Wp/kri/Arthsabi

< Wp‎ | kri
Wp > kri > Arthsabi

Arthsabi na dhi stùdy òf wi planèta, im gròndèm, im karaktèristikadèm, im tapmandèm, èn im fenòmènònèm. Dhi fùrst pùrsin we yuz word we min 'arthsabi' bin bi Ératòthènys (276-194 B.K) fòr wan work we lòsso tidey bùt arthsabiim bòrn attribuye tu Heròdòtus (484-420 B.K); we also kònsidaro fòr bi dhi fùrs historiaman. Fòr dhi Grèkiamandèm, na dhi rizinfull describeshòn òf dhi Arth. Na sabi we kòmòt nyu kuriòsnèss, èn we go determina dhi arthpòlitika bay im defineazh dhi territòriadèm fòr konker èn hol. Fòr Strabon, na dhi bèst kain trenin fòr desideshòn mekardèm.

Dhi for historiakain traditshòn fòr arthsabikain research na; spasio analisis òf dhi naturakain èn mòrtalmankain fenomènòndèm (Arthsabi lèkkè stùdy dhi shebazh dhi gètlaif thindèm), dhi tèrritoriakain studìdèm (ples èn règiòndèm), dhi stùdi dhi relatshòndèm bitwin Mòrtalman èn im ènvironmènt, èn resarch na Arth sabidèm.

Nòndhilèss, modern arthsabi na disciplina we hol insai am whethin de tray abòv òll fòr ùndarstand wi planèta bèttèrwan èn òll ìm kòmplikashòndèm mòrtalmankain èn naturakain, nò hussai dhi thindèm de nòmòr , bùt haw dhèm dòn chenj èn kam fòr bi lèkkè haw dhèm bi nawnaw. `Fùrstèm arthsabimandèm bin vyu dhèm disiplina lèkkè kròssrod disiplina (Jacqueline Bonnamour), « brij bitwin dhi mòrtalmankain èn dhi fisikakain sabidèm ». Divideshòn òf arthsabi go tu men branchdèm dòn kreat dhi yuzazh, òf mòrtalmankain arthsabi èn fisikakain arthsabi. Hawèvar arthsabi fòr shùr na synthèsiskain disiplina te naw we de invèstigat (òll na dhi sem tèm) « dhi tresdèm » we lèf bay sokietasdèm òr natura (mauntendèm, impakt dhi klima) èn dhi dinamikadèm we de work na sòkiétasdèm (from dhi sòkio-ékònòmiakain emèrgazh na sauthist Asia èn dhi disindùstrifakshòn òf Devèlòpo Kòntridèm in progrèsstu dhi markit ekònòmia) as wèll as na dhi fisikakain ènvirònmènt (« Wòrld Change », dhi klemazh dhi sòltwatar lèvul). So arthsabi intèrèsto bay hèritazhdèm (fisikakain òr mòrtalmankain) èn bay dinamikadèm (pipulsabikain, sòkio-ekònòmiakain, kulturakain, klimakain, etk.) we prèsènt na spasiodèm. Addishònalwan dhis disiplina hyar de intègrat mòr èn mòr diffèrènt kulturakain filddèm lèkkè landscap peintazh, litteratura èn ivin sinema.