Lardǝ Gombe (Fula: Lesdi Gommbe) lardǝ do yala-gǝdi lardǝ Nigeria yǝ dǝn, yala-a yala-gǝdi-a dǝn lardǝ Borno yǝ dǝn karǝngǝ 93 km yǝ dǝn gai. karǝngǝ kuluwu Gongola yǝ dǝn kuru kuluwu Dadin Kowa yǝ dǝn kuru Yobe yǝ dǝn karǝngǝ kuluwu Gongola ye dǝn karǝngǝ 140 km gai, anǝm lan lardǝ Taraba yǝ dǝn karǝngǝ 58 km yǝ dǝn gai, anǝm-gǝdi-a dǝn karǝngǝ Adamawa yǝ dǝn gai karǝngǝ 95 km yǝ dǝn gai, kuru kǝn-gǝdi-a dǝn karǝngǝ Bauchi yǝ dǝn karǝngǝ 277 km yǝ dǝn gai karǝngǝ 172. Gombe shima bərni kura lardǝ Gombebe wo kuru shima nasha lardǝ Bauchi bǝ kǝn 1 October 1996 lan tuwondǝna. Lardəwa 36 lardə Nigeria bǝ dən, Gombe shima 21nzədo zaumaro kura nasha-a kuru 32 nzədo zaumaro am nguwu-a, num am nguwunzaso 3.25 million sitǝna. suro saa bǝ lan 2016. "Jewel in the Savannah" shima slogan lardə də bǝwo.[1]
| Inception | 1 October 1996  |
|---|---|
| Ethnic group | Fulani, Hausa, Waja |
| Named after | Gombe |
| Official language | English |
| Continent | Africa |
| Country | Nigeria |
| Capital | Gombe |
| Located in the administrative territorial entity | Nigeria |
| Located in time zone | UTC+01:00 |
| Coordinate location | 10°15′0″N 11°10′0″E |
| Office held by head of government | Governor of Gombe State |
| Executive body | executive council of Gombe State |
| Legislative body | Gombe State House of Assembly |
| Shares border with | Yobe State, Borno State, Adamawa State, Taraba State, Bauchi State |
| Replaces | Bauchi State |
| Official website | https://mof.gm.gov.ng/ |
Nasha geography ye lan, lardə də suro ecoregion tropical West Sudan savanna ye lan kara. Na'a do geography lan faida'a də sandima kuluwu Gongola yǝ də, shidoni kuluwu Gombe'a yala'a gədi'a yǝ dəro lezəna, kuluwu Lake Dadin Kowa ye dəro lezəna, kuru nasha Muri Mountains yǝ dero lezəna, na'a gana laa suro anəmbe lardə yǝ dəro lezəna. Suro lardǝ dǝ bǝ ladǝn jili ngudowa bǝ kada mbeji, suronzan carpet viper-a, puff adder-a, kuru Egyptian cobra-a kuru hippopotamus-a, Senegal parrot-a, kuru grey-headed kingfisher-a.
Kəla kaduwu yǝ dən, lardə də kaduwuwa kada kənəngatayin, musammanno Fulani yǝ də yala-a dawu-a lardə də yǝn kənəngatayin Bolewa-a, Kanuri-a, kuru Hausa-a, amma nashaa gədibe-a anəmbe-a lardə də yedə kaduwuwa Cham-a, Dadiya-a, Jara-a, Kamo-a, Pero-a, Tangale-a, Tera-a, Waja-a kənəngatayin. Nasha adinbe lan, kate 65%-a 70%-a jami lardə də yedə sandima Muslims, amma gana kəristinna sodə kate 30%-a ro wallono.