နီၢ်ပၤမုၣ်ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်(Cleopatra) ကတိၤကျိာ်ဘၣ်ခွံကျိာ် မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤကူၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွးဒီးအဝဲအခိၣ်နူာ်ဂ့ၤလၢတၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤတၢ်တဖၣ်လီၤႉ အဝဲစူးကါဝဲအတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ဒီးအတၢ်ဃံလၤခံခါလၢာ်လၢကဖီၣ်ကျၢၤဃာ်အတၢ်စိတၢ်ကမီၤန့ၣ်လီၤႉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ် ၇ ဂၤတဂၤ (Cleopatra VII) လၢအမ့ၢ် ကီၢ်အံၣ်ကၠ့းပ်အပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢတၢ်ဆိကမိၣ်ဆိကမး (အတွေးအခေါ်ပညာရှင်) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤအမံၤဟူသၣ်ဖျါတ့ၢ်လၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤႉ
Cleopatra VII in hieroglyphs | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Qlwpdrt | |||||||||||||||||||
Wr(.t)-nb(.t)-nfrw-3ḫ(t)-sḥ The great Lady of perfection, excellent in counsel | |||||||||||||||||||
Wr.t-twt-n-jt=s The great one, sacred image of her father | |||||||||||||||||||
Qlwpdrt nṯrt mr(t) jts The goddess Cleopatra who is beloved of her father |
ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်မ့ၢ်ဝဲ စိၤပၤဖံးထိလ်မံၣ်တဆံခံဂၤတဂၤ (King Ptolemy XII) အဖိၣ်မုၣ်ခံဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲချႉခႉန BC ၅၁ နံၣ်အပၢ်စူးကွံာ်အသးအခါခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်လၢအသးအိၣ် ၁၈ နံၣ်ကဘၣ်ပၢကီၢ်အံၣ်ကၠ့းပ်ဃုာ်ဒီးအပုၢ်ပိာ်ခွါ ၁၅ နံၣ် လၢအမ့ၢ်ဖံးထိလ်မံၣ်တဆံသၢဂၤတဂၤ (Ptolemy XIII) လီၤႉ စှၤနံၣ်အတီၢ်ပူၤပှၤလၢအဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်မၢဆူၣ်ခလံအိၣ်ဖဲးထြၣ်လၢကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢတၢ်စိတၢ်ကမီၤအပူၤလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်အလီၢ်ခံရိမ့ၤအခိၣ်နၢ်ကၠူလံယၢးစ်စံစၢ် (Julius Caesar) မၤစၢၤခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်လၢကန့ၢ်ဘၣ်က့ၤအလီၢ်ပစိာ်န့ၣ်လီၤႉ တယံာ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဖးဒိၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢကီၢ်အံၣ်ကၠ့းပ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲချႉခႉန ၄၇ န့ၣ်ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖံးထိလ်မံၣ်တဆံသၢဂၤတဂၤဒီးပှၤပၢတၢ်တဖၣ်လီၤကွံာ်လၢတၢ်ဒုးန့ၣ်လီၤႉ ဒ်သဲစးအိၣ်ဝဲအသိးခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်ပၢတၢ်ထဲတဂၤဧိၤတသ့ဘၣ်အဃိအဝဲဒိးတ့ဒိးဖျီအသးဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအသးအိၣ် ၁၁ နံၣ်တဂၤလီၤႉ
ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်က့ၤကဒါက့ၤဆူရိမ့ၤကီၢ်ဒီးအိၣ်ဆိးဝဲဒီးစံစၢ်ဒီးဆံးစၢ်န့ၢ်အဖိခွါဒီးယုၢ်န့ၢ်ဝဲအမံၤ လၢ စံစၢ်ရံယၢၣ် (Caesarion) လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဖဲ ချႉခႉန ၄၄ န့ၣ်စံစၢ်ဘၣ်တၢ်မၤသံကွံာ်အီၤအဃိပှၤမၤစၢၤဆိၣ်ထွဲခလံၣ်ဖဲးထြၣ်လၢအဂံၢ်ဘါဆူၣ်ကတၢၢ်လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤႉ လၢခံအဝဲဟဲက့ၤကဒါက့ၤဝဲဒၣ်ဆူကီၢ်အံၣ်ကၠ့းပ်န့ၣ်လီၤႉ စံစၢ်စူးကွံာ်အသးဝံၤအလီၢ်ခံပှၤလၢအဒိၣ်ကမိၤတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲအီးက်ထၣ်ဝံၢ်ယၢၢ် (Octavian) ဒီးမးရ်ခ်အဲၣ်ထိနံၣ် (Mark Antony)လီၤႉ ဖဲအဲၣ်ထိၣ်နံၣ်ဘၣ်အသးလၢကလဲၤဒုးဖဲၡၣ် (Persia) န့ၣ်အဝဲကွဲခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်လၢကလဲၤထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးလိာ်အသးဒီးအီၤန့ၣ်လီၤႉ
အဲၣ်ထိနံၣ်အဲၣ်ဘၣ်ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်ချ့သဒံးဒီးအဝဲဒိးတ့ဒိးဖျီအသးဒီးခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်လီၤႉ အဝဲဒိးတ့ဒိးဖျီစ့ၢ်ကီးအသးဒီးအီးက်ထၣ်ဝံၢ်ယၢၢ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လီၤႉ ဖဲအီးက်ထၣ်ဝံၢ်ယၢၢ်နၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်အံၤအသးဒိၣ်ထီၣ်မးဒီးအဝဲဘိးဘၣ်ရၤလီၤလၢကဒုးထီဒါအဲၣ်ထိၣ်နံၣ်ဒီးအကတၢၢ်အီးက်ထၣ်ဝံၢ်ယၢၢ်မၤနၢၤကွံာ်အဲၣ်ထိနံၣ်လီၤႉ အဲၣ်ထိနံၣ်စူးကွံာ်အသးဖဲခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်အစုဒုၣ်တီၤလိၤန့ၣ်လီၢႉ
ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်တအဲၣ်ဒိးအိၣ်မူမ့ၢ်လၢအဲၣ်ထိနံၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်ႉ တၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်အိၣ်ဒီးဂုၢ်လၢအိၣ်ဒီးအစုၣ်အၢတကလုာ်လၢ တၢ်ကိးအီၤလၢ Asp (ဂုၢ်တကလုာ်အံၤအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢကီၢ်အံၣ်ကၠ့းပ်ဒီးလ့ၣ်ပၠါကီၢ်အဘၢၣ်စၢၤ) ဒီးအဝဲမၢပှၤဟဲစိာ်ဂုၢ်တဘိန့ၣ်ဆူအအိၣ်ဒီးဂုၢ်အံၤဖျးသံကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်အခါခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်အသးအိၣ် ၃၉ နံၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပှၤအံၣ်ကၠ့းပ်ဖိတဖၣ်တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢနမ့ၢ်သံခီဖျိဂုၢ်အံၤဖျးသံနၤန့ၣ်နကအိၣ်မူလီၤစိၤလီၤထီန့ၣ်လီၤႉ ခလံၣ်အိၣ်ဖဲးထြၣ်တအိၣ်မူဘၣ်လီၤစိၤလီၤထီဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်အဝဲအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤန့ၣ်အိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤဝဲဒၣ်အါန့ၢ်အနံၣ် ၂၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်လံန့ၣ်လီၤႉ