Wp/kus/John Kumah

< Wp‎ | kus
Wp > kus > John Kumah

Ba da du’a Joon ampotuah kumah nɛ Buniya nya’aŋ nwaris anii la li dabisim anaasi yυυm tυsir nɛ kɔbiswai nɛ piisyɔpɔi nɛ anii la ni.[1][2][3][4] O anε Gaana gↄmma naיaliיad nε nuיug tʋʋma sↄb nε labaya mↄↄn-mↄↄn nε wada tʋmtʋm sɔb. O da tʋmɛ ka an zudaan kpεεm tis Gaana nuיug tʋʋma nε li tεndigir lʋgir dim la ni. O tʋmnε ala hali n da ti paae saŋ kanɛ ka ba gaŋ o ka o an wadmaannε tis Ejisu sʋיʋlimin yʋʋma tusa ayiי nε piisi nε yinne (2021) la ni, saŋkanε ka Gaana gↄmma tuongatib wʋsa gaansʋg da paae la. O da anε wadmaan kanε ziיe tis Maיasim Tiig Na’adɔɔg dim la.[5][6][7][8]

John Kumah
human
Sex or gendermale Dɛmisim gbɛlima
Country of citizenshipGhana Dɛmisim gbɛlima
Name in native languageJohn Ampontuah Kumah Dɛmisim gbɛlima
Given nameJohn Dɛmisim gbɛlima
Family nameKumah Dɛmisim gbɛlima
Date of birth4 August 1978 Dɛmisim gbɛlima
Place of birthEjisu Dɛmisim gbɛlima
Date of death7 March 2024 Dɛmisim gbɛlima
Languages spoken, written or signedEnglish, Asante Dɛmisim gbɛlima
Occupationlawyer, politician Dɛmisim gbɛlima
Position heldMember of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana, deputy minister Dɛmisim gbɛlima
Work locationAdabraka Dɛmisim gbɛlima
Member of political partyNew Patriotic Party Dɛmisim gbɛlima
Candidacy in election2020 Ghanaian general election Dɛmisim gbɛlima
Religion or worldviewChristianity Dɛmisim gbɛlima
ReplacesKwabena Owusu Aduomi Dɛmisim gbɛlima

O vυm pinיilʋg nε gbaυŋ zamisυg yɛla

Joon da anε onε ka ba duיa o nwadis anii daba anaasi daar yʋʋma tusir nε kↄbiswai nε piisyↄpↄi nε anii (1978) la ni. O yinε Ejisu teŋ titaיar kanε ka ba kuod ka gʋיʋn ka li bε kumasi sʋיʋlimin la.[9] Kumah da pinיil sakuri n keŋ ka tↄlis sakur kanε tiaיal ayiי ka li yʋיʋr buon ye Opoku ware sakur kanε bε kumasi sʋיʋlimin la. O da tↄlis tuonε keŋ Gaana sakur titaיar kanε ka ti buonε li naיasaalin ye “university of Ghana” la yʋʋma tusir nε kↄbiswai nε piswai nε ayↄpↄi la ni(1997) ka ba tis o kasɛta gbauŋ titaיar linɛ an Kanl nɛ kpikpiŋ tʋʋma nε li baŋir yεla la.[1] Yʋʋma tusa ayiי nε awai (2009) la ni la, o da lεn mↄr kasɛta gbauŋ titaיar kanε an kpikpiŋ nε nuיug tʋʋma maalʋg nε li gↄsʋg yεla (kati waיae ligidi tʋʋma yεla) yir GIMPA lʋgir dimin. Ala mεn ka o lεn mↄr wada zamisυg kasɛta gbauŋ yaיas n yi Gaana sakur titaיarin la. Ka lεn mↄr wada zamisυg kasɛta gbaun titaיar kanε paas ayiי n yi Gaana wada zamisυg sakur titaיar la ni. O mε da mↄr kpikpiŋ tʋʋma nε li pinיilʋg zamisʋg kasɛta gbauŋ n yi Nobel tεεns laיasʋg kpikpiŋ tʋʋma sakur la ni yʋʋma tusa ayiי nε piinε awai (2019) la ni.[4]

Yʋʋma tusa ayiי nε pisi la, li nwadis piig nε yinnε la ni (November 2020), o da diיe kpikpiŋ tʋʋma nε li tεndigir kasɛta gbauŋ n yi swiss kpikpiŋ tʋʋma sakur kanε bε Switzerland sʋיʋlimin la. ka lεn mↄri li kasɛta gbauŋ kanε tiaיal ayiי la bε sakur kanna ni yaיas.[10]

Tʋʋma bɛllim

Ba da nɔk o ka o tʋm ka an wada tʋmtʋm onε saיan nidib wada yεla nε kpεεm n bε Gaana kↄↄtʋ titaיar dɔɔg la ni yʋʋma tusa ayiי nε piinε atanי (2013) la ni.[11] O da lεn anε Aduaprokye kↄↄtʋ linε bε Adabrakra sʋיʋlimin la kpεεm yinnε. O da lεn anε tʋmtʋm onε sʋיoe majak mεεb dim laיauŋ lʋgir la hali nε ban ti gaŋ o ka o an zugdaan kpεεm onε gↄsid Gaana kpikpiŋ tʋʋma nε li nↄbigir laיauŋ lʋgir la ni yʋʋma tusa ayiי nε piinε ayↄpↄi (2017) la ni.[11] Joon Ampontuah Kumah mↄr tʋʋma baŋir nε li yaיam hali yʋʋma piin anu n bε tuongaadʋg ni nε nuיug laיad maalʋg ni nε tʋʋma yↄיↄsʋg ni, ka lεn sʋŋid dasam nε puיasada tʋʋma nↄbigir pʋʋgin.[12]

O pɔlitiks bɛllim

Joon kuma da nyaיad wadmaanib yir la naיam la ka dii li. O da anε wabʋg Na’adɔɔg nid ka di Ejisu sʋיʋlimin wadmaanib kυk la.[13][7] Nannana o anε kpεεm titaיar kanε gↄsid Gaana ligidi tʋʋma yεla.[14][15][16]

Laיasʋg kpεεmnam banɛ ni ka o paas

Kuma anε kpεεmnam banε tʋm ka gↄsid wada nε sida ziיela nε wadmaanib yir la tʋʋma wʋsa la kpɛɛm la nyaיandↄl ka lεn an kpεεmnam banε gↄsid wada ziיelʋg yεla la nid yinnε.[15][17]

O vυm bεllim

Joon da dinε Lilian onε an karimsaam kpεεm onε ziיel yesu kristo nyaיandↄlib tʋʋma laיauŋ kanε tiing dunia lʋgir wʋsa la. Ba duיanε biisa ayuobʋ nε bisieba banε ka ba duיadib kae ka ba ugus ba la.[1][4]

Yↄↄd banɛ ka o di’es

Joon kuma anε onε ka ba tis o kpεuŋ nε yʋיʋr sʋיʋŋ yʋʋma tusa ayiי nε piinε anii la ni (2018).[18] Ba da lεn gaŋ o ka o paas Gaana gↄmma zugdaan Akufo Addo nidib piisi banε mↄr naיasi nε kpiיeuŋ la ni yʋʋma tusa ayiי nε piinε awai la ni (2019).[19]

Joon da paam naיasi hali on an zugdaan kpεεm kanε mↄr kpiיeuŋ nε birikinim la zug.[20] Afrika laיauŋ lʋgir kanε gↄsid kpiיeuŋ nε birikinim nε Afrika laיauŋ lʋgir kanε gↄsid teŋ damaיam nε gurim sʋיʋŋ yεla la da tis Joon yↄↄd nε kpiיeuŋ kanε ka o mↄr la zug, nwεnε on an kpεεmnam zugdaan la nwadis ayuobʋ dapisi daar yʋʋm la pʋʋgin(20th june). Adazum daar nwadis anii la o dapisi nε atanי(Friday 23rd august) la ni ka Joon onε an wadmaan la da lεn diיe kpεεm titaיar kanε tʋm hali ka tiakir bε la yʋיʋr sʋיʋŋ yↄↄd yir GEHAB dim lʋgirin la.[21]

Afrika wʋsa sakur biis laיauŋ lʋgir dim da tis Joon kuma onε da an zugdaan kpεεm kʋdig kanε da gↄsid kpikpiŋ nε nuיug tʋʋmanam nε tʋʋma tεndigir yεla la naיas, li laיauŋ titaיar kanε da paas ayuobʋ la ni. ka li anε o mεŋ siיisim nε pʋtεnיεd kanε ka o mↄr sʋŋir sakur biis la tuon ken nε ba nuיug tʋʋmanam la zug ka ba tis o naיaskan.[22]

On sυŋ nidib si’em

Yʋʋma tusa ayiי nε pisi nε ayiי la ni li nwadis anii (February 2022) la ni, Joon kuma da sʋŋ nε ligidi bεdegʋ ye ba daי niŋgbiŋ luas laיadnam kↄnיↄb-kↄnיↄb anu ka ba nↄki sʋŋ banε paam sapuיad suoya zug ka ba niŋgbiŋ luas mↄr gbεlʋŋ la. Ba da anε Peter mensa nε Moses Addai.[23]

Gbanvεεnsa

  1. 1.0 1.1 1.2 http://neip.gov.gh/team/
  2. https://web.archive.org/web/20210415082116/https://www.gna.org.gh/1.18859105
  3. https://starrfm.com.gh/2020/07/john-kumah-donates-megaphones-tricycles-to-ejisu-constituency/
  4. 4.0 4.1 4.2 https://mofep.gov.gh/index.php/team/ministers/john-ampontuah-kumah
  5. https://www.myjoyonline.com/news/national/neip-ceo-john-kumah-receives-doctorate-degree-from-swiss-business-school/
  6. https://starrfm.com.gh/2020/07/john-kumah-donates-megaphones-tricycles-to-ejisu-constituency/
  7. 7.0 7.1 https://citinewsroom.com/2020/12/why-the-election-of-john-kumah-marks-a-new-dawn-for-the-people-of-ejisu-article/
  8. https://www.graphic.com.gh/news/politics/ghana-news-ejisu-mp-engages-100-youth-in-aquaculture.html
  9. http://ghanamps.com/mp/john-ampotuah-kumah/
  10. https://www.myjoyonline.com/neip-ceo-john-kumah-receives-doctorate-degree-from-swiss-business-school/
  11. 11.0 11.1 http://neip.gov.gh/team/
  12. https://www.mofep.gov.gh/team/ministers/john-ampontuah-kumah
  13. https://yen.com.gh/178741-meet-john-ampontuah-kumah-npp-mp-elect-ejisu-constituency-ashanti-region.html
  14. https://starrfm.com.gh/2022/05/take-advantage-of-youstart-john-kumah-tells-youth/
  15. 15.0 15.1 https://citinewsroom.com/2021/04/profile-of-deputy-finance-minister-designate-john-ampontuah-kumah/
  16. https://www.myjoyonline.com/national-cathedral-lies-are-being-told-to-cause-disaffection-john-kumah/
  17. https://www.parliament.gh/mps?mp=157
  18. https://www.happyghana.com/john-kumah-adjudged-most-efficient-prominent-appointee-for-2018/
  19. https://www.primenewsghana.com/general-news/profile-of-dr-john-ampontuah-kumah-esq-member-of-parliament-elect-for-ejisu.html
  20. https://www.adomonline.com/john-kumah-honoured-for-being-most-outstanding-integrity-ceo/
  21. https://web.archive.org/web/20210911192031/https://eveningmailgh.com/index.php/2019/08/24/gehab-events-honours-lawyer-john-kumah-with-the-most-outstanding-and-influential-leaders-award/
  22. https://neip.gov.gh/aasu-honours-neip-ceo-john-kumah-at-a-summit-in-ghana/
  23. https://www.myjoyonline.com/crushed-young-deputy-finance-minister-pays-for-5-sets-of-prosthesis-for-victims/