Leri (Allium sativum) ren k’romoni mzguda Alliaceaeşi familiaşen do Alliumişi sort’işen. Emus uğun 25 sm-şen 100 sm-şakis ar ginz’enoba. Muşi but’k’ape, m3’upe do let’aştudeni k’romis uğun şurani yaği. K’romi ren mzaxali mt’k’uri k’romi, zambak’i do p’raskiaşa. Leri var irden tabietis mt’k’urot. K’ult’uruli mzguda ren yado isimadinen. Omjoregulva Asias, tabietis na iz’iren Allium longicuspisişi sort’işen eçkindu yado icerinen. İrişen moduli cinsi muşi germaniumi do seleniumite xampa let’apes irden. Turkias, noğa K’astamonuşi ilçe Taşkoprus irgen epto. Taşkoprus irden kianaşi irişen moduli leri. Taros ginz’e oras işinaxen, nostonoba do şura muşiti ren epto k’ap’et’i. Taşkoprus na irden lerepe nişkvinen taros ar 3’anaş morgvalis, qini t’aronişi dep’os uç’iruten.
Leris uğun %84,09-te 3’k’ari, %13,38-te organuri madde, %1,53-te inorganuri madde. Emuşen ekole, 33 ç’eşidi kukurduli ok’ont’aloba, 17 ç’eşidi aminoasiti (manupe na var isentezinen p’icdop’icot xaraş k’elen do oç’k’omalepe k’ala oç’k’omuşi na ren aminoasitepe mtelot doloxe muşi ren), germaniumu, çink’o, A, B1 do C vit’amini uğun emus. Lerişi ugiberot varna yaği muşişi, mik’roorganizmapeşi jin ant’ibiot’ik’uri onç’oba na uğun; ant’ivirali, ant’ifungali, ant’ip’rot’ozoni, ant’ip’arazit’iuri do ant’ibak’teriuli muşiuroba ren beciti. Ant’isep’t’ik’uri funk3ia muşik k’ai muxteps grip’i, mazap’u, mem3’koroba, ast’imi steri uraxat’obapeşa, bademciği, ixi do mem3xvaluri infek3iapeşa, oxvaloba do bronşit’işa. Upi geçamapuşi onç’oba na uğun şeni nuşvels t’u3anobaş om3ikanuşa.
Xuraşi nodgitobaş sist’ema ok’ap’et’anaps. Hucrepe na çumers onç’obas numxvacups. HİV virusi do menenjit’i k’ala ok’vak’idinus becitoba muşi mağala ren. K’ardiovaskuleri sist’ema ok’ap’et’anaps. Serumişi kolest’eroliş mağaloba do t’rigliserit’işi nispet’epeş jin onç’oba uğun emusti. T’rombosit’epeşa gza var meçaps cerğvepeş doloxe omçxvanuşa. Cerğvepeşi genk’ilobapeşen na yeçkindun uraxat’obapeşa medgineri beciti roli uğun. Amuşen çkva lerik oskambasups tansioni do di3xirişi şekeriti.
Lerişi pelapape aşo isvaren: Z’igaraşi zararoni onç’obape om3ikanaps. O3’ink’uşa medgineri onç’oboni ren. Di3xirişi şekeriş nispet’i oskambasups. Şekerişi zabunobaşa medgineri irişen tabieturi ç’ami ren. K’anserişa medgineri irişen şifaloni mzguda ren. Di3xirişi omçxvanuşa gza var meçaps. Cerğvişi k’evoba om3ikanaps. Omendranaps k’orğoni do bombulape k’oçiş xuraşen. On3’uranaps nervuli sist’ema do di3xirişi golva. Gza var meçaps grip’i do ixişa. Menceli do energia meçaps k’oçis. Nodgituşi sist’ema ok’ap’et’anaps. Om3ikanaps t’ansioni. Munz’inaps seksualuri menceli. Mzgudapeşen 58 farate dido uğun k’alsiumi emus. Leris uğun mağala nispet’ite kukurdişi ok’ont’alobape. Oqopumişi na renşen ekole leri oç’k’omuk asebeben namtini alergialuri reaksi3iapeşa.