အါအိမ့ပဲၣ် (Ieoh Ming Pei) မ့ၢ်ပှၤမံၤဟူသၣ်ဖျါအကါဒိၣ်အကျါတဂၤလၢအတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဖးဒိၣ်လီၤကဟုကညီၢ်လၢခ့ခါခဲအံၤတဖၣ်လီၤႉ အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၤအဘှီထီၣ်တ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဖးဒိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၤဒီတဘ့ၣ်တဖၣ်ညါလံန့ၣ်လီၤႉ အဝဲအစုလီၢ်အက့ၢ်အဂီၤ (style) ဒီးအတၢ်ဆိကမိၣ်သ့ၣ်အစိအကမီၤအိၣ်ဝဲလၢပှၤတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်အဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အလိၤအါမးစ့ၢ်ကီးလီၤႉ အဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢဘၣ်တ့ထီၣ်တၢးဖးထီလၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်အပူၤလီၤႉ
.jpg)
အါအဲမ်ပဲၣ်(I.M.Pei) အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢဝ့ၢ်ခဲန်တဲန်(Canton)၊ တရူးကီၢ်ဖဲ ၁၉၁၇ နံၣ်အပူၤလီၢႉ အဝဲလဲၤမၤလိတၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ, ဘၣ်ဆၣ်ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုးဖးဒိၣ်ခံဘျီတဘျီကဲထီၣ်အဃိအဝဲဟဲက့ၤကဒါက့ၤဆူတရူးကီၢ်တသ့ဘၣ်ႉ အဃိအဝဲအတၢ်မၤအါ ဒၣ်တက့ၢ်လီၤဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢကလံၤစိးအမဲရကၤဒီးယူရပၤတကပၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲ ၁၉၄၀ နံၣ်န့ၣ်ပဲၣ်စးထီၣ်မၤတၢ်ဒ်အမ့ၢ်ပှၤတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်တဂၤတုၤလီၤတီၤလီၤန့ၣ်လီၤႉ အဝဲ သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် တၢ်မၤတိာ်ကျဲၤအကါဒိၣ်တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ် Mile high center လၢအအိၣ်လၢဝ့ၢ်ဒဲန်ဘဲၢ်(Denver), ခိၣ်လိၣ်ရါဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်(Colorado) အပူၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲ ၁၉၅၅ နံၣ်အဝဲမၤအိၣ်ထီၣ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲတၢ်ဖံးတၢ်မလၢအမ့ၢ်ဝဲအါအဲမ်ပဲၣ်ဒီးပှၤမၤဃုာ်မၤသကိးတၢ် (I.M.Pei & Associates) န့ၣ်လီၤႉ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဆိကတၢၢ်လၢပဲၣ်မၤဝဲအကျါပာ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ကွၢ်ကီအလီၢ်(museum) ဖဲစဲၣ်ရခယူစ် (Syracuse) လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်နယူယီး (New York) အပူၤဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်အံၤမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ် ၄ ဖျၢၣ်လၢဆဲးလိာ်အသးဒီးတိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ အဝဲဒူးအိၣ်ထီၣ်ဒီးတ့န့ၢ်တိာ်ဖးထီလၢအဖိၣ်ဂၢၢ်ကဘီယူၤပျီဒီးကဘီယူၤအတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤ အက့ၢ်အဂီၤအသီလၢ ပှၤသူအီၤအါအါဂီၢ်ဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤႉ
ပဲၣ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ထီဝဲ၊ အိၣ်ဒီးမဲာ်ထံကလၤတဖၣ်ဒီးထးတဒ့ (စတံ) တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ် သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်အံၤလီၤက်ဒ်အက့ၢ်အဂီၤယိယိဖိ၊ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လွံၢ်သနၢၣ် (rectangles) ဒီးသၢနၢၣ် (triangle) သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဘၣ်ဆၣ်ပဲၣ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်န့ၣ်တမ့ၢ်တၢ်ယိယိဖိတဖၣ်ဘၣ်ႉ နကထံၣ်ဘၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဒါတဖၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပီးအလီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ကဲကဒါက့ၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်အတၢ်ကယၢကယဲန့ၣ်လီၤႉ ဒ်အီကတဲအဘ့ၣ်တဖၣ်, မဲာ်ထံကလၢဒီးထးတဒ့သ့ၣ်တဖၣ်တူၢ်ရၣ်လိာ်အသးတပူၤဃီန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအထုးန့ၢ်ပှၤဂၤအသးသ့ၣ်လီၤႉ တၢ်သူစ့ၢ်ကီးမဲာ်ထံကလၢဆဲးကပီၤကဒါလီၤဆီသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်မၤတိာ်ကျဲၤအပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤႉ ညီနုၢ်အဝဲဃါဃုာ်တၢ်အက့ၢ်အဂီၤလၢအလီၤဆီလိာ်အသးဒီးတၢ်အက့ၢ်အဂီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဘှီဝဲဒ်မူထံး အသိးန့ၣ်လီၤႉ
ပဲၣ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတနီၤပာ်ဃုာ်ဝဲစ့ၢ်ကီးဒီး John Hancock တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢဘီးစတၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်(Boston), ထံကီၢ်အတၢ်ကွၢ်ကီအဒွဲလၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အလီၢ်(National Gallery of Art) လၢအိၣ်လၢဝၣ့်ရှၣ်တၢၣ်ဒံၢ်စံၣ်အမုၢ်ထီၣ်ဒီးမဲာ်ထံကလၤပံးရမံး (Pyramid) လၢအအိၣ်လၢ Louvre တၢ်ကွၢ်ကီလီၢ်ဖဲဝ့ၢ်ဖဲရံးစ်(Paris) အပူၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ