Эндирей – Хасавюрт якъда бырынгъы къумукъ юрт.
Жугърафи ерлешивю
editАкъташ оьзени онг ягъада, якъны орта боюндан темиркъазыкъ-гюнбатышда ерлешген.
Ювукъ ерлешген юртлар: Гюнтувушда Бавтогъай булан, гюнбатышда Новокули булан, къыблада Дылым булан, темиркъазыкъда Тотурбийкъала булан дазулана.
Адам санаву
edit2017-нчи йылдагъы гьисап алывгъа гёре юртда 8105 адам яшай.
2010-нчу йылдагъы гьисап алывгъа гёре миллет тизими
- Къумукълар — 6,025 адам (93,1 %)
- Тавлулар — 346 адам (5,3 %)
- Даргилер — 69 адам (1,1 %)
- Мычыгъышлар — 13 адам (0,2 %)
- Къазикъумукълар — 8 адам (0,1 %)
- Оруслар — 7 адам (0,1 %)
Тарих
editЮртну терен тарихи бар. Ону эсги аты – Балх. Юртну айланасында тарихи маъналы ерлер кёп – «Андрейаульское городище», Къызыл Яр, «Внезапная» деген Ермолов къурдургъан къаланы орну, кёп санавдагъы тёбелер, 14 межит, шоланы да тогъузу 17-18 юз йылларда этилинген. XVI-XVIII асруларда Эндирей бийлигини башгенти болгъан эди. Аврупалы ва тюрк сапарчылар ону шагьаргъа санай эди. Мисал учун Эвлия Челеби огъар «Гиччи Истанбул» деп айта эди.
Белгили адамлары
editБу юртдан хыйлы белгили адам чыкгъан. Мисал учун, Шамилни наиби Ташав-Гьажи, уьч халкъ язывчу ва ёмакъчы: Аткай Гьажаматов, Къазияв Али ва Аяв Акъавов.
Эсгеривлер
edit- Эндирей
- Хасав-Юрт якъда 2002-нчи йылдагъы гьисап алывгъа гёре миллет тизими
- Эндирейни тарихи
- Гюнтувуш Кавказ.Къумукълар
- Эвлия Челеби. Сапарны китабы.www.vostlit.info.
- Къумукъланы бийликлерини ерлешивю ва халкъы. Абдусалам Магьаммат-Паша
Байланывлар
edit