Wp/mos/Daniel Botwe

< Wp‎ | mos
Wp > mos > Daniel Botwe

Sõngr sẽn yaa zaalem n yit Wikipedia pʋgẽ

Daniel Botwe
human
Sex or gendermale Tekre
Country of citizenshipGhana Tekre
Name in native languageDaniel Kweku Botwe Tekre
Given nameDaniel, Dan Tekre
Family nameBotwe Tekre
Date of birth26 February 1958 Tekre
Place of birthAbiriw Tekre
Languages spoken, written or signedEnglish Tekre
Occupationpolitician, software engineer, business executive Tekre
Educated atKwame Nkrumah University of Science and Technology, Kumasi Academy, Achimota School Tekre
Work locationAccra Tekre
Member of political partyNew Patriotic Party Tekre
Candidacy in election2020 Ghanaian parliamentary election Tekre
Religion or worldviewChristianity Tekre

Daniel Botwe (roga yʋʋmd 1958 tʋʋlg kiuug rasem pisi-la yoobe wakat)[1]

A yaa Ghana politik soaba.[2][3] A yaa Ghana politik parliamentà sull tõor soab n gèt Okere wã tẽnga m'be Ghana yaanga tênga soolmã pʋga.[4] A yɩɩ sɛb la sɛb ministɛɛr a John Agyekum Kufour sɛb pʋgẽ.A yɩɩ naan siglgã taoor lʋɩtb sull ning sẽn geta naan siglgã siglgã siglgã yelle[5], Nana Akufo-Addo n da taoor soaba a pipi la a yiib-n-soabã. [6]

Bi-bɩɩgã la a zãmsgo edit

A Dan Kwaku Botwe rogame yʋʋmd 1958 tʋʋlg kiuug rasem pisi-la yoobe Ghana sẽn be Eastern Region wã. A yaa Abiriw Akuapem neda.[1] A kẽnga Presbiterians Primary la Middle School sẽn be Mabang sẽn be Ahafo-Ano zĩiga, Ashanti soolmẽ wã. A paama a GCE minim minim minim kaset Kumasi Akademi wã pʋgẽ, la a paama a GSE minim minim minim minim sebr Achimota School wã pʋgẽ yʋʋmd 1977. A paama Sɩnd la Teknolozĩ wã Kõosneem sẽn boond tɩ Kwame Nkrumah University of Science and Technology wã pʋgẽ n na n paam Sɩndã diplôme.[7]

A Tʋʋmde edit

Yʋʋmd 1985 wã, Ghana Cocobod sullã tʋmda a Botwe n lebg kom-teend karen-biis.[8] A tʋma be hal n tãag yʋʋmd 1993, tɩ b yaool n kẽed n tʋmd ne a meng tʋʋmdã. B yãka-a t'a yɩ Danmaud Limited taoor soaba, sẽn yaa ned sẽn pa tũud ne a Zeova Kaset rãmbã sẽn be Accra.[7]

Politikã edit

A sẽn da be KNUST wã, b yãka-a t'a yɩ Ghana karen-biis sull ning sẽn boond tɩ National Union of Ghana Students (NUGS) sɛkrɛtɛɛr yʋʋmd 1982 n tãag 1983. A sẽn yãk-a wã yɩɩ ne sodaasã sẽn na n wa n dɩ naam n lʋɩt taoor n na n wilg tɩ b yaa tẽnga taoor dãmba. A sẽn da tʋmd a tʋʋmdã la a sẽn da ningd sorã taoor dãmb noore kɩtame tɩ b get-a tɩ yaa ned sẽn maand zu-loees. B kɩtame t'a kẽng Gana, n tɩ kẽes a meng Ivory Coast wã ne Gana neb a taabã.[2] A lebg n wa Gana n tʋm n lebg kom-teend soab Ghana kakao kom-tʋʋmdã pʋgẽ yʋʋmd 1985 n tãag yʋʋmd 1993 n yaool n kẽed ne tʋʋm sẽn yaa toor-toore.[9] A Botwe ye New Patriotic Party lʋɩɩ taoor n tõoge, la a paama a naamã yʋʋmd 1998 wã.[10] A yɩɩ tʋʋm-kãseng a John Kufour sẽn yãk n yɩ Ghana tẽnga taoor soab yʋʋmd 2000 wã.[2] A zĩnda politikã pʋgẽ tʋʋm toor-toor pʋgẽ, a sẽn yaa sull ning sẽn get a Zeova Kaset rãmbã yell n yaa sull ning b sẽn boond tɩ "New Patriotic Party" wã sullã sullã sull ning sẽn geta zagsã sullã sull a taab yelle.[2][10] A Akufo-Addo sẽn yaa tẽnga taoor soaba wilgame t'a yaa "tũusg sẽn tar pãng wʋsg, politikã pãng sẽn tar pãng wʋsgo", a sẽn maan a sẽn na yɩl n yiis a New Patriotic Party wã ne a poorẽ dãmbã n kẽ a goosneema wã yʋʋmd 2001 wã yĩnga.[11]

Parliamentã neda edit

A Dan Botwe lʋɩɩsa Okere tẽnga bẽndeem raosgã yʋʋmd 2008 sẽn wa n yɩlẽ tɩ sẽn be-a wã, a Brandford Kwame Daniel Adu, yãk yam n na n yi a meng n yɩ tẽnga taoor soaba. A Botwe paama vot 11 974 ne a vot 19 684 sẽn kõ wã, sẽn yaa 60.8% n paam n lebg tẽnga taoor soab.[12] A tõogame n tõog n yãk tẽnga taoor dãmb yʋʋm 2012, 2016 la 2020.[2]

A yɩɩ kom-bɩɩs-kãsengã sẽn yaa kãsenga a 6 soabã pʋgẽ yʋʋmd 2013 n tãag 2017.[10] A sẽn yaa tẽnga taoor soaba, a sõngame tɩ b naanã bɩɩs b sẽn da yãkã to-to. A pʋlemame t'a na n sõnga a Dreams FC, Ghana Premier League sull sẽn be a Dawu, a tẽngẽ wã.[13]

Flag bearer ambition edit

A Botwe ra yaa b sẽn yãk n na n yɩ b sẽn na n yɩ bãnd-kẽedã n na n zab ne b sẽn na yɩl n tõog n yɩ b ning sẽn na n dɩ naam yʋʋmd 2007 wã. B yãka taoor n na n yãk a John Agyekum Kufour sẽn yɩ a taoor soaba la Ghana tẽnga taoor soaba. B ra yaa neb 16 n tõog n zab ne a Botwe. Yʋʋmd 2007 yʋʋm-nif kiuug rasem 22 daarã,[14] b maana zabr n yãk tẽnga taoor dãmb. A Botwe yeelame tɩ b segd n tʋma a Zeova Kaset rãmbã tɩ b paam n yɩ bãnd-dãmb taoor soaba, tɩ pa segd n yɩ "bɩɩsg tʋʋm" sẽn yaa tɩlae ne kʋʋl-dãmbã ye.[14] A sã n da wa paam n pa le tõe n yãk a Zeova, a yaa a Nana Akufo-Addo.[10]

Minisr n gèt lahabare yéla edit

Yʋʋmd 2006 wã n tãag 2007, a Botwe zĩnda John Agyekum Kufour zãmaanã sɛb minisr zĩigẽ. A rɩka Kwamina Bartels naama.[15][16]

Minisr n yaa Regional Reorganisation edit

Yʋʋmd 2017 yʋʋm-vẽkr kiuugã, tẽnga taoor soab Akufo-Addo yãka a Botwe t'a yɩ minisr sẽn naan naan siglgã siglgã la b sẽn naan naan paasgã minisr sẽn yaa paalgã pʋgẽ (Ministry of Regional Reorganization and Development). A Akufo-Addo lugla minisrgã n na n ges tẽns wʋsg pʋɩɩrã sẽn na yɩl n pids a politik pʋlemsã. B na n leb n maana b sẽn tõe n naan naan naan wa a Voltã soolmã, n naan naan maan a Oti soolmã, la b na n kɩtame tɩ b naan maan sẽn naan wĩn-rɩtgo yɩg-n-soaba soolmã.[11]

Cabinet minisr edit

Yʋʋmd 2017 soabã, tẽnga taoor soab a Nana Akufo-Addo yãka a Dan Botwe t'a yɩ ministɛɛr 19 n na n maan a ministɛɛrã.[17] Yaa Ghana tẽnga b sẽn kõ b minisr 19 wã yʋʋr la a taoor soab a Mike Ocquaye wilg-b-la.[17] A Dan Botwe yaa ministɛɛr sẽn yaa ministɛɛrã, la a yaa prezida sẽn be a poorẽ wã n na n sõng-a lame tɩ b yãk yam n maan bũmb nins sẽn yaa tɩlae tẽngã pʋgẽ.[17]

A Mêng Vɩɩm edit

A Dan Kwaku Botwe kẽe kãadem n tar kamb a tãabo. A yaa kiris-ned sẽn yaa Presbitɛɛr tũudmã taoor soaba.[10]

Sebtiise edit

  1. 1.0 1.1 https://www.ghanaweb.com/person/Dan-Botwe-2410
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 https://www.peacefmonline.com/pages/politics/news/201002/37783.php
  3. http://ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  4. http://vibeghana.com/2017/02/15/okere-npp-congratulates-dan-botwe/
  5. https://web.archive.org/web/20170731040155/http://www.myjoyonline.com/politics/2017/January-11th/2nd-ministerial-list-out-akufo-addo-creates-new-ministries-re-aligns-old.php
  6. https://www.graphic.com.gh/news/politics/no-dce-has-been-sacked-yet-dan-botwe.html
  7. 7.0 7.1 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  8. https://gna.org.gh/2021/02/profile-of-mr-dan-botwe/
  9. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 http://www.ghananewsagency.org/politics/profile-of-second-batch-of-ministers-designate-nominated-by-president-akufo-addo-112186
  11. 11.0 11.1 https://web.archive.org/web/20170731040155/http://www.myjoyonline.com/politics/2017/January-11th/2nd-ministerial-list-out-akufo-addo-creates-new-ministries-re-aligns-old.php
  12. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/parliament/eastern/106/index.php
  13. http://ghanasoccernet.com/mp-for-okere-constituency-hon-dan-botwe-pledges-support-for-premier-league-newcomers-dreams-fc
  14. 14.0 14.1 http://ghanapoliticsonline.com/presidency-not-retirement-package-npp-dan-botwe/
  15. https://web.archive.org/web/20200504190854/http://theheraldghana.com/akufo-addo-team-rejects-dan-botwe/
  16. http://www.recogin.com/newsdetails.asp?id=1254&cat_id=1
  17. 17.0 17.1 17.2 https://web.archive.org/web/20170731025902/http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/entertainment/Arts-Minister-Catherine-Afeku-makes-it-to-Cabinet-542839