Aliya İzzetbegoviç, Boşnak’i oxen3aluri k’oçi do timoşletineri Bosna-Hersek’işi maartani dudcumxuri ren. 8 Mariaşina 1925-s k’asaba Bosanski Şamacis dibadu. Ocaxi muşis İslamuri hasasieti uğut’u. Saraybosnas art Almanuri lises iguru. İlmis becitoba meçapt’u do disip’linuri mamgure yado içinu. Em oras namtine manebrepe muşi k’ala İslamuri temapeş ok’osimadu şeni Mladi Muslimani (Muslimani Ağanmordepe) coxoni k’lubi gedgu. Am k’lubi gedguşi 16 3’aneri rt’u mara dido tesironi do mamrale simadaşi xususoba uğut’u. Emuşeni am k’lubi aktivit’eşi art k’lubi niktu. Gurapaşi do xeirişi aktivit’epeşa go3’vancğonu.
24 3’aneri rt’uşi maislamobaşi k’abaetite xut 3’ana molixunu. Molaxunaleşen gamaxtuşi 3’oxle huk’uk’işi do uk’ule ziraatişi fak’ult’e oçodinu. 25 3’ana avukat’oba do art inşaat’işi firmas maktaloba qu. 1970 3’anas İslamişi Manifest’o coxoni ketabi ç’aru. Am ketabi 1983 3’anas itak’ibinu. İzzetbegoviçi, omtinaleşa gamiqones do “rejimi oktiru do Bosna-Hersek’i İslamuri oxen3aleşa goktiru şeni oxanduşi” idiate ok’abaetines do omuxakemeş k’ule 14 3’ana molaxunuşi ceza meçes. Maxkumi rt’uşi temyizişi omtinalek am ceza 11 3’anaşa dok’lu. 1989 3’anas Yugoslaviaşi goşobğuşi oras gamognaperi oxarsuvute muçitu. 1990 3’anas İslamişi Manifest’o ağneburi gamoçkvu. Am ketabi İzzetbegoviçişi İslamuri minobaşen met’a siaseturi istik’rari do ocedeluşi timsali iqu.
Aliya İzzetbegoviçik, Demok’rat’iuri Oxonk’anaşi Firk’a (SDA) coxoni siaseturi p’art’i gedgu. Am p’art’ik Bosna-Hersek’is 5 Xrist’ana 1990-s xveneri umumi goşo3xunapes geocginu. SDA-şi k’atineri maartani goşo3xuna rt’u nati didi gecgina aqu do dudcumxuri mogu do meclisişati 86 mebusi amiqonu. İzzetbegoviçis, 1992-1995 3’anapeşi Bosnaşi limas beciti roli aqu mara cansağobaş meselepeşi sebebite 2000 3’anas dudnaziroba do p’art’i muşişi go3’oncğoneroba naşku. İzzetbegoviçis 3’oxle jur fara gurişi sp’azmi ağoderet’u. 10 St’aroşina 2003-s oxori muşiş ok’onağuru do geantxuşi k’aburğaşi otxo qvili nat’axuşi ozabunaleşa iqones. 78 3’aneri rt’uşi Boşnak’i go3’oncğoneris uk’ule doloxeni odi3xiru ağoderet’u. Bosna-Hersek’işi mcveşi dudcumxuri Aliya İzzetbegoviçi, 19 Gimua 2003 tarixis doğuru. Ketabepe muşi ren: İslamişi Manifest’o, İslamişi Dek’larasioni do İslamişi Ağneburi Dobaduşi Meselepe, Yulva do Geulvaşi Oşkes İslami, Tarixişa Şahidoba Çkimi.