Wp/kus/Simon Atengban Akunye

< Wp‎ | kus
Wp > kus > Simon Atengban Akunye

Simon Atingban Akunye (Ba da dʋ’a o nɛ 2 February 1954) ka o an Ghana pɔlitis nwɛ’ɛd.[1] O da paasnɛ Wadmaannib yikanɛ paasi anu la Fifth Parliament of the Fourth Republic of Ghana, zi’eni tis Pusiga constituency bɛ Upper east region sʋ’ʋlim Ghana la.[2]

Simon Atingban Akunye
human
Sex or gendermale Dɛmisim gbɛlima
Given nameSimon Dɛmisim gbɛlima
Date of birth2 February 1954 Dɛmisim gbɛlima
Place of birthPusiga Dɛmisim gbɛlima
Occupationpolitician, nurse Dɛmisim gbɛlima
Position heldMember of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana Dɛmisim gbɛlima
Educated atGhana Institute of Management and Public Administration, unknown value Dɛmisim gbɛlima
Member of political partyNational Democratic Congress Dɛmisim gbɛlima
Religion or worldviewCatholicism Dɛmisim gbɛlima

On sin’iŋ si’em nɛ o sakur yɛla

Ba da dʋ’a Akunye nɛ yʋʋm tusir kɔbiswai nɛ pisnu nɛ anaasi nwadisa ayi la daba ayi daar (February 2, 1954). O yinɛ Pusiga bɛ Upper East Region, Ghana. O anɛ nimma’asim tʋntʋn/ nɛɛs. O da di’e o nɛɛs kasɛta gbaʋŋʋ yinɛ Nigeria. Nɛ’ da naamnɛ yʋʋm tusir, kɔbiswai nɛ pisnii nɛ anaasi la ni (1984). O mɛ lɛm mɔr Executive master's degree in Governance and Leadership dinɛ ka o di’e yi Ghana Institute of Management and Public Administration. O da di’e kasɛta gbaʋŋkaŋa nɛ yʋʋm tusa ayi nɛ anii la ni (2008).[3]

Tʋʋma

Akunye anɛ senior nursing officer bɛ Akunye Memorial Clinic.[3]

Pɔlitiks

Ba da vɔɔti Akunye yiga ka o keŋ wadmaannib yin lanɛ ma’asim tiig Na’adɔɔg la, National Democratic Congress nɔba zug yʋʋm tusa ayi nɛ anaasi (2004) Ghana wʋsa vɔɔtʋgin la.[4] O da lɛn di nya’ yʋʋm tusa ayi nɛ anii (2008) la ka di.[5] Din nya’aŋ, o da li Ma’asim tiig Na’adɔɔg, National Democratic Congress vɔɔtʋg la yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ ayuobʋ la ni (2016). On da li la ka gban’e ye o keŋi o kɔn’ɔ kɔn’ yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ ayuobʋ (2016) Ghana wadmaanib vɔɔtʋg la, amaa ka da pʋ di Pusiga kʋk la ka Laadi Ayii Ayamba onɛ bɛ Ma’asim tiig Na’adɔɔg la, National Democratic Congress di.[6]

Vɔɔtʋg

Ba da vɔɔti Akunye yiga ka o keŋ wadmaannib yin lanɛ ma’asim tiig Na’adɔɔg la, National Democratic Congress nɔba zug yʋʋm tusa ayi nɛ anaasi (2004) Ghana wʋsa vɔɔtʋgin la.[7][8]

O constituency da paasnɛ sʋ’ʋlimnam awai (9) yi kʋgʋs piinɛ atan (13) banɛ ka Ma’asim Tiig Na’adɔɔg la, National Democratic Congress da di vɔɔtkan ni Upper East Region sʋ’ʋlim la. Ma’asim Tiig Na’adɔɔg, National Democratic Congress da dinɛ kʋgda dinɛ kʋgʋs piswai nɛ anaasi (94) yi kʋgʋs kɔbisyi’ nɛ pistan pʋʋgin (230). O da paam vɔɔt tusa piinɛ ayi, kɔbiga nɛ piinɛ ayi (12,112) yi vɔɔt tusa piinɛ anii nɛ kɔbisyɔpɔi (18,700) pʋʋgin. Nɛ’ da zɛmnɛ pisyuobʋ nɛ anaasi du’ali anii kɔbiga pʋʋgin (64.8%) yi vɔɔt la wʋsa pʋʋgin. Ba da vɔɔt o ka bas Yahaya Seidu Awinaba onɛ an Wabʋg Na’adɔɔg, New Patriotic Party nid. On da paamnɛ vɔɔt tusa ayuobʋ, kɔbisnu nɛ pisnii nɛ anii (6,588) yi vɔɔt la wʋsa pʋʋgin. Nɛ’ da zɛmnɛ pistan nɛ anu du’ali ayi kɔbiga pʋʋgin (35.2%) vɔɔt la wʋsa ni.[7][8]

Yʋʋm tusa ayi nɛ anii la nii (2008), ba da lɛn gaŋ o ye o an wadmaani tis constituency kan ya’as.O da dinɛ Ma’asim tiig Na’adɔɔg National Democratic Congress nɔba zug di. O da paam vɔɔt tusa anii, kɔbisnii nɛ atan (8,803) yi vɔɔt tusa piinɛ anu, kɔbisyuobʋ nɛ pisnii nɛ anaasi (15,684) pʋʋgin. Nɛ’ anɛ pisnu nɛ ayuobʋ du’al piinɛ atan kɔbiga pʋʋgin (56.13%). Ba da vɔɔt o ka basi Azongo Peter Tasiri onɛ bɛ Peoples’ National Convention, Mohammed Imoro Asoko onɛ bɛ Wabʋg Na’adɔɔg, New Patriotic Party nɛ Abugbila Daniel onɛ bɛ Anɔraʋg paati, Convention People's Party. Bama da paamnɛ kɔbistan nɛ piswai nɛ yinne (391), tusa anu nɛ pisi nɛ yinne (5,021) nɛ tusir yinne, kɔbisnaasi nɛ pisyuobʋ nɛ awai (1,469) nwɛnɛ ba yʋda la dɔl taaba si’em la. Nɛ’ɛnam da zɛmnɛ ayi du’al pisnaasi nɛ awa kɔbiga pal pisnaasi nɛ awa kɔbiga pʋʋgin (2.49%), pistan nɛ ayi du’al yiine kɔbiga pʋʋgin (32.01%) nɛ awai du’al pistan nɛ ayɔpɔi kɔbiga pʋʋgin (9.37%) nwɛnɛ ba yʋda la dɔl taaba si’em la.[9][10]

Mɛŋ bɛllim

O anɛ Catholic pʋ’ʋsim nid ka mɔr pʋ’a nɛ biis anii.[2]

Gbanvɛɛnsa

  1. http://staging.odekro.org/person/simon-atingban-akunye/
  2. 2.0 2.1 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=57
  3. 3.0 3.1 https://web.archive.org/web/20160506210847/http://ghanamps.gov.gh/mps/details.php?id=57
  4. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/uppereast/174/index.php
  5. https://books.google.com/books?id=3t9BgPXw2OcC&q=ghana+gazette+2009
  6. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/uppereast/174/index.php
  7. 7.0 7.1 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/uppereast/174/index.php
  8. 8.0 8.1 https://en.wikipedia.org/wiki/Simon_Atingban_Akunye#cite_note-:3-8
  9. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/uppereast/174/index.php
  10. https://en.wikipedia.org/wiki/Simon_Atingban_Akunye#cite_note-:6-11