Wp/kri/Sa Lon Sivil Wɔ

< Wp‎ | kri
Wp > kri > Sa Lon Sivil Wɔ

Di Siera Liɔn Sivil Wɔ (1991–2002), ɔ di Siera Liɔn Sivil Wɔ, na bin wan sivil wɔ na Siera Liɔn we bigin pan 23 Mach 1991 we di Rivɔlɔshɔnari Yunaytɛd Frɔnt (RUF), wit sɔpɔt frɔm di spɛshal fɔs dɛm fɔ Laybirian dikteta Chals Taylor in Nashɔnal Patriɔtik Frɔnt ɔf Laybiriya (NPFL), bin intavyu na Siera Liɔn fɔ tray fɔ pul di Josɛf Momoh gɔvmɛnt. Di sivil wɔ we bin apin bin tek 11 ia, ɛn i bin kɔba di kɔntri. I lɛf pas 50,000 pipul dɛn we day.[15]

Insay di fɔs ia we di wɔ bin de, di RUF bin tek kɔntrol pan big big say dɛn na di ist ɛn sawt pat na Siera Liɔn, we bin gɛt bɔku dayamɔn dɛn we dɛn kɔl alluvial. Di gɔvmɛnt in nɔ ebul fɔ ansa di RUF ɛn di disrɔpshɔn pan gɔvmɛnt dayamɔn prodakshɔn bin mek wan sojaman kɔp di gɔvmɛnt kwik kwik wan insay Epril 1992, we di Nashɔnal Prɔvishɔnal Ruling Kaɔnsil (NPRC) bin ɔganayz.[17] Bay di ɛnd ɔf 1993, di Siera Liɔn Ami (SLA) bin dɔn ebul fɔ push di RUF ribel dɛn bak na di Laybiriya bɔda, bɔt di RUF bin kam bak ɛn dɛn bin kɔntinyu fɔ fɛt. Insay Mach 1995, dɛn bin tek wan prayvet soja kɔmni we nem Executive Outcomes (EO), we de na Sawt Afrika, fɔ drɛb di RUF. Siera Liɔn bin instɔl wan sivil gɔvmɛnt we dɛn bin dɔn ilɛkt insay Mach 1996, ɛn di RUF we bin de tɔn bak bin sayn di Abidjan Pis Akɔd. Ɔnda di UN prɛshɔn, di gɔvmɛnt bin dɔn in kɔntrakt wit EO bifo dɛn ebul fɔ impruv di agrimɛnt, ɛn dɛn bigin fɔ fɛt bak.[18][19]

Insay May 1997, wan grup we nɔ bin gladi fɔ di SLA ɔfisa dɛn bin mek wan kɔp ɛn dɛn bin mek di Am Fɔs Rivɔlɔshɔnari Kaɔnsil (AFRC) as di nyu gɔvmɛnt na Siera Liɔn.[20] Di RUF bin jɔyn wit di AFRC fɔ tek di kapital siti, Fritɔun, wit smɔl pipul dɛn we nɔ bin de agens am. Di nyu gɔvmɛnt we Jɔni Pɔl Kɔroma bin de bifo, bin tɔk se di wɔ dɔn. Wan wef fɔ tif, rep, ɛn kil bin afta di anɔnsmɛnt.[1] Fɔ sho se di intanashɔnal at pwɛl we dɛn tɔn di sivil gɔvmɛnt, di Ikɔnomik Kɔmyuniti fɔ Wɛst Afrika Stet Monitoring Grup (ECOMOG) fɔs dɛn bin intavyu ɛn tek Fritaun bak pan bikɔs ɔf di gɔvmɛnt, bɔt dɛn bin si se di rijyɔn dɛn we de fa bin at fɔ mek dɛn mek pis.

Insay Janwari 1999, di lida dɛn na di wɔl bin intavyu diplɔmatik wan fɔ mek dɛn go ebul fɔ tɔk to di RUF ɛn di gɔvmɛnt.[21] Di Lome Pis Akɔd, we dɛn bin sayn pan 27 Mach 1999, na bin di rizɔlt. Lome bin gi Foday Sankoh, we na di kɔmanda fɔ di RUF, di vayz prɛsidɛnshi ɛn kɔntrol fɔ di dayamɔn mayn dɛn na Siera Liɔn fɔ mek dɛn stɔp di fɛt ɛn fɔ mek dɛn put wan UN pis kipin fɔs fɔ wach aw dɛn de pul di wɛpɔn dɛn. Di we aw di RUF bin de fala di disarmamɛnt prɔses nɔ bin kɔnsistɛns ɛn i bin slo, ɛn bay May 2000, di ribel dɛn bin de go bifo bak pan Fritaun.[22]

As di UN mishɔn bigin fɔ fel, di Yunaytɛd Kiŋdɔm bin deklare se dɛn want fɔ intavyu di fɔma kɔloni ɛn Kɔmɔnwelt mɛmba fɔ tray fɔ sɔpɔt di gɔvmɛnt we bin wik bad bad wan we Prɛsidɛnt Ahmad Tejan Kabbah bin gɛt. Wit ɛp frɔm wan nyu UN mandat ɛn Ginian ɛya sɔpɔt, di British Opareshɔn Palliser bin dɔn win di RUF, ɛn tek kɔntrol bak pan Fritaun. Na 18 Janwari 2002, Prɛsidɛnt Kabbah bin se di Siera Liɔn Sivil Wɔ dɔn.