a tõog n tõog n maan pʋga, yʋʋm 2008, 2012 la 2016. A yaa minisr ning sẽn geta ligdã la siglgã siglgã siglgã taoor soaba, la a yaa minisr sẽn geta ligdi wã yʋʋm 2005 n tâag yʋʋm 2008 perzida Kufour Wakaso.[6] Yʋʋmd 2015 wã, a kɩɩsame tɩ Maama sẽn na n maan bũmb ning n na n sõng a Zeova wã, a na n paama ligd a sẽn na n kõ a Zeova.[7] A ra tẽedame tɩ b tõe n welg tẽn-kãng pʋgẽ wã zu-loees tɩ b paam yaood b pʋsẽ.[7]

Yʋʋmd 2004 Politikã naam wakato edit

A Gyan-Baffour leb n yɩɩ tẽnga taoor soab n yãk a Wenchi tẽnga pʋga, Ghana tẽnga pʋga. A leb n yaa Ghana tẽnga taoor soaba. A paama vot 18,516 ne vot sẽn tar yõod sẽn yɩɩd 32,573 wã. Yaa b sẽn yãk n kõ votã fãa sẽn yaa sõma wã, b sẽn yãk tɩ b sõd tɩ b sõdg n kõ wã, b sõorã yaa 56.84%. A yaa a Yaw Osei Agyei sẽn yaa NDC ning ning sẽn yãk a ning a ning a sẽn yaa a ning a soabã, a Akotia Kwaky Thompson sẽn yaa a soabã sẽn yaa a soab a ning a soab a sẽn yaa Democratic Freedom Party ning ning sẽn boond t'a Abdul-Latif Omaru Abdullay sẽn yaa a soaba sẽn yaa a sẽn yaa kongre wã ning sẽn get a soabã. B paama vot 13 495, vot 284 la vot 278 sẽn zems ne vot nins fãa sẽn da be wã. Yaa woto n zems ne vot ning sẽn da be votã sẽn zems 41,43%, 0,87% la 0,85% sẽn da be vote wã.

A Gyan-Baffour yɩɩ tẽnga taoor soab n yãk a Wenchi tẽnga pʋga. A yaa Ghana tẽnga taoor dãmb n yãk yʋʋm 2004 wã. A sẽn maan woto wã, a rɩka a Ghana 4 soabã. A paama vot 18 183 ne vot 33 806 sẽn yaa sõma. Yaa woto n zems ne vot nins sẽn da paam n kõ wã fãa pʋga, sẽn zems 53.8%. A yaa a Abdul-Latif Umar Abdullah sẽn yaa Kongre wã neba wã, a Alhaji Alhassan Bene sẽn yaa Ghana ned fãa sẽn vɩ zĩig fãa wã, la a Osei Kwadwo Hayford sẽn yaa ned sẽn pa yãk a toor n yãk a meng n yɩ a taoor soaba. B paama vot 1,286, vot 7,669 la vot 6,668 sẽn zems ne vot nins sẽn da be wã fãa. Yaa b sẽn yãk n yãk n yãk b sõorã fãa wã, b sõor yaa 3,8%, 22,7% la 19,7%. A Gyan-Baffour tõogame n paam n na n yɩ "Parti wã" n tõog n yãk n na n maan a tʋʋmdã. A sẽn yãkã ra yaa pʋga sẽn tar pʋga 14 sẽn be parlema wã pʋgẽ, tɩ b naan paam pʋga 24 sẽn be Ghana, Brong Ahafo soolmẽ wã. Sẽn zems ne rẽ fãa, sull ning sẽn boond tɩ New Patriotic Party wã paama pʋ-tẽeb wʋsg ne pʋ-tẽer ning sẽn yaa b sẽn yãk n yãk n yãk b naan-n-soaba wã.

Yʋʋmd 2008 Politikã naam wakato edit

A Gyan-Baffour yaa b sẽn yãk-a tɩ b lebg a Zeova Kaset soab. A sẽn yãkã ra yaa pʋga 16 sẽn yãkã, tɩ b naan yã n yã n yã ne pʋga 24 sẽn yã n yã tɩ b yã n yãt a Zeova Kaset rãmbã sẽn yã n yãk a Zeova Kaset rãmba. A Zeova Kaset rãmbã sull sẽn yaa a Zeova Kaset rãmbã taoor soaba, a Zeova Kaset rãmb nins sẽn get b yell n paas b sẽn get b yellã fãa pʋgẽ. A Gyan-Baffour yaa b sẽn yãk-a tɩ b lebg a Zeova Kaset rãmbã sull ning sẽn get a Zeova yell n get a Zeova wã. A sẽn yãkã ra yaa pʋga 16 sẽn yãkã, tɩ b naan yã n yã n yã ne pʋga 24 sẽn yã n yã tɩ b yã n yã. Sẽn yɩɩd fãa, a New Patriotic Party wã paama pʋɩ-n-taar a 107, n yãk zĩ-bʋs 230 sẽn be Ghana 4 soabã.

Yʋʋmd 2012 Politikã naam wakato edit

2012 wã me, Gyan-Baffour paama vot sẽn tar pãng wʋsg n tõog n tõoge, a Yaw Osei Agyei sẽn yaa National Democratic Congress ning sẽn be n be n be wã, a Ebenezer Gyimah Koomson sẽn yaa Progressive Peoples' Party wã, la a Jacob Steve Kojo Akasampah Gyan sẽn be National Democratic Party wã.

Parliamentary wa Committee edit

Yaa ekonomist n yaa a Gyan-Baffour sẽn zĩnd ne b siglgã kom-tʋʋmd sullẽ. B sʋka: ligd kom-n-kãseng; raopã, tigisgã la sẽk-kãnga kom-nambrã; zãms kom-namba; naongã tõkgo kom-nanda; la ligd kom-no-kãseng ning sẽn yaa taoor soaba.

A sẽn yɩ minisr edit

A sẽn lebg ministɛɛrã yʋʋm 2017 yʋʋm-vẽkr kiuug rasem 12 soabã, tẽnga taoor soab a Nana Akuffo-Addo yãka a ye t'a yɩ ministɛɛr sẽn yãkd a soab siglgã siglgã siglg wɛɛngẽ. A prezida yeelame t'a yaa "maand sẽn tar waoogre, sẽn tar minim ning a sẽn da tar n yaa tẽnga taoor soab". B sẽn da wa n ning a Pollã tʋʋm-teedã, b ra tara sor n na n lebg a sẽn na n maan n tõog n yãk yam n na n pids a raabã.

A yãkr la naam zĩiga edit

A sẽn maan pʋ-peelmã la a pʋlemdã Edit A paama pʋ-peelem ne Parlamentã sẽn get b tʋʋmã wɛɛngẽ wã kom-n-soabã sẽn maan yʋʋm 2017 tʋʋlg kiuugã pʋgẽ. A sẽn da wa n maand a raabã sasa, a yeela kom-tĩndã tɩ Ghana pa rat yʋʋm 40 yiri siglgã siglgã sẽn na yɩl n tõog n tõog n yɩ kãenkãe ye. A sẽn tagsd tɩ pa kaoosd n na n yɩ sõma n sõng tɩ b ra wa gɩdg Ghana yiri ye. A paama kom-n-soabã yam a sẽn maan bũmb nins fãa sẽn yaa tɩlae ne minisr ning sẽn yaa naabã. A yaa tẽnga taoor soab a Akuffo-Addo sẽn kõ a loogrã yʋʋm 2017 yʋʋm-vʋʋr kiuug rasem 11 wã.

Memberships la affiliations edit

A Gyan-Baffour yaa Gana tẽnga b sẽn boond tɩ Chartered Economists Institute (GAN) ning sẽn tʋmd b tʋʋmdã pʋgẽ wã. A yɩɩ Ghana goosneema-rãmbã tʋʋm-noy wʋsg taoor soaba, sẽn tar n be Ghana Bank, Council for Scientific and Industrial Research la Ghana Institute of Management and Public Administration.

A Menga Vɩɩm edit

A George Gyan-Baffour kẽe kãadem n tar kamb a yopoe. A yaa Gãna Katolik Tigengã ned.

Sebtiise edit

A paama kom-n-soabã yam a sẽn maan bũmb nins fãa sẽn yaa tɩlae ne minisr ning sẽn yaa naabã. A yaa tẽnga taoor soab a Akuffo-Addo sẽn kõ a loogrã yʋʋm 2017 yʋʋm-vʋʋr kiuug rasem 11

  1. https://web.archive.org/web/20170728161840/http://www.odekro.org/person/george-yaw-gyan-baffour/
  2. 2.0 2.1 2.2 https://web.archive.org/web/20170728204317/http://www.pulse.com.gh/bio/politicians/george-yaw-gyan-baffour-prof
  3. http://ghanamps.com/mps/details.php?id=150
  4. 4.0 4.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=263
  5. http://ghanamps.com/mps/details.php?id=2515
  6. 6.0 6.1 6.2 https://web.archive.org/web/20170728203718/http://www.ghana.gov.gh/index.php/en/governance/ministers/3443-prof-gyan-baffour-minister-for-planning
  7. 7.0 7.1 http://www.foreverghana.com/news/detail/27871#IMF-bailout-will-be-counterproductive-%E2%80%93-Gyan-Baffour