Wp/kri/Gabon

< Wp‎ | kri
Wp > kri > Gabon

Gabon (/ɡəˈbɒn/; Frɛnch we dɛn de kɔl am: [ɡabɔ̃]; Sangu: Ngabu), ɔfishal wan na Gabon Ripɔblik (French: République gabonaise), na wan kɔntri we de na di wɛst kɔst na Sɛntral Afrika. I de na di ekweta, i gɛt bɔda wit Ikwetorial Gini na di nɔt-wɛst, Kamɛrun na di nɔt, di Ripɔblik fɔ Kongo na di ist ɛn sawt, ɛn di Galf ɔf Gini na di wɛst. I gɛt eria we de nia 270,000 skwea kilomita (100,000 skwea mayl) ɛn dɛn se i gɛt 2.3 milyɔn pipul dɛn. I gɛt ples dɛn we de nia di si, mawnten dɛn (di Kristal Mawnt ɛn di Chaillu Massif na di sɛnt), ɛn wan savana de na di ist. Frɔm we di stet we gɛt pawa na Gabon gɛt in indipɛndɛns frɔm Frans insay 1960, i dɔn gɛt tri prɛsidɛnt dɛn. Insay di 1990 dɛm, i bin introduks wan mɔlti-pati sistɛm ɛn wan dimokrasi kɔnstityushɔn we bin aim fɔ mek dɛn gɛt mɔ transparent ilɛkshɔn prɔses ɛn i bin rifɔm sɔm gɔvmɛnt institiushɔn dɛm. Pan ɔl dis, di Gabonese Democratic Party (PDG) stil bi di pati we de rul. Wit petrolium ɛn fɔrin prayvet invɛstmɛnt, i gɛt di nɔmba 4 ays HDI[5] na di rijyɔn (afta Mɔris, Sishel ɛn Sawt Afrika) ɛn di nɔmba fayv ay GDP fɔ ɛni pɔsin (PPP) na ɔl Afrika (afta Sishel, Mɔris, Ikwatorial Gini ɛn Bɔtswana). I GDP gro pas 6% pan ia frɔm 2010 to 2012. Di ɔfishal langwej na Frɛnch. Bantu etnik grup dɛn na lɛk 95% pan di pipul dɛn na di kɔntri, ɛn Kristian rilijɔn na di rilijɔn we pipul dɛn de du pas ɔl, we lɛk 75% pan di pipul dɛn de du.