हिन्दी चलच्चित्र, जेकरा बालीवुड के नामोसे जानल जाहे, हिन्दीभाषामे चलच्चित्र बनावेके उद्योग हे । बालीवुड नाम अङ्ग्रेजी चलच्चित्र उद्योग हालीवुडके तर्ज पर रखल गेलहे । हिन्दी चलच्चित्र उद्योग मुख्यतः मुम्बई नगरमे बसल हे । ईसब चलच्चित्र हिन्दुस्थान, पाकिस्थान आउ बिश्वके ढेर देसके लोगके हृदयके धड़कन हे । अधिकतर चलच्चित्रमे ढेर सङ्गीतमय गाना होवहे । ईसब चलच्चित्रमे हिन्दीके "हिन्दुस्थानी" शैलीके चलन हे । हिन्दी आउ उर्दू (खड़ीबोली)के सङ्गे अवधी, बम्बैया हिन्दी, पञ्जाबी नियन भाषोके संवाद आउ गानमे प्रयोग होवहे । प्रेम, देशभक्ति, परिवार, अपराध, भय, इत्यादि मुख्य बिषय होवहे । अधिकतर गाना उर्दू शायरी पर आधारित होवहे । भारतमे सबसे बड़का चलच्चित्र निर्मातामे से एक, शुद्ध बॉक्स ऑफिस राजस्वके ४३% के प्रतिनिधित्व करहे, जखनकि तमिल् आउ तेलुगु चलच्चित्र ३६% के प्रतिनिधित्व करहे, क्षेत्रीय सिनेमाके बाकी २०१४ के रूपमे २१% के गठन हे । बालीवुड दुनियामे फिल्म निर्माणके सबसे बड़का केन्द्रमे से एक हे । बालीवुड कार्यरत लोगके सङ्ख्या आउ निर्मित चलच्चित्रके सङ्ख्याके मामलामे दुनियामे सबसे बड़का चलच्चित्र उद्योगमे से एक हे ।
हिन्दी चलच्चित्र | |
---|---|
पर्दाके सङ्ख्या | [lower-alpha 1] |
निर्मित कथाचित्र (२०२२)[2] | |
कुल | ४२ |
एनिमेटेड | ० |
वृत्तचित्र | ० |
कुल कमाई (२०२२)[2] | |
कुल | ₹२४०० करोड़ (कुल कमाई) |
प्रमुख कलाकार
editप्रमुख अभिनेता
edit- अमिताभ बच्चन
- अभिषेक बच्चन
- अनिल कपूर
- अमरीश पुरी
- अक्षय खन्ना
- अनुपम खेर
- अक्षय कुमार
- अमोल पालेकर
- आमिर खान
- ओम पुरी
- अजय देवगन
- अर्जुन रामपाल
- दिलीप कुमार
- देव आनन्द
- नाना पाटेकर
- नसीरुद्दीन शाह
- राज कपूर
- राज कुमार
- राजेश खन्ना
- राजेन्द्र कुमार
- ऋषि कपूर
- राकेश रोशन
- ऋतिक रोशन
- शम्मी कपूर
- शशि कपूर
- सुनील दत्त
- सञ्जय दत्त
- सञ्जीव कुमार
- सैफ अली खान
- सतीश शाह
- सलमान खान
- शाहरुख खान
- सुनील शेट्टी
- सन्नी देओल
- बॉबी देओल
- जितेन्द्र
- जॉन अब्राहम
- जैकी श्रॉफ
- गोविन्दा
- धर्मेन्द्र
- विवेक ओबेरॉय
- मिथुन चक्रवर्ती
- पङ्कज त्रिपाठी
- मनोज बाजपेई
प्रमुख अभिनेत्री
edit- मीना कुमारी
- मधुबाला
- मौसमी चटर्जी
- माधुरी दीक्षित
- मल्लिका शेरावत
- महिमा चौधरी
- मनीषा कोइराला
- मीनाक्षी शेषाद्रि
- ममता कुलकर्णी
- नूतन
- आशा पारेख
- अमृता अरोरा
- अमृता सिंह
- अमीषा पटेल
- साधना
- सायरा बानो
- शिल्पा शेट्टी
- शिल्पा शिरोडकर
- स्मिता पाटिल
- सोनाली बेन्द्रे
- वैजयन्ती माला
- जया बच्चन
- जया बच्चन
- जूही चावला
- रेखा
- रवीना टण्डन
- रानी मुखर्जी
- पूजा भट्ट
- करिश्मा कपूर
- करीना कपूर
- काजोल
- उर्मिला मातोण्डकर
- डिम्पल कपाड़िया
- दीया मिर्जा
- भूमिका चावला
- ग्रेसी सिंह
- श्रीदेवी
- प्रीती जिण्टा
- प्रियङ्का चोपड़ा
- ऐश्वर्या राय
- हेमा मालिनी
- ईशा देओल
- बिपाशा बसु
- दीपिका पादुकोण
- सोनम कपूर
- तनुश्री दत्ता
- केटरीना कैफ
प्रमुख निर्देशक
edit- यश चोपड़ा
- सत्यजित राय
- बिमल राय
- ऋषिकेश मुखर्जी
- करण जौहर
- श्याम बेनेगल
- महबूब खान
- राजेश रोशन
- सञ्जय लीला भन्साली
- मणिरत्नम्
- आदित्य चोपड़ा
- प्रकाश झा
प्रमुख गायक
edit- उदित नारायण
- किशोर कुमार
- कुमार शानू
- कुन्दन लाल सहगल
- मन्ना डे
- मुकेश
- येसूदास
- रफी
- सुरेश वाडेकर
- सोनू निगम
- हेमन्त कुमार
- अभिजीत भट्टाचार्य
- शान
- अरमान मलिक
- अरिजीत सिंह
- के के
- यो यो हनी सिंह
- मीका सिंह
प्रमुख गायिका
edit- लता मङ्गेशकर
- आशा भोसले
- सुमन कल्यानपुर
- अनुराधा पौडवाल
- अलका याज्ञनिक
- कविता कृष्णमूर्ति
- अनुराधा श्रीराम
- सुनिधि चौहान
- श्रेया घोषाल
- नीति मोहन
- नेहा कक्कड़
- प्रितम प्रियदर्शनी
प्रमुख सङ्गीतकार
edit- शङ्कर-जयकिशन
- नौशाद अली
- मदन मोहन
- हेमंत कुमार
- ओपी नैय्यर
- सलिल चौधरी
- लक्ष्मीकान्त-प्यारेलाल
- सचिन देव बर्मन
- राहुल देव बर्मन
- बप्पी लाहिड़ी
- नदीम श्रवण
- विशाल भारद्वाज
- इस्माइल दरबार
- ए आर रहमान
- जतिन ललित
- हिमेश रेशमिया
- विशाल शेखर
- प्रीतम
- शङ्कर एहसान लौय
- अनु मलिक
- आनन्द राज आनन्द
- अदनान सामी
प्रमुख गीतकार
editइहो देखी
editसन्दर्भ
edit- ↑ 1.0 1.1 Jacob, Shine. "South Indian films outshine others in 2022, may maintain trend in 2023: CII". Business Standard.
- ↑ 2.0 2.1 "5 blockbusters, 2 hits, 39 flops! Was 2022 the worst year in the history of Bollywood? - #BigStory". द टाइम्स आफ इण्डिया. ३१ दिसम्बर २०२२.
Cite error: <ref>
tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/>
tag was found