Azaya 6
Azaya tʋʋma pin'ilʋg
1 Na'ab Uzia da kpi yʋʋm si'a la, m da nyɛ Zugsɔb la ka o zin' o na'am gbauŋ zug ka bɛɛ agɔl, ka o fuug la yidigi pɛ'ɛl Pʋ'ʋsim Yir la wʋsa.
2 Ka Serafnam zi'e gilig o, ka yinne wʋsa mɔr kpʋkpama ayuobʋ; ka nɔk kpʋkpama ayi' lus o nindaa, ka nɔk ayi' lus o nɔba, ka mɔr kpʋkpama ayi' mɛ ian'ad.
3 Ka ba buon taaba yɛt ye,
“Kasi, kasi, kasi! Zugsɔb onɛ an Paŋtita'ar Sɔb la anɛ kasi: dunia la wʋsa pɛ'ɛli nɛ o na'am paŋ nɛ girima!”
4 Ka ba kʋkɔya la vuud kɛ ka dɔɔg la dalamma la nɛ kugbanɛ gban'e li la dam, ka Zugsɔb Pʋ'ʋsim Yir la pɛ'ɛl nɛ nyɔ'ɔs.
5 Ka m kaas kuŋʋ yɛl ye, “Yɛl paae mam, m pʋn san'am naae! Bɔzugɔ, mam pian'ad anɛ bɛ'ɛd ka m mɛ la'am bɛ nɛ nimbanɛ pian'adi an bɛ'ɛd, ka m nini nyɛ Na'ab onɛ an Zugsɔb Paŋtita'ar Sɔb la!”
6 Ka Serafnam la yinne nɔk ma'adiŋe mak bugumsaan kanɛ dit maan daka la zug, ka ianki kɛɛn m san'an na,
7 ka nɔki li si'isi m nɔɔr ka yɛl ye, “Nɛ'ɛŋa si'isi fʋ nɔɔr si'em la, taal kanɛ bɛɛ fʋ zugin la yi ya; ba yɔɔ fʋ tʋʋmbɛ'ɛd la wʋsa sam.”
8 Ka m wʋm Zugsɔb la bu'osid ye, “Anɔ'ɔn ka m na tʋm? Ka anɔ'ɔnɛ na keŋ tisi ti?” Ka m yɛl ye, “Naa, manɛ nwa': tʋmmim.”
9 Ka o yɛl ye, “Kem yɛl nimbama ye,
“Ya na wʋm ka lɛn wʋm ka kʋ gban'e li gbinnɛ. Ya na gɔs ka lɛn gɔs ka kʋ nyɛ si'ela.”
10 Ka o lɛn yɛlim ye, “Kɛl ka nimbama nwa' sʋnya digilim, ka kɛ ka ba tʋba ziank nɛ wʋm, ka kɛ ka ba zu'om ka kʋ nyɛɛ. Ya'a ka' ala ba naan nyɛɛn nɛ ba nini, ka wʋmin nɛ ba tʋba, ka baŋin nɛ ba pʋtɛnda, ka tiaki lɛbi m san'an na ka m ti'ebi ba.”
11 Ka m bu'os o ye, “M Zugsɔba, li na yuugi paae wala?” Ka o lɛbis ye, “Asɛɛ tempʋʋd la ti lieb dabɔɔd, ka nidib lɛn kae, ka ya' la zi'e zaalim, ka pɔɔd la san'am yɔɔg-yɔɔg. 12 Asɛɛ Zugsɔb la ti kad nidibi naae ka ba lalig ka bas teŋ la nyain. 13 Baa nidib piiga pʋʋgin yinne ya'a kpɛlim teŋin la, bugum na di teŋ la san'ami li. Amaa nwɛnɛ tiig ka ba ɛɛnti nwaae ka li gbi'ir kpɛlim si'em la, ala mɛn ka bielim banɛ an kasi la na kpɛlim teŋin wʋʋ gbi'ir nɛ.”
Azaya 12
Sumalisim yʋʋma
1 Dabiskan la fʋ na yɛl ye, “M Zugsɔba, m na pʋ'ʋsif bareka! Fʋ sʋnf daa pɛlig nɛ mam amaa nannanna fʋ sʋnpɛɛn la gaadya, ka fʋ bʋgʋli m sʋʋnr. 2 Sida, Zugsɔb la aan m faangid, m na niŋ o yadda ka kʋ zɔ dabiem; Zugsɔb la an mam paŋ, o zug ka m yʋ'ʋmid yʋʋm nwa', onɛ lieb mam faangid. 3 Ya na wik ku'om faangir bulisin la nɛ sumalisim.” 4 Dabiskan la ya na yɛl ye, “Tisimi Zugsɔb la bareka pʋ'ʋsim, ka buol o yʋ'ʋr sʋ'ʋŋa. Kɛl ka buudi wʋsa wʋm o tʋʋma yɛla; mɔɔlim ye ba dʋ'ʋsim o yʋ'ʋr. 5 Yʋ'ʋm na'as Zugsɔb la, bɔzugɔ o tʋm tʋʋm titada. Kɛl ka dunia wʋsa baŋi li yɛla. 6 Zion dima, dʋ'ʋsimi ya kʋkɔya yʋ'ʋmmi nɛ sumalisim, bɔzugɔ Israel Wina'am la galis nɛ, ka an kasi ka mɛ bɛɛ ya sʋʋgin.”
Azaya 20
Zugsɔb la pian' Egipt nɛ Kus yɛla
1 Yʋʋm kanɛ ka Asiria na'ab Sargon da kɛ ka o soogia kpɛɛm keŋ zab nɛ Asdod n nyaŋi li la,
2 saŋkan ka Zugsɔb da pian' tis Azaya ka yɛl o ye, “Yɛɛgim bɔto fuug la ka pidigi fʋ ta'ada la.” Ka o niŋ ala, ka ken biel nɛ nɔbteŋ.
3 Ani ka Zugsɔb la yɛl ye, “Nwɛnɛ m sankpan'as Azaya ken biel nɛ nɔbteŋ yʋma atan' ye li an zanbinnɛ tis Egipt nɛ Kus dim si'em la,
4 ala ka Asiria na'ab la na zabi gban'e Egipt nɛ Kus teŋ dim na'akim nɛ ba pu'asada nɛ ba bʋnkʋd nɛ ba pu'anya'as wʋsa ka ba ken biel nɛ nɔbteŋ. O na kɛ ka ba ken gbinfuma, ka li an nyannɛ tis Egipt dim la.
5 Ka Filistia dim banɛ nɔki ba ti'iri niŋ Kus dimin ka nwɛ'ɛd nyɔ'ɔg Egipt dim yɛla la, dabiem na kpɛn' ba ka ba di nyan.
6 Saŋkan la ya'a ti paae, nimbanɛ bɛ atɛuk nɔɔrin la na yɛl ye, ‘Gɔsim nimbanɛ ka ti daa nɔki ti ti'iri niŋi ba san'an la, banɛ ka ti daa zɔɔ keŋi ba san'an Asiria na'ab yɛla, ye ba faaɛn ti ka tisi ti yɔlisim la! Ti na niŋ wala yi ya'asɛ?’”
Azaya 14
Israel dim na lɛb na
1 Zugsɔb la na zɔ Jakob yidim nimbaanlig; o na lɛn gaŋ Israel ya'as ka na zin'ili ba, ba mɛŋ teŋin. Saam na la'as nɛ ba, ka naali ba mɛŋ nɛ Jakob yidim.
2 Tɛɛns nidib na mɔri ba lɛbisi ba mɛŋ zin'igin na. Ka Israel dim na sʋ'oe tɛɛns la nidib ka ba dap nɛ pu'ab na an sankpan'asnam Zugsɔb la teŋin. Ba na gban'e banɛ da gban'e ba la, ka tuligi sʋ'oe banɛ daa sʋ'oe ba la.
Zugsɔb la pian' Babilon na'ab yɛla
3 Daakanɛ ka Zugsɔb la ti tisi ya yɔlisim ya namisʋg nɛ tɔɔg nɛ mugusʋg nɛ tʋʋm kpi'ema ni la,
4 ya na maal Babilon na'ab la siaa ye, Mugusʋg sɔb la yɛla naae ya, ka zaba kʋ lɛn duoe ya'asɛ. 5 Zugsɔb la kɔ'ɔg bugusim sɔb la balaar, ka buak o na'am dansaar la, 6 linɛ ka o da mɔri bʋ'ʋd nidib ka pʋ gu'od la, ka o sʋnpɛɛn saŋa ka o da nyaŋ tɛɛns ka mugusid nidib la ka pʋ zɔt nimbaanlig la. 7 Tɛɛns wʋsa yʋ'ʋn dig nɛ baanlimm ka sumbʋgʋsʋm bɛ, sɔ' wʋsa yʋ'ʋmmi nɛ sumalisim. 8 Hali Lebanon tiis wʋsa maannɛ sumalisim fʋ yɛla yɛt ye, “Fʋn lɛn kae la, sɔ' kʋ lɛn nwaae ti ya'asɛ.” 9 Kpi'im teŋ wʋsa dam ya, ka ba mɔɔd ye ba tʋ'ʋsif fʋn kenna la zug, li kɛnɛ ka banɛ kpi la siis duoe ye ba pʋ'ʋsif, banɛ daa an tuongatib dunia nwa' ni kʋdimin sa la; li kɛnɛ ka na'akʋda la duoe ba na'am gbana zug. 10 Ba wʋsa na la'asi yɛlif ye, “Fʋ mɛ yʋ'ʋn lieb tadim, fʋ yʋ'ʋn nwɛnɛ tinam nɛ!” 11 Fʋ na'am nɛ li paŋ la wʋsa sig yaʋgʋn, nɛ bʋnnwɛ'ɛda banɛ da na'asidif la. Bugula zug ka fʋ digi ka zʋnzʋnya pilif. 12 Fʋ niŋ wala naan agɔlli luna, fʋn kanɛ an nwaddar ka an nɛɛsim sɔb la! Ba da'ae fʋ bas dunia ni na, fʋn onɛ da gɔs tɛɛns ka ba an zaalim la! 13 Fʋ da yɛli fʋ pʋtɛn'ɛrin ye, “M na dʋ arezana ni, m na dʋ'ʋsi m na'am paŋ ka li gaad Wina'am nwadbibis! M na zin'in na'am zin'ig, zin'ikanɛ ka ba la'asid zuor zug la, zuokanɛ an kasi ka wa'am hali la.” 14 Fʋ lɛn yɛl ye, “M na dʋ saŋgbana ni bɛ agɔla ka maali m mɛŋ wʋʋ Wina'am Onɛ Gaad Si'el Wʋsa nɛ.” 15 Amaa ba nɔki fʋ sigis yaʋgʋn na, niŋif bʋmbɔk zulʋŋin la. 16 Banɛ nyɛɛf la gɔsidif nɛ kii, ka bi'esid, ye, “Oŋa da dam dunia ka kɛ ka tɛɛns nidib kirid laa? 17 Dau kaŋa da kɛ ka dunia lieb dabɔɔd ka zab nɛ tempʋʋsi san'ami ba ka pʋ siak ka banɛ ka o gban'e la lɛbi kul laa?” 18 Tɛɛns la na'anam la dignɛ ba ya-vɛnla ni, sɔ' wʋsa vʋ'ʋsidnɛ o yaʋgʋn. 19 Amaa ba lɔbigifnɛ yisi fʋ yaʋgʋn, nwɛnɛ wilkanɛ ka ba pʋ bɔɔda; banɛ ka ba kʋʋ ba la ligilif, banɛ ka ba kʋʋ ba nɛ sʋ'ʋg, ka sigisi ba kuga bʋmbɔkin, bɛɛ nwɛnɛ kum kanɛ ka ba nɔ nɛ nɔba. 20 Ba kʋ la'asi fʋ mum nɛ na'anam la, fʋn san'ami fʋ teŋ ka kʋʋ fʋ nidib la zug. Ba kʋ lɛn tɛnri fʋ yɛla bɛɛ kɛ ka fʋ na'am tuŋ yʋ'ʋr duoe. 21 Maalimi kʋʋb zin'ig ka kʋʋ o biribis la, ba yaanam tʋʋmbɛ'ɛd yɛla ka ba na kɔdigi ba; ye ba da duoe na di teŋ la faar ka sʋ'ʋg teŋ la, ka nɔbigi pɛ'ɛl teŋ la nɛ tempʋʋs la. 22 Zugsɔb onɛ an Paŋtita'ar Sɔb la yɛl ye, “M na duoe zab nɛ ya,” m na kɛnsig Babilon yʋ'ʋr nɛ banɛ kpɛlim la. Ba biis nɛ ba yaas wʋsa m kʋ kɛ ka ba yʋ'ʋr pʋdigɛ. Zugsɔb la pian'ʋkʋ la.
23 Zugsɔb onɛ an Paŋtita'ar Sɔb la yɛl ye, “M na kɛ ka Babilon lieb ku'om zin'ig nɛ zin'ikanɛ ka wɛog bʋnkɔnbid nɛ niis bɛ; m na san'ami ba wʋsa wʋʋ saug ka ba piis sa'adi bas nɛ.”
Zugsɔb la pian' Asiria yɛla
24 Zugsɔb onɛ an Paŋtita'ar Sɔb la yɛl nɔɔr ye, “Sida, man gban'e si'em la, linɛ na zi'en, man tɛn'ɛs si'em la kʋ viigɛ. 25 M na san'am Asiria dim la m teŋin; m zuoya la ni ka m na nɔɔ ba digil. M na yisi ba mugusʋg linɛ nwɛnɛ yu'asindaug ka ba pa'al nidib niŋgɔnya ni la, nɛ zitɛbisa linɛ ka ba mugusi ba ye ba ziid la.” 26 Nɛ'ɛŋa anɛ gban'ar linɛ tis dunia la wʋsa; nu'ukaŋa na tiɛn paae tɛɛns wʋsa. 27 Zugsɔb Paŋtita'ar Sɔb la gban'e ye o tʋmi li, anɔ'ɔnɛ na nyaŋi vi' o? O tiɛn o nu'ug nɛ paŋ, anɔ'ɔn na nyaŋi lɛbisi li?
Zugsɔb la pian' Filistia dim yɛla
28 Na'ab Ahaz kum yʋʋm la ka labakaŋa kena: 29 Filistia dima, da maannɛ sumalisim ye balaar kanɛ nwɛ' ya la kɔ'ɔg yaa. Bɔzugɔ wa'akan la gbinnin ka dunduug na yina, o biis na anɛ wa'abanɛ ian'ad ka ba yabid mɔr zɛɛnsim hali pamm. 30 Hali nɔŋdaan tapiif na paam diib, ka banɛ an tadimnam la na dig nɛ sumalisim. Amaa kɔ'ɔm na kʋʋ fʋ gbin la nɛ fʋ nimbanɛ kpɛlim la wʋsa. 31 Kaasim agɔla gɔla ya teŋ za'anɔya ni, ka nwɛ' kuŋ nɛ paŋi ya tempʋʋgin la! Zabzabidib yi ya-datiuŋ baba kenna wʋʋ nyɔ'ɔs tita'ar, dabiem sɔb ka' ba sʋʋginɛ. 32 Ti lɛbis teŋ la tʋmtʋmnib ye bɔ? Ti na yɛli ba ye, “Zugsɔb la lɛbis Zion n zi'el, ka o nidib la yʋ'ʋn nyɛ vʋ'ʋsʋm.”
Azaya 38
(2Na 20:1-11: 2Yɛ 32:24-26)
Na'ab Hezekia lu ban'a la yɛla
1 † Saŋkan la Na'ab Hezekia da lu ban'a ka li bɔɔd o kʋʋb. Nɔdi'es Azaya onɛ an Amoz biig la da keŋ o san'an yɛl o ye, “Zugsɔb la yɛl si'eli nwa', ‘Maalimi fʋ yir la sʋ'ʋŋa bɔzugɔ fʋ na kpi, fʋ kʋ duoe.’”
2 Hezekia da fɛndig o nindaa kpa' dɔkpinni sɔsid Zugsɔb la yɛt ye,
3 “M Zugsɔba, tiɛnm man dɔllif nɛ sida si'em nɛ m sʋnf wʋsa la. M pɛsigi m mɛŋ ka tʋm si'el wʋsa ka li an sʋ'ʋŋa fʋ nini ni!” Ka Na'ab Hezekia kaas nɛ sʋnsa'aŋ.
4 Ani ka Zugsɔb la labaar kɛn Azaya san'an na yɛl o ye,
5 “Lɛm yɛl Hezekia ye, ‘Zugsɔb onɛ aan fʋ yaab David Wina'am la yɛl ye, m wʋmi fʋ sɔsʋg ka mɛ nyɛɛ fʋ ninta'am la. M na paasif yʋʋm pii nɛ anu.
6 M mɛ na faaɛn fʋn nɛ teŋ kaŋa yis Asiria Na'ab la nu'ugin.
7 Nɛ' na an Zugsɔb la zanbinnɛ pa'annif ye Zugsɔb na maal on kaanb si'el la wʋsa:
8 m na kɛ ka winnig la ma'asim la lɛb nya'aŋi dʋ nɔba yakir piiga wʋʋ lin sig si'em, Ahaz ma'asim makir zin'igin la.’” Ka winnig la sid lɛb nya'aŋ nɔba yakir piiga wʋʋ lin da pʋn sig si'em la.
Na'ab Hezekia yʋʋm
9 Juda na'ab Hezekia n tilig o ban'as la ni la, ka sɔb nɛ'ɛŋa:
10 “Ka m yɛl ye, ‘M nyɔvʋr bɛllim saŋa, saŋkan ka m nam mɔr paŋ la, li nar ye m dɔl kum za'anɔɔrɛɛ? Li sʋm ye m kɔ'ɔŋi m nyɔvʋr m bɛllim wʋsa nii?’
11 Ka m yɛl ye, ‘M kʋ lɛn nyɛ Zugsɔb la nɛ banɛ vʋe la ya'asɛ; man kʋ lɛn nyɛ ninsaaliba, bɛɛ banɛ nam bɛ dunia kaŋa ni la.
12 Man yir nwɛnɛ kɔnbkemnib Fuug Sʋgʋr ka ba da'ae li bas ka yisi li m san'an.
M nyɔvʋr nwɛnɛ pien kanɛ ka ba ʋgʋd ka kpilimi li, ka ba yʋ'ʋn nwaae li yis sʋlʋg daadin la. Nintaŋ nɛ yʋ'ʋŋ wʋsa fʋ kɛya ka man yɛla naae.
13 Ka m gu'usid nɛ suguru ka bɛog ti nie,
amaa ka o nwɛnɛ gbigim nɛ, kɔɔ m kɔnba wʋsa;
Nintaŋ nɛ yʋ'ʋŋ wʋsa fʋ kɛya ka man yɛla naae.
14 Ka m kaas wʋʋ lilaaliŋ nɛ,
ka kum nwɛnɛ dawan nɛ.
Ka m gɔs agɔla ka m nini sɔbid.
Zugsɔba, kem na sʋŋim, ka m bɛ nɛ yɛla ni!’
15 Amaa m ye m yɛl ye bɔ?
O pian' tisim, o mɛŋ mɛŋi tʋm nɛ'ɛŋa.
M na anɛ baanlimm m vʋm wʋsa pɔɔgin sʋnsa'aŋ kanɛ paam la zug.
16 Zugsɔba, nɛ'ɛŋa kɛ ka nidib vʋe,
ka m siig mɛ nyɛt vʋm li ni.
Fʋ kɛya ka m nyɛ laafi,
ka vʋe.
17 Asida sida li anɛ man sʋ'ʋm zugʋ
kɛ ka m paam sʋnsa'aŋ kaŋa.
Fʋ nɔŋilim la zug ka fʋ su'am
ka yisim bʋmbɔk kanɛ an san'auŋ la pɔɔgin.
Fʋ yisi m tʋʋmbɛ'ɛd la wʋsa m bas.
18 Yaʋg kʋ nyaŋi zun'e fɔ,
kum mɛ kʋ nyaŋi yʋʋm dʋ'ʋsi fʋ yʋ'ʋrɛ;
banɛ sig yaadin la
pʋ mɔr ti'ir nɛ fʋ sida la ya'asɛ.
19 Banɛ vʋe la dʋ'ʋsid ka zun'odi fʋ yʋ'ʋr,
nwɛnɛ man an si'em zina la;
saamnam yɛti ba biisi
fʋ sida la yɛla.
20 Zugsɔb la na faanm!
Kɛl ka ti nwɛ' kɔna yʋ'ʋm dʋ'ʋs o yʋ'ʋr.
O Pʋ'ʋsim Yin ka ti na bɛ, ti nyɔvʋr bɛllim wʋsa ni.”
21 † Ka Azaya da yɛl ye, “Yisim kekama kpaam suoɛn o natiŋkpi'eŋ la ka o na paam laafi.”
22 Na'ab Hezekia da pʋn bu'os ye, “Zanbin bɔɔ na pa'alim ye Zugsɔb la na tisim laafi ka m keŋ Zugsɔb Pʋ'ʋsim Yin la?”