Navajo ɔ Navaho (/ˈnævəhoʊ, ˈnɑː-/;[2] Navajo: Diné bizaad [tìnépìz̥ɑ̀ːt] ɔ Naabeehó bizaad [nɑ̀ːpèːhópìz̥ɑ̀ːt]) na wan Sawt Athabaskan langwej na di Na-Dené famili, we dɛn kin yuz fɔ tɔk to langwej akɔdin to di di wɛst pat na Nɔt Amɛrika. Dɛn kin tɔk Navajo mɔ na di Sawt Wɛst pat na Amɛrika, mɔ na di Navajo Neshɔn. Na wan pan di Indian pipul dɛn na Amɛrika langwej dɛn ɛn dɛn kin tɔk am mɔ na di nɔt pat na di Mɛksiko–Amɛrikan bɔda, wit lɛk 170,000 Amɛrikin dɛn we de tɔk Navajo na dɛn os as of 2011. Di langwej dɔn tray tranga wan fɔ kip pipul dɛn we de tɔk fayn fayn wan, pan ɔl we dis prɔblɛm dɔn stɔp to sɔm mak bay di bɔku bɔku ɛdyukeshɔn program dɛn we dɛn dɔn mek na di Navajo Neshɔn. Insay Wɔl Wɔ Tu, pipul dɛn we de tɔk Navajo langwej bin jɔyn di sojaman dɛn ɛn dɛn bin mek wan kɔd fɔ sɛn sikrit mɛsej dɛn. Bɔku pipul dɛn se dɛn mɛsej ya we pipul dɛn we de tɔk kɔd de gi, se dɛn sev bɔku pipul dɛn layf ɛn dɛn win sɔm pan di wɔ dɛn we bin rili impɔtant na di wɔ. Navajo gɛt fayn fayn fonɛmik invɛntari, inklud sɔm kɔnsonant dɛn we nɔ de na Inglish. Di 4 men vaybul kwaliti dɛn we i gɛt, difrɛn fɔ di nos, lɔng, ɛn tɔyn. Navajo gɛt ɔl tu di agglutinative ɛn fusional elements: i de yuz affix fɔ modify verb, ɛn nɔun dɛn kin tipikul fɔ mek frɔm bɔku mɔfim, bɔt insay ɔl tu di kes dɛn dɛn mɔfim ya fuz irɛgyula ɛn biyɔn izi fɔ no. Besik wɔd ɔda na sɔbjɛkt–ɔbjɛkt–vɛb, pan ɔl we i rili fleksibul to pragmatik faktɔs. Vɛb dɛn kin kɔnjɔg fɔ aspek ɛn mud, ɛn dɛn kin gi afix fɔ di pɔsin ɛn nɔmba fɔ ɔl tu di sɔbjɛkt ɛn ɔbjɛkt, ɛn bak bɔku ɔda vɛriɔbul dɛn. Di we aw dɛn rayt di langwej, we dɛn bin mek insay di ia 1930, na di Latin skript dɛn mek am. Mɔs pan di Navajo wɔd dɛn na Athabaskan in ɔrijin, as di langwej dɔn kɔnsavayv wit lɔn wɔd dɛn bikɔs ɔf in ayli kɔmpleks nɔun mɔfɔlɔji.