Wp/mos/Dan Botwe

< Wp‎ | mos
Wp > mos > Dan Botwe

Sõngr sẽn yaa zaalem n yit Wikipedia pʋgẽ

Daniel Botwe
human
Sex or gendermale Tekre
Country of citizenshipGhana Tekre
Name in native languageDaniel Kweku Botwe Tekre
Given nameDaniel, Dan Tekre
Family nameBotwe Tekre
Date of birth26 February 1958 Tekre
Place of birthAbiriw Tekre
Languages spoken, written or signedEnglish Tekre
Occupationpolitician, software engineer, business executive Tekre
Educated atKwame Nkrumah University of Science and Technology, Kumasi Academy, Achimota School Tekre
Work locationAccra Tekre
Member of political partyNew Patriotic Party Tekre
Candidacy in election2020 Ghanaian parliamentary election Tekre
Religion or worldviewChristianity Tekre

A Daniel Kwaku Botwe ( sẽn dog sigr kiuug rasem 26 yʋʋm 1958 soabã) [1] yaa Gana politik soab.[2] A yaa tẽnga taoor soab sẽn be Okere tẽnga pʋga.[3]A yɩɩ bãngra la tẽnga taoor soab a John Agyekum Kufour goosneerã pʋgẽ. A yɩɩ tẽnga toeeng la yidgrã taoor soaba, la tẽnga goosneerã taoor soaba, decentralization la tẽn-tẽng yidgrã taoor soaba a Nana Akufo-Addo pipi la yiib soabã wakat pʋgẽ. [4][5]

A yel-manesem sɩngre edit

A Dan Kwaku Botwe roga sigr kiuug rasem 26 yʋʋm 1958 soabã, Gana tẽn-sʋk tẽnga pʋga. A yita Abiriw Akuapem.[1] A paama karẽn-doog karẽn-doog sẽn be Mabang sẽn be Ahafo-Ano tẽnga pʋga. A paama a GCE Ordinary level kaset Kumasi Akademi wã, la a GCE Advanced level kaset Achimota lekollẽ wã yʋʋmd 1977. A paamame n kẽ Kwame Nkrumah Siãns la Teknolozi inivɛrsite wã n na n paam bãngrã karẽn-bi-bɛd bãngrã pʋgẽ.[6]

Tʋʋma edit

Yʋʋmd 1985 wã, a Botwe paama tʋʋm Ghana sẽn boond t'a Cocobod wã pʋgẽ, n yaa ordinatɛɛr bãngda. A tʋma be hal tɩ ta yʋʋmd 1993, t'a yaool n kẽ zak-zakẽ. B yãka-a lame t'a yɩ Danmaud Limited, sẽn yaa sull a ye sẽn be Accra wã taoor soaba.[6]

Politik tʋʋma edit

A sẽn wa n be KNUST, b yãka-a lame t'a yɩ Gana karẽn-biis sullã (NUGS) sekretɛɛr yʋʋm 1982 n tãag 1983. A yãkrã waa ne sodaas naam sẽn lʋɩt taoor ne siglg ning b sẽn boond tɩ Siglgã sẽn get zab-teedã yellã sɩngre. A sẽn da maand bũmb ninsã kɩtame tɩ b get-a wa ned sẽn wat ne zu-loeese. B kaoo a bʋʋd n kɩt t'a kẽng tẽn-zẽng ne Gana neb a taab n kẽng Côte d'Ivoire.[2] A lebg n leba Gana la a tʋma wa ordinatɛɛr bãngd Ghana cacao sullẽ wã yʋʋmd 1985 n tãag yʋʋmd 1993 sẽn deng a sẽn na n kẽ zak-zakẽ. [7]

A Botwe saka la a tõoga New Patriotic Party wã sɛgd-n-soaba yãkr yʋʋmd 1998.[8] A maana tʋʋm sẽn sõng t'a John Kufour paam naam Ghana tẽnga taoor soab 2000 yʋʋmde.[2] A tʋma tʋʋm a taab wʋsg sullã pʋgẽ, wala a sẽn yɩ sullã kom-bɩɩs sullã ligd-gɩtgã la sullã tʋʋm la vaeesg taoor soaba. [2] [8]A naama a Akufo-Addo wilgame t'a yaa "tõnd sẽn zabd sõma, la sẽn tar pãng politik wɛɛngẽ", a sẽn tõog n yiis Pãn-soab-paalgã sẽn yaa Pãn-soab-paalgã n kẽes goosneerã yʋʋmd 2001 wã yĩnga.[9]

Parlament ned edit

A Dan Botwe lʋɩɩsame n na n paam Okere yʋʋm 2008 soabã, a Brandford Kwame Daniel Adu sẽn wa n yaa tẽnga taoor soaba, A ra yãka yam n na n bas a tʋʋmdã. A Botwe paamame n paam sɛb 11 974 ne sɛb 19 684 fãa, sẽn yaa 60,8%, n lebg tẽnga taoor soaba. A tõogame n tõog tẽnga taoor dãmb yãkr yʋʋm 2012, 2016 la 2020 [2] A yɩɩ [nin-buiidã sull taoor soab] sull a 6 soabã pʋgẽ yʋʋmd 2013 n tãag 2017. 8]a maana a sẽn tõe fãa n sõng t'a nin-buiidã tõog n paam vɩɩm sẽn kõn sa. A pʋlmame t'a na n sõng-a-la a Dreams FC sẽn yaa Ghana Premier League sull ning sẽn be a tẽnga pʋgẽ wã. [8][10]

Sodaas nins sẽn tar bãndã tʋlsem edit

A Botwe ra zabda 2007 N taoor lʋɩtb sull taoor lʋɩtb sull taoor lʋɩtb sull taoor lʋɩtb sull taoore. B sigla taoor-lʋɩtbã n na n bao a John Agyekum Kufour sẽn na n ledg-a, a sẽn da yaa sullã taoor soab la Ghana tẽnga taoor soab wakat fãa. Wʋsg n da be a Botwe taoor tɩ b na n bao n bãng a sẽn na n yɩ to-to. Goosneerã yãkr maana Akra sigr kiuug rasem 22 yʋʋm 2007 soabã.[11] A Botwe da yetame tɩ bãndã zãad-n-taag segd n yɩɩ bi-bɩɩga, la tɩ b pa segd n ges-a wa "bũmb sẽn na n sõng sẽn kʋʋl-bã tɩ b paam yaood ye".[11] A paama zu-loees a Nana Akufo-Addo taoore. [8]

Koe-moonegã ministɛɛr edit

Yʋʋmd 2006 n tãag 2007, a Botwe zĩnda a John Agyekum Kufour goosneerã pʋgẽ, n yɩ kibay ministɛɛr. A rɩka a Kwamina Bartels naamã. [12][13]

Tẽnga toeeng minisr edit

Yʋʋmd 2017 yʋʋm-vẽkr kiuugã, tẽnga taoor soab a Akufo-Addo yãka a Botwe t'a yɩ minisr sẽn get tẽn-gãongã toeeng la a yidgrã yelle. A Akufo-Addo lugla ministɛɛr ning sẽn na n ges tẽn-kãnga tẽns kẽer pʋɩɩrã, n pids a politik pʋlems a yembr pʋgẽ. Volta soolmẽ wã na n leb n yɩɩllame n naan yɩ Oti soolmẽ wã, la Gʋrãnd-n-soabã soolmẽ wã na n leb n yɩɩllame n naan yɩ Gʋrãnd-n-soabã soolmẽ wã. [9]

Minisr edit

Yʋʋmd 2017 sigr kiuugã, tẽnga taoor soab a Nana Akufo-Addo yãka a Dan Botwe t'a yɩ minisr 19 sẽn na n sig a goosneerã. [14] Minisr dãmb 19 wã yʋya paama Ghana tẽnga dooga taoor soab a Rt. Bi-nongre. Prof. A Mike Ocquaye.[14] A Dan Botwe yaa minisr sẽn be tẽnga taoor soaba sull pʋgẽ, la a na n sõngame tɩ b yãk yam tʋʋm nins sẽn pak tẽnga pʋgẽ. [14]

A vɩɩmã edit

A Dan Kwaku Botwe kẽe kãadem la a tara kamb a tãabo. A yaa kiris-neda, a yaa prezbiteriẽ.[8]

Sebtiise edit

  1. 1.0 1.1 https://www.ghanaweb.com/person/Dan-Botwe-2410
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  3. http://vibeghana.com/2017/02/15/okere-npp-congratulates-dan-botwe/
  4. https://web.archive.org/web/20170731040155/http://www.myjoyonline.com/politics/2017/January-11th/2nd-ministerial-list-out-akufo-addo-creates-new-ministries-re-aligns-old.php
  5. https://www.graphic.com.gh/news/politics/no-dce-has-been-sacked-yet-dan-botwe.html
  6. 6.0 6.1 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  7. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 http://www.ghananewsagency.org/politics/profile-of-second-batch-of-ministers-designate-nominated-by-president-akufo-addo-112186
  9. 9.0 9.1 https://web.archive.org/web/20170731040155/http://www.myjoyonline.com/politics/2017/January-11th/2nd-ministerial-list-out-akufo-addo-creates-new-ministries-re-aligns-old.php
  10. http://ghanasoccernet.com/mp-for-okere-constituency-hon-dan-botwe-pledges-support-for-premier-league-newcomers-dreams-fc
  11. 11.0 11.1 http://ghanapoliticsonline.com/presidency-not-retirement-package-npp-dan-botwe/
  12. https://web.archive.org/web/20200504190854/http://theheraldghana.com/akufo-addo-team-rejects-dan-botwe/
  13. http://www.recogin.com/newsdetails.asp?id=1254&cat_id=1
  14. 14.0 14.1 14.2 https://web.archive.org/web/20170731025902/http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/entertainment/Arts-Minister-Catherine-Afeku-makes-it-to-Cabinet-542839