Wp/mag/हरियाणा

< Wp | mag
(Redirected from Wp/mag/हरियाना)
Wp > mag > हरियाणा

हरियाणा उत्तरभारतके एगो राज्य हे जेकर राजधानी चण्डीगढ़ हे । एकर सीमा उत्तरदन्ने पञ्जाब आउ हिमाचलप्रदेश, दक्खिनदन्ने आउ पच्छिदन्ने राजस्थानसे जुड़ल हे । जमुनानदी एकर उत्तरप्रदेश राज्यके साथे पूरुबी सीमाके परिभाषित करहे । राष्ट्रियराजधानी दिल्ली हरियाणासे तीन दन्नेसे घेरल हे आउ एकरा चलते हरियाणाके दक्खिनीक्षेत्र नियोजित बिकासके उद्देस्यसे राष्ट्रियराजधानी क्षेत्रमे युक्त हे ।

हरियाणा
भारतके राज्य
हरियाणा

प्रतीक
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल.
निर्देशाङ्क (चण्डीगढ़): 30°44′N 76°47′E / 30.73°N 76.78°E / 30.73; 76.78निर्देशाङ्क: 30°44′N 76°47′E / 30.73°N 76.78°E / 30.73; 76.78
देश  भारत
राज्यके दर्जा १ नवम्बर १९६६
राजधानी चण्डीगढ़
सबसे बड़ नगर चण्डीगढ़
मण्डल
स्मार्ट सिटी
: २२
करनाल आउ फरीदाबाद
सरकार
  अङ्ग हरियाणा सरकार
  राज्यपाल बण्डारू दत्तारेय
  मुख्यमन्त्री नायब सिंह सैनी (भाजपा)
  विधानमण्डल

एकसदनीय

(९० सीट)
  संसदीय क्षेत्र राज्यसभा (५ सीट)
लोकसभा (१० सीट)
  उच्चन्यायालय पञ्जाब आउ हरियाणा उच्चन्यायालय
क्षेत्रफल ४४२१२ किमी (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील)
  क्रम २१मा
^† पञ्जाब सङ्गे संयुक्त राजधानी
†† पञ्जाब, हरियाणा आउ चण्डीगढ़ला सामान्य ।

ई राज्य वैदिक सभ्यता आउ सिन्धु घाटी सभ्यताके मुख्य निवास स्थान है । ई क्षेत्रमे विभिन्न निर्णायक लड़ाइयो होलै हे जेकरामे भारतके अधिकतर इतिहास समाहित है । एकरामे महाभारतके महाकाव्य युद्धो शामिल है । हिन्दुमतके अनुसार महाभारतके युद्ध कुरुक्षेत्रमे होलै (एकरामे भगवान कृष्ण भागवत गीताके वादन कैलथिन) । एकर इलावा एहाँ तीन पानीपतके लड़ाइयो होलै । ब्रितानी भारतमे हरियाणा पञ्जाब राज्यके अङ्ग हलै जेकरा १९६६ मे भारतके १७मा राज्यके रूपमे पहचान भेटलै । वर्तमानमे खाद्यान आउ दुग्ध उत्पादनमे हरियाणा देशमे प्रमुख राज्य है । ई राज्यके निवासीके प्रमुख व्यवसाय कृषि है । समतल कृषि भूमि निमज्जक कुँआ (समर्सिबल पैम्प) आउ नहरसे सिञ्चित कैल जा है । १९६० के दशकके हरित क्रान्तिमे हरियाणाके भारी योगदान रहलै जेकरासे देश खाद्यान सम्पन्न होलै ।

हरियाणा भारतके अमीर राज्यमे से एक है आउ प्रतिव्यक्ति आयके आधार पर ई देशके दोसरा सबसे धनी राज्य है । वर्ष २०१२-१३ मे देशमे एकर प्रतिव्यक्ति १,१९,१५८ (अर्थव्यवस्थाके आकारके आधार पर भारतके राज्य देखथिन ) आउ वर्ष २०१३-१४ मे १,३२,०८९ रहलै ।[2] एकर अतिरिक्त भारतमे सबसे अधिक ग्रामीण करोड़पतियो एही राज्यमे है ।[3] हरियाणा आर्थिक रूपसे दक्षिण एशियाके सबसे विकसित क्षेत्रमे से एक है आउ एहाँ कृषि एवं विनिर्माण उद्योग १९७० के दशकसे निरन्तर वृद्धि प्राप्त कैलकै हे ।[4] भारतमे हरियाणा यात्री कार, द्विचक्र वाहन आउ ट्रैक्टरके निर्माणमे सर्वोपरी राज्य है ।[5] भारतमे प्रतिव्यक्ति निवेशके आधार पर वर्ष २००० से राज्य सर्वोपरी स्थान पर रहलै हे ।[6]

सम्बन्धित लेख

edit

सन्दर्भ

edit
  1. "Haryana at a Glance". Government of Haryana. मूल से 14 मार्च 2016 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 1 March 2016. |archiveurl= आउ |archive-url= के एकसे अधिक मान देल गेलहे (सहायता); |archivedate= आउ |archive-date= के एकसे अधिक मान देल गेलहे (सहायता)
  2. "संग्रहीत प्रति" (PDF). मूलसे 11 जनवरी 2015 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 28 जनवरी 2015.
  3. आनन्द गिरिधर दास (१९ अक्टूबर २००५). "Poor rural India? It's a richer place" [दरिद्र ग्रामीण भारत? ई अमीर स्थान है] (अङ्ग्रेजी मे). इण्टरनेशनल हेराल्ड ट्रिब्यून. मूल से १३ जुलाई २००७ के पुरालेखित.Wp/mag/सीएस१ रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  4. बायरस, टी॰जे॰. Rural labour relations in India [भारतमे ग्रामीण श्रमिक सम्बन्ध]. टेलर एवं फ्रान्सिस, 1999. आई॰ऍस॰बी॰एन॰ 0-7146-8046-X. ISBN 9780714680460.
  5. "Government of India portal (भारत सरकार का प्रवेशद्वार)". मूलसे 7 अक्तूबर 2011 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 28 जनवरी 2015.
  6. "Live News Today, Latest India News, Breaking News, Today Headlines, Election 2019 News". The Indian Express. मूलसे 22 जून 2019 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 1 मार्च 2019. नामालूम प्राचल |accessda e= के उपेक्षा कैल गेल (सहायता)