Wp/ksw/အူသး

အူသး
အူသး
	ဦးသန့်
	အူသးလၢ လၢယူၤလံ 1963
3rd Secretary-General of the United Nations
	အိၣ်လၢပဒိၣ်တၢ်မၤ; November 30, 1961 – December 31, 1971
ထီၣ်လၢညါတဂၤ	Dag Hammarskjöld
ထီၣ်လၢသီတဂၤ	Kurt Waldheim
Personal details
အိၣ်ဖျဲၣ်	22, 1909Expression error: Unrecognized punctuation character "၂".; ဖါတါနီ, ကီၢ်ပယီၤ, အဲကလံးကီၢ်ပယီၤ
လဲၤပူၤကွံာ်	November 25, 1974 (aged 65); ဝ့ၢ်နယူယီၣ်, နယူယီၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ
အသံခီဖျိလၢ	ပသိၣ်ခဲစၢၣ်
တၢ်သွၣ်ခိၣ်	Kandawmin Garden Mausolea, ယါကိၤ, ကီၢ်ပယီၤ
ထံကီၢ်ပှၤကလုာ်	ပယီၤ
ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးပၣ်တံၣ်	AFPFL (1947 – 1958)
မါဝၤ(တဖၣ်)	ဒီၤသ့န်ထ့န်(အသံ 1989)
ဘူးတံၢ်တဖၣ်	ခဲၣ်ထ်(brother); သီၤင်(ဝဲၢ်ခွါ); ထ့န်မီၤင်(ဝဲၢ်ခွါ); သါထ်မၠ့ၣ်အူ (လံၤခွါ);
အဖိတဖၣ်	မီၤင်ဘိး; ထ့န်မီၤင်သါထ်; အ့အ့သါထ်;
မိၢ်ပၢ်	ဖိန့ၣ်; နါသီၤင်;
တၢ်မၤလိ	ဝ့ၢ်တကူၣ်ဖၠၣ်စိမိၤ
တၢ်ဆဲးစုမံၤ

ပှၤမၤဃူဖိးတၢ်ဖိန့ၣ်ကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢတကွၢ်မဲာ်တၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ အဝဲအံၤမ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ကဘၣ်ကွၢ်တၢ်ဒ်သိးသိးဒီးတကွၢ်တၢ်တခီတၢၤဘၣ်ႉ အူသးမ့ၢ်ပှၤမၤဃူမၤဖိးတၢ်အတီအလိၤတဂၤလီၤႉ အဝဲမ့ၢ်ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်ဖဲ ၁၉၆၁ ဒီး ၁၉၇၁ နံၣ်အဘၢၣ်စၢၤဒီးအမူအဒါမ့ၢ်ပှၤမၤဃူမၤဖိးတၢ်လၢထံကီၢ်လၢအဒုးအယၤလိာ်သးတဖၣ်အဘၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤႉ

အူသးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဖဲ ၁၉၀၉ နံၣ်လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ (အခဲအံၤတၢ်ကိးအီၤလၢ မၠၣ်မၣ်Myanmar) န့ၣ်လီၤႉ အူန့ၣ်တမ့ၢ်ပှၤအမံၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်တၢ်ကတိၤယူးယီၣ်ပာ်ကဲလၢအဒ်သိးဒီးကိၤလၤဝါအတၢ်ကတၤ မံးမစထၢၣ်(Mister) န့ၣ်လီၤႉ သးန်အခိပညီမ့ၢ်ဝဲ ကဆှီန့ၣ်လီၤႉ အူသးဖျိထီၣ်ဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်ဖၠၣ်စိမိၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်လီၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအူသးထံၣ်လိာ်အသးဒီးသခ့ၣ်နူး လၢခံတၢ်ကိးလၢအူနူးန့ၣ်လီၤႉ အူနူးကဲထီၣ်ကီၢ်ပယီၤကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုးဖးဒိၣ်ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤႉ

အူနူးပာ်ပနီၣ်အူသးအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဃိအဝဲဟ့ၣ်လီၤအူသးမူဒါလၢအမ့ၢ်ပှၤလၢကတိၤန့ၢ်ခဲးတၢ်လၢပဒိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ လၢခံအူသးကဲထီၣ်ထံကီၢ်ထံကီၢ်တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အခၢၣ်စးဖဲအဝဲဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤမူဒါလၢအမ့ၢ်ပယီၤခၢၣ်စးကမံးတံာ်ဖိတဂၤဆူဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ UN န့ၣ်လီၤႉ ဖဲ ၁၉၅၇ နံၣ်အဝဲကဲထီၣ်ထံကီၢ်အခၢၣ်စးထီဘိတဂၤလၢ UN ဒီးလၢခံအဝဲမၤတၢ်ဒ်မ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် (UN General Assembly) အပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤႉ

ဖဲ UN အခိၣ်နၢ်နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်သံကွံာ်ဖဲ ၁၉၆၁ နံၣ်န့ၣ်ကီၢ်အမဲရကၤဒီးဆိဘံယၢးယူယၢၣ် (Soviet Union) တဖၣ်အတၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးတလီၤပလိာ်ဒံးလၢကတီၣ်ထီၣ်ခိၣ်နၢ်အသီလၢကရၢမိၢ်ပှၢ်အဂီၢ်ဒံးဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဃုထၢလီၤဆီကတၢၢ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိအဝဲသ့ၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤဒီးတူၢ်လိာ်ဝဲအူသးလၢကကဲထီၣ်ဘၣ် UN အနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဒ်အူသးမ့ၢ်နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်တဂၤအသိးအဝဲမၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢဟိၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤႉ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်အဝဲမၤမၢၤဝဲဒ်သိးတၢ်ကသုးကွံာ်ဆိဘံယၢးကျိချံမျိာ်သၣ် (Soviet Missiles) လၢကီၢ်ခယူဘၢ် (Cuba) အပူၤန့ၣ်လီၤႉ အဝဲမၤကတၢၢ်ကွံာ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢခိၣ်ကိာ် (Congo) အပူၤဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်ပှၤမၤဃူမၤဖိးတၢ်တဖၣ်အသုးမုၢ်လၢစါဖြးစ်ကီၢ် (Cyprus) လၢအအိၣ်လၢမဲးဒံထၢၣ်ရ့နယၢၣ်ပီၣ်လဲၣ် (Mediterranean Sea) တကပၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲ ၁၉၆၅ နံၣ်အ့ဒယၣ်ဒီးပၣ်ကံၣ်စတၢၣ် (Pakistan) တၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်န့ၣ်အူသးလဲၤယူၤဒီးကဘီယူၤဆူအ့ဒယၣ်ဒီးမၤဝဲတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တၢၣ်ပီသကိးတၢ်လၢကဆိကတီၢ်ကွံာ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအ့ဒယၣ်ဒီးပၣ်ကံၣ်စတၢၣ်ကီၢ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤႉ