Kompyute çé machinn ssa ki izlètrisité pou anmnen, antren, sere, é produir efè. Jolimen efè kompyute apele li ladata. Ladata kompyute kapab det dimero, mo, é bann zafèr. Jolimen bann-silaye zafèr-ye fómen lign-ye vèk òrd dan kompyute. Anmnen ladata min lir efè apre latab la lèt, machinn pou sere parey kòm dis dur, ou santièr. Kompyute antren é shanjé ladata par dousyèl endan ça li swiv.
Kouran kompyute çé bann fe ça kompyute fou pou fini tach. Jolimen kouran kompyute koupe kalkilesyon-ye dimero, chanjé ladata, ou grouye ye. Alòr ladata trouve konsérve dan machinn pou sere ye. Ça kapab soti montre dan machinn pou èkspoze ye ou vòye an lòt kompyute. Ansanm kompyute-ye kapab trouve kònèkte de sòrt ke ye fòrmen genng-ye parey kòm lenterfil. Tan kompyute-ye trouve kònèkte ye kapab parl vek enn-a-lòt.