Wp/kum/Цветаева Марина

< Wp‎ | kum
Wp > kum > Цветаева Марина

Марина Цветаева (1892-1941) — белгили орус шаир. 26-нчи сентябрда Москвада тувргъан. Ону атасы Иван Владимирович Цветаев кешишни уланы болгъан ва 29 йыллыкъ чагъында профессор анты алгъан. Москва Университетны баш кафедрасына башчылыкъ этип туруп, 1912 йылда инче саниятны музейни къургъан. «Гьали огъар Инче саниятны Пушкини атындагъы» музейи деп айтыла. Анасы Мария Александровна Мейн орусгъа дёнген полшалы аристократны къызы, пагьмулу пианистка ва художник болгъан.

Марина Цветаева

Марина Цветаева беш йылыкъ чагъындан тутуп рус, немис (алман), француз тиллерде шиърулар язма башлай. Он сегиз йыл да толмагъан чагъныда оьзюн харжы булан «Ахшамгъа албом» деген биринчи китабын чыгъара. Яш къызны дебют китабни В.Брюсов, Н. Гумилев, айрокъда М. Волошин ушата.

1912-нчы йылда Сергей Эфронгъа эрге бара. Шо йылда ону экинчи («Галмаж чыракъ») китабы да чыкъгъан.

Инкъылапны (реолюциняы) ва ватандаш давну йылларында Марина Цветаевны къысматана кёп улу ва терен пашманлыкълар тюше. Ревоюцияны эксиклини ангълама болмайлы 1922-нчы йылда башлап Германиягъа сонг Чехиягъа эмиграциягъа гете. 1925-нчы йыл болгъанча Чехияда эри, къызы да булан яшай. 1925 йылда уланы – Борис тувгъан. Бар агьлю Парижге гёче.

1926-нчы йылда лап айтылгъан немис шаир Райнер Рилке булан таныш бола ва огъар шаир усталыгъына, яшавну теренлигине де, маъанысына да багъышлагъан къагъызлар яза. Рилке оьлген сонгъ ону эсделигине багъышлап гючлю шиърулар яза.

1928-нчы йылда Парижде Маринаны «Россиядан сонг» деген китабы чыгъа.

1936-нчи йылда Марина Цветаевны эри Сергей Эфрон Испанияда юрюлеген давгъа гете ва республиканецлены янында ортакъчалыкъ эте. Граждан дав битген сонг С. Эфрон СССР-ге гетип къалды. Ону булан Москвагъа оланы къузы Ариадна да гетген. Кёп заман гетмейли оланы экисини НКВД тутуп туснакъага йибериле. Марина Парижде Борис булан къалды. Эрини, къызны да пашман къысматы билмей туруп 1939 йылда совет ватандашлыгъын алып Марина Цветаева элине къайта. СССР-де ону бек сувукъ ёлугъалар. Эри гьакына бир хабар билмей тура ва къыйнала. Къызы булан янгыз къагъаылар таба байлавлукъ къалды. Ону улан да комсомол ва коммунист сиясатны ушатып ана булан эрише ва ругь якъдан бек айрыла.

Шончакъы къйынланы гёрген шаирге шо заман бютюнлей пагьмусун берип яратывчулукъ булан доланма насип болмай, бирлер огъар шекли къарай, инанып битмейлер. Узакъ къалмай Ватан дав башлана. Марина Цветаева Литфодну эшелону булан Татарстанны Елабуггъа деген гиччи шагъаргъа гёчюрюле. Шонда аврувну, янгъызлыкъны, къыйынланы къысаслыгъанда шаирни 1941-нчы йылны 31 августда яшав ёл уьзюле.

Варислиги: Марина Цветаевны варислиги ажайып бай. Ону етти уллу поэмасы, кёп санавдагъы лирика китабы, шиъру булан язылгъан сегиз драмасы, автобиография прозасы, эсделиклери, адабият-критика макъалалары, кёп санавдагъы кагъызлары ва шолай оьзгелери пагьму якъдан биринден бири къалышмай.