Wp/kri/Montenègro

< Wp‎ | kri
Wp > kri > Montenègro

Mɔntenigrɔ (/ˌmɒntɪˈniːɡroʊ, -ˈneɪɡroʊ, -ˈnɛɡroʊ/ (lisin);[9] Mɔntenigrin: Crna Gora,[a][b] Црна Гора,[c] lit. ‘Blak Mawnt’)[10][11] na a kɔntri na Sawt Is Yurop.[12] Na pat pan di Bolkans ɛn i gɛt bɔda wit Bɔsnia ɛn Ɛzigovina na di nɔt, Sɛbia na di nɔt-ist, Kɔsovo[d] na di ist, Albania na di sawt-ist, Kroeshi na di nɔt-wɛst, ɛn di Adriatik Si na di wɛst wit a kostlayn we gɛt 293,5 km.[13] Podgorica, di kapital ɛn big siti, de kɔba 10.4% pan di teritɔri na Mɔntenigrɔ we gɛt 13,812 skwea kilomita (5,333 skwea mayl), ɛn na lɛk 31% pan in ɔl pipul dɛm we na 621,000 de de.[14] Cetinje na di fɔma royal kapital (Montenegrin: prijestonica) na Montenegro ɛn na di say we sɔm nashɔnal institiushɔn dɛn de, inklud di ɔfishal ples fɔ di prɛsidɛnt fɔ Montenegro.[15]

Insay di Early Medieval tɛm, tri prinsipul dɛn bin de na di teritɔri fɔ di mɔdan Montenigro: Duklja, we bin kɔrɛkt lɛk di sawt pat; Travunia, we de na di wɛst pat; ɛn Rascia prɔpa, di nɔt.[16][17][18] Di Prinsipaliti fɔ Zɛta bin kɔmɔt insay di 14 ɛn 15 sɛntiwɔd. Frɔm di let 14th sɛntinari to di let 18th sɛntinari, big pat dɛm na di sawt pat na Mɔntenigro bin de rul bay di Venetian Ripɔblik ɛn dɛn bin put dɛn insay Venetian Albania.[19] Dɛn bin yuz di nem Mɔntenigrɔ fɔ di fɔstɛm fɔ tɔk bɔt di kɔntri insay di let 15t sɛntinari. Afta we Mɔntenigrɔ bin fɔdɔm ɔnda di Ɔtoman Ɛmpaya rul, i bin gɛt in sɛmi-ɔtonomi insay 1696 ɔnda di rul we di Haus ɔf Petrović-Njegoš bin de rul, fɔs as tiokrasi ɛn leta as sɛkyula prinsipul. Di Gret Pawa dɛn bin gri fɔ mek Mɔntenigro gɛt in indipɛndɛns na di Kɔngres na Bɛlin insay 1878. Insay 1910, di kɔntri bin bi kiŋdɔm.

Afta Wɔl Wɔ Wan, di kiŋdɔm bin kam fɔ bi pat pan Yugoslavia. Afta we Yugoslavia bin skata, di ripablik dɛn na Sɛbia ɛn Mɔntenigrɔ togɛda bin tɔk se dɛn gɛt fedareshɔn. Fɔ fala wan indipɛndɛns rifrendum we dɛn bin gɛt insay May 2006, Mɔntenigrɔ bin deklare in indipɛndɛns insay Jun 2006 ɛn di kɔnfɛdɛreshɔn bin disɔl.[20]

Mɔntenigrɔ gɛt ɔpa-midul-inkam ikɔmi[21] ɛn i de na di nɔmba 48 ples na di Human Divɛlɔpmɛnt Indeks.[22] I mɛmba fɔ di Yunaytɛd Neshɔn, NATO, di Wɔl Tred Ɔganayzeshɔn, di Ɔganayzeshɔn fɔ Sikyuriti ɛn Kɔ-ɔpreshɔn na Yurop, di Kaɔnsil fɔ Yurop, ɛn di Sɛntral Yuropian Fri Tred Agremɛnt.[23] Mɔntenigrɔ na di fɔs mɛmba bak fɔ di Yuniɔn fɔ di Mɛditarenian,[24] ɛn naw i de insay di prɔses fɔ jɔyn di Yuropian Yuniɔn.[25]