Wp/kjp/ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီ

< Wp‎ | kjp
Wp > kjp > ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီ

ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီယိုဝ် ကာလာလ်ု ခ်ုရေဝ့် ၁၉၃၈-ဏိင်းခါ့ဍးအိုဝ် ပ္တံင်လင်ဏေဝ်ႋဟှံင် သလေ ထါင့်ခုဂ်ဖေါဟ်ယောတ်ထင်းလ်ုသင့်ဏှ် လ်ုဏိင်းလ်ုၜၠာင် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းထင်းသင့်သ္ဘေင်ႋအှ်ဝေ့ထံင်အ်ုခါ့ယိုဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။ ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် အ်ုခေါဟ်ကၠိုင်(ကၠ်ု)သယ်လ်ုဖး ၜေ့မ်ုဏေဝ်ႋဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီသိုဝ် ၁၉၃၇-ဏိင်း အ်ုထင်ႋဖိုင်ဏှ် အင်းကိင်ထင်းဝေ့ လ်ုအေန်ဂ်ုလိဂ် ပိုင်ခေါဟ်ဆာအှ်အိုဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။

စင်ၜိုဝ် အေန်ဂ်ုလိဂ် ပိုင်ခေါဟ်ဆာႋသယ်ဏှ် ဖှ်ေလင့်ထါင်ဝေ့ ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီ ပ်ုယင်ဏိင်းသာထါ် ၁၂၉၉-ဏိင်း၊ သလေ ထါင့်ခုဂ်ဖေါဟ်ယောတ်ထင်း(၁) (ပြာသိုလ်လဆန်း(၁)ရက်)ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။ လာဏင့်ၜိုဝ်သီး ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီယိုဝ် ဟ်ုဝေ့လ်ုဖး ဏေဝ်ႋၜးဝေ့ ယဝ့်ကးကါ်အေးလှ်။ ကာလာလ်ုထံင်ဍာ် ၁၉၃၈ ဏိင်းဖိုင့်ခါ့ ၁၉၃၇-ဏိင်း အ်ုထင်ႋဖိုင်ဏှ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် အ်ုခေါဟ်ကၠ်ု ဆြာ့ မာန်ကျဝ့် စ္ဘံဝ်(ဆရာဦးစံဘော် သာယာဝတီ)ဏှ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဆိုဒ်မူႋဏီ(ကရင်အမျိုးသားနေ့) အင်းကိင်ထင်းဝေ့ လ်ုၜၠာင်ယုဂ်၊ လာဏင့်ၜိုဝ်သီး ဆ်ုပ်ုယောတ်ဍုဂ်ပါင်အေးလှ်။ စင်ၜိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဆိုဒ်မူႋဏီ အ်ုလင်ဏှ် ဖှ်ေလင့်ထါင်ဝေ့ ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီ ဏှ်လှ်။ ဆ်ုကၠေစိုဒ် ဆ်ုမာဆာႋဏှ် မွာဲဝေ့ဍး ဒေါကလူ ကုံလွဲာဏှ်လှ်။

ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီယိုဝ် ၜေ့မ်ုဏေဝ်ႋ ဆ်ုပၠယ်တဝ်(တရားဝင်)သိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ပၞင့်ဆာႋအ်ုခေါဟ်ကၠ်ု လ်ုဖင့်လးလ်ုဆင့် (အောက်လွတ်တော်အမတ်)အှ်အိုဝ် ၜးဍုဂ်ဏဲပျုက်လင်အ်ုခေါဟ်ကျံင် တင်ငူ(တောင်ငူ)ကၞင့်ဖေါဟ်ဆာႋ စောဂျွန်ဆင်ဒီဖိုးမင်း ဏှ် ဖှ်ေလင့်အ်ုတာဟှံင် လဝ်ထါင်ထီ့ဆာဝေ့ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာဍေ တင်ငူကၞင့် အ်ုခေါဟ်ကၠ်ုဆာႋသယ်ဏှ်လှ်။ စင်ၜိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် အင်းလင်ၜူးသင့်ခေါဟ် ထါင့်ခုဂ်ဖေါဟ်လာဏှ် သာလင်ဖၠိုဝ်း မာဏေဝ်ႋဝေ့ဍးဆေဝ်ႋလှ်။

လာဏင့်ၜိုဝ်သီး ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်အ်ုခေါဟ်ကၠ်ု က်ုဏင်က်ုဏင်ဏှ် ၜးသာ၊ သာလင်ဖၠိုဝ်းလာဏင့် က်ုဏင်ဏင်ဏှ် သာလ်ုလင်ဖၠိုဝ်းၜးအ်ုခေါဟ်ကျံင် ဏေဝ်ႋဝေ့ ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီ ထီ့ဆာဍာ်အေးလှ်။ စင်္ဘိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းသင့်မူႋဏီ ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာယိုဝ် ၜေ့မ်ုထီ့ဆာသိုဝ် လ်ုအ်ုဖင့်ခေါဟ်လ်ုဆင့် တာ်ခေါဟ်ဆာႋ(အ်ုခေါဟ်ကၠ်ု)(အထက်လွတ်တော်အမတ်) ဆြာ့ စ္ဘံဝ်(ဦးစံဘော်)၊ ဆြာ့ ဆာစံစီဖိုးဍေ ဆြာ့မန်းရွှေဘ လ်ုဖး ၜေ့မ်ုကဲထင်းထီ့ဆာသိုဝ် လဝ်ထါင်၊ အင်းတာင်ထင်းဝေ့လ်ုၜၠင်ဍဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။ ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာယိုဝ် ဍုဂ်ဏဲပျုက်လင်ဝေ့ လ်ုထီ့ခါန်ႋပိုင်ဆာႋ ဒေါက်တာဘမော်အှ်အိုဝ်ဏှ် ဍေ (Cabinet Executive Power) အ်ုဟှာင်ႋသယ် ဏေဝ်ႋဝေ့ ဆ်ုၜးသာဟှံင် ဒေါက်တာဘမော်ဝေ့ ဍုဂ်ဏဲပျုက်ထင်းဝေ့ လ်ုထီ့ခါန်ႋပိုင်ဆာႋ(ဘုရင်ခံ) အှ်အိုဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။

စင်ၜိုဝ် ထီ့ခါန်ႋပိုင်ဆာႋအ်ုခေါဟ် (ဘုရင်ခံ)ခဝ့်ဍဝ် (Negotiable Instrument Act) ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာအ်ုဟှာင်ႋကျံင်းသယ် ညီသာ့သၞဝ့်ဝေ့အ်ုခေါဟ်ကျံင် လင်ခါင့်ထုက် ၁၉၃၈-ဏိင်း၊ (ဇန်နဝါရီလ (၁)ရက်နေ့) ပ်ုယင်ဏိင်းသာထါ် ၁၂၉၉-ဏိင်း၊ သလေထါင့်ခုဂ်ဖေါဟ်ယောတ်ထင်း(၁)သင့်(ပြာသိုလ်လဆန်း(၁)ရက်နေ့)ဏှ် လ်ုထီ့ခါန်ႋဆာႋ ဂမၠိုင်ႋမေံယာ့ ဖှ်ေလင့်ဝေ့ဍး ထီ့ခါန်ႋဆ်ုမာလင်ကၠယ်အှ်ပွါ်မူႋဏီ(အများပြည်သူ ရုံးပိတ်ရက်၊ တရားဝင်ရက်) ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။ စင်ၜိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းသင့်မူႋဏီယိုဝ် ဏေဝ်ႋထါင်ဝေ့သာ့ ထီ့ဆာ ထံင်ႋယိုဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။

ဍွာလင်ဏေဝ်ႋဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းသာထါ် edit

ပ်ုအေဍွာလင်ဏေဝ်ႋဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းသာထါ်စာ်ၜိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်သယ်လုက်ခၠေ ဟှယ့်လင်ထံင် လ်ုပ်ုယင်ခါန်ႋမူႋဏီဏှ် မာဏေဝ်ႋဍုဂ်လင်ဝေ့ဍးဆေဝ်ႋလှ်။ ၜေ့သိုဝ် မေင်ႋစိင်လိက်ဖိုင်ဏှ်စာ်ၜိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ယိုဝ် ဟှယ့်နုက်လင်လ်ုခါန်ႋပ်ုယင်ခါ့ ကုံလွဲာအှ်ဝေ့ အ်ုထါ် ဏီ့ကုံလွဲာဏှ်ဆေဝ်ၟလှ်။ အ်ုမေ့ယာ့လ်ုကုံလွာဲဏှ် ဟှယ့်လင်ဝေ့ လ်ု(တိဗက်ကုန်းမြင့်ဒေသ)တိဗက်ခေါဟ်လံင်ဏှ် ထံင်လင်ဝေ့ လ်ု ပ်ုယင်ခါန်ႋ ရမဲသေန်း(ရမည်းသင်း)၊ တင်ငူ(တောင်ငူ)ဆ်ုလင်ကၠယ်ဖိုင် ဟှယ့်လင်အှ်ဝေ့ဆေဝ်ႋလှ်။ အှ်ထဝ်ႋထါင် လ်ုကုံလွဲာဏှ်ဍဝ် လ်ုတ်ုလုဂ်ခါန်ႋ(တရုတ်ပြည်) ယူနန်ကၞင့်အိုဝ် ဟှယ့်လင်အှ်ဝေ့ဆေဝ်ႋလှ်။

ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် အှ်လ်ု လ်ုတ်ုလုဂ်ခါန်ႋ ယူနန်ကၞင့်လ်ုဖး လ်ုမ်ုဟှယ့်လင် ပ်ုယင်ခါန်ႋလ်ုဆင့် ကါင်ဖါထင်းဝေ့ ဏီ့ကုံလွဲာဏှ်ဆေဝ်ၟလှ်။ ပထမ ကုံလွဲာဏှ် လ်ုဘီစီဏိင်းသာထါ် ၁၁၂၈-ဏိင်းအ်ုခါ့အိုဝ် စါင်းလင်ဝေ့ဟှံင် ထံင်ထါင် ဘီစီ ၁၁၂၅-ဏိင်းခါ့ ထံင်လင်ဝေ့ လ်ုပ်ုယင်ခါန်ႋအိုဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။ ဒုတိယကုံလွဲာဍဝ် ပ္တံင်လင်ဏေဝ်ႋ လ်ုဘီစီ ၇၄၉-ဏိင်းဏှ် အှ်လ်ု ယူနန်ကၞင့်ဖိုင် စာင်းလင်ဝေ့ဟှံင် ဘီစီ ၇၃၉-ဏိင်းဏှ် ထံင်လင်ဝေ့ လ်ုပ်ုယင်ခါန်ႋအိုဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။ စင်ၜိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းသာထါ်ယိုဝ် ဍွာလင်ဏေဝ်ႋဝေ့ လ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ထံင်လင်ပ်ုယင်ခါန်ႋ မူႋဏီ ဘီစီ ၇၃၉-ဏိင်းဏှ် အ်ုမေံယာ့ထုက် ပ္တံင်လင်ဝေ့ ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းသာထါ်မူႋဏီဏှ်ဆေဝ်ၟလှ်။ စင်ၜိုဝ် ဘီစီ ၇၃၉-ဏိင်းဍေ ခ်ုရေဝ့်ဏိင်းဏှ် ဍွာဃှုက်ဝေ့(ပေါင်းရေတွက်)ဟှံင် ကဲထင်းသာ့ဝေ့ ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းသာထါ် ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။

မာဏေဝ်ႋလုဦတာ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီ edit

မ်ုမာဏေဝ်ႋ၊ မ်ုလုဦတာ်ဏေဝ်ႋ ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီအ်ုခါ့အိုဝ် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် အ်ုခေါဟ်ကၠုင်ႋ(ကၠ်ု)သယ်လ်ုဖး အ်ုသီး ဆ်ုဆံင့်မံင်း၊သာပ်ုယောတ် အှ်ဝေ့ သိုင့်မိင်ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။ အ်ုဏါင်း(၁) ကမ္ဘာ့(လိုဒ်ႋကာ)လာထင်း(၁) သင့်(ကမ္ဘာ့လဆန်း ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့)မူႋဏီဏှ် သာဆ်ုပ်ုယောတ်အှ်လ်ုဏင်၊ အ်ုဏါင်း(၂) ဆြာ့ယုဒသန် ဟှယ့်ထံင်လင်ပ်ုယင်ခါန်ႋမူႋဏီ ဏှ်သာဆ်ုပ်ုယောတ်အှ်လ်ုဏင်၊ အ်ုဏါင်း(၃) သလေထါင့်ခုဂ်ဖေါဟ်လာယောတ်ထင်း(၁)သင့်(ပြာသိုလ်လဆန်း ၁ ရက်နေ့)မူႋဏီဏှ် သာဆ်ုပ်ုယောတ်အှ်လ်ုဏင်ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။

အ်ုဏါင်း(၁)ဏှ် ကမ္ဘာ့(လိုဒ်ႋကာ)လာထင်းလ်ုသင့်ဏှ် မွာဲဝေ့ဍး ထိုင့်ကောဝ်ကြင်မူႋဏီ ၜးဆါင့်ဝေ့အ်ုခေါဟ်ကျံင် ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဏိင်းသင့်မူႋဏီ က်ုလိုဒ်အေးလှ်။ အ်ုဏါင်း(၂) ဏှ်ဍဝ် ဆြာ့ယုဒသန်ဝေ့ မွာဲၜါယွာလ်ုမိင်လဝ့် အ်ုခေါဟ်ကျံင် ၜးဆါင့်လ်ု ၜါယွာလ်ုမွာဲၜး ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်အ်ုဟှင်ႋသယ်လ်ုဖးဏှ် က်ုလိုဒ်အေးလှ်။ စင်ၜိုဝ် အ်ုဏါင်း(၃) ဖၠုံယှင်ဖေါဟ်လုက်ဆိင့် အင်းလင်ၜူးသင့်ခေါဟ်မူႋဏီဏှ် ဃှီ့လာ က်ုလိုဒ်ဝေ့ ကိုဝ်ဟှာဍေအ်ုဟှင်ႋ အ်ုခေါဟ်ကျံင် သလေထါင့်ခုဂ်ဖေါဟ်လာယောတ်ထင်းလ်ုသင့်(ပြာသိုလ်လဆန်း ၁ ရက်)ဏှ် ကိုဝ်ဟှာဍေ သာလင်ဖၠိုဝ်း မာဏေဝ်ႋ လုဦတာဏေဝ်ႋဝေ့ဍး ဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ဏိင်းထင်းသင့်မူႋဏီဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။