Wp/kjh/Гипперт, Йост

< Wp‎ | kjh
Wp > kjh > Гипперт, Йост

Йост Гипперт (/ˈjoːst ˈgɪpʰɐt/, *12 мартта 1956 чылда Винц-Нидервенигернде, амғы туста - Хаттингенде тӧреен) немец тiлҷi, кавказовед, Майндағы Франкфурттың Гетенiң адынаң университедiндегi эмпирическай языкознание институдында тиңнестiрiс языкознаниезiнiң профессоры полча.[1]

Йост Гипперт

Биография edit

 
Бернард Оуттиер, Йост Гипперт, Винфрид Бёдер

1972 чылда Эссене-Алтенэссенедегi Лейбництiң адынаң гимназияны тоосхан. 1972 чылдаң сығара 1977 чылға теере Марбургтағы университетте паза Берлиндегi пос оңдайлығ университетте тиңнестiрiглiг языкознание, индология, японология паза китаеведение специальностьтарҷа ӱгренген.[2] 1977 чылда, ӱгредиин тоосчатханда, индоевропейскай тiллердегi полар тустың пӱдiстерiнiң палғалыстарына чарыдылған тоғыс пас салып, философия докторы атха турысхан. 1977-1990 чылларда Берлиндегi, Венадағы паза Зальцбургтағы университеттерде, наука тоғынчызы, ассистент ӱгретчi, лектор полып, iстенген. 1991 чылда Й. Гипперт Бамбергтiң университедiнде армян паза грузин тiллерiне иран тiллерiнең кiрген сӧстерге чарыдылған диссертациязын арачылап, доктор атха турысхан. 1994 чылдаң сығара Й. Гипперт Майндағы Франкфурт городтағы Гетенiң адынаң университетте тиңнестiрiглiг языкознаниенi апарча. 1996 чылдаң сығара Гелатидегi (Грузия) наукалар Академиязының пасха хан членi, 2002 чылдаң сығара турфан комиссияның членi паза 2007 чылдаң сығара Берлин-Бранденбург наукалар Академиязының членi полча. Й. Гипперт 1997 чылда Тбилисидегi Орбелианинің адынаң университеттiң аарластығ профессоры, 2009 чылда Джавахишвилинiң адынаң университеттiң аарластығ докторы паза 2013 чылда Батумидегi Шота Руставелинiң адынаң университеттiң аарластығ докторы полыбысхан. Й. Гипперт, 1994 чылдаң сығара Майндағы Франкфурт городтағы Гетенiң адынаң университетте тиңнестiрiглiг языкознаниенiң профессоры полчадып, индоевропейскай тiллернең пасха кавказ тiллерiнiң тӧӧй типологиязын iстесче. Аның устаанынаң кавказ тiллерiне чарыдылған хада-пiрге иткен пiр ле нимес тоғыс толдырылған. Й. Гипперт iдӧк компьютернай лингвист полча. Ол 1987 чылда позы тӧстеп алған TITUS тiп проекттең устапча, хайда индоевропейскай паза илееде кавказ тiллерiнең пазылған пурунғы пiчiктер iстезiге тартылчалар. Й. Гипперт iдӧк пурунғы тиңнестiрiглiг языкознаниее, типологияа, корпустығ лингвистикаа, мультимедиялығ тiллер документациязына паза холнаң пасхан пiчiктернiң саннығ ӱзӱриине кӧп хайығ салча.

 
Йост Гипперт, Батуми, 2013

Саннығ гуманитарий науказы edit

 
Синай тағын теп палимпсест пыжыля

TITUS, ARMAZI, GNC, LOEWE edit

Й. Гипперт пурунғы индоевропейскай тiллернiң оцифровка кӧрiмiне кирiлген пiчiктерiн істезерге 1997 чылда TITUS тiп проекттi тӧстеен паза амға теере анынаң устап парча. Пу проектте ідöк пурунғы индоевропейскай тiллер пiчiктерiнiң паза материалларының тезаурузы тимнелче.[3] 1999 чылдаң сығара Й. Гипперт ARMAZI (Кавказ тiллерi паза культуразы) тiп проекттең тоғынча. Пу проектке кавказ тiллерiнiң оцифровка кӧрiмнiг материаллары кiргеннер, хайзылары соонаң Грузияның нация корпузының чадығы пол парғаннар.[4] 2010 чылдаң сығара Й. Гипперт “Landes-Offensive zur Entwicklung Wissenschaftlich-ökonomischer Exzellenz (LOEWE) проектке кiрчеткен «Гесен чирiнiң саннығ гуманитарий наукалары» тiп теманаң устапча. Пу проекттi Майндағы Франкфурттың университедi, Дармштадтағы техническай университет паза Майндағы Франкфурттың Гетенiң адынаң музей хада-пiрге апарчалар.

Холдаң пасхан пiчiктернiң саннығ ӱзӱрии edit

1990 чылларның ортазынаң сығара Й. Гипперт iскеркiдегi холнаң пасхан пiчiктернең айғасча. Пу пiчiктер оцифровкаа алылчалар (кӧзiдiмге, Берлиннiң турфан чыындызына кiрчеткен тохарлар пiчии) алай ба палимпсесттернiң редактированиезi (кӧзiдiмге, Синайдың кавз паза албан палимпсесттерi). 2009 чылда пу тоғыстарнаң айғасчатхан туста Й. Гипперттi Гамбургтың университедiнзер «Холдаң пазылған культура» наука ӧмезiнзер ӧнетiн хығыртханнар. 2013 чылда чайғызын ол, Petra-Kappert-Fellow-тың членi полчадып, Гамбургта пазох тоғынған. Ол туста «Азияның, Африканың паза Европаның холнаң пазылған культуразы» ӧнетiн наука iстезiглерiн азып, «Encyclopedia of Manuscript Cultures of Asia and Africa« тiп энциклопедияны паза «Comparative Oriental Manuscript Studies» монографияны пазарына кӧстеглер иткен.

Iстенiс edit

(Таллама) проекттер edit

  • 1995-1998 (DFG): Avesta and Rigveda: Electronic Analysis
  • 1995-1999 (INTAS): The Georgian Verbal System
  • 1999-2002 (en:Volkswagen Foundation, EUR 117,900): Caucasian Languages and Cultures: Electronic Documentation
  • 2000 чылда (DFG): Graduate School “Types of Clauses: Variation and Interpretation”
  • 2002-2006 (Volkswagen Foundation, EUR 167,800): Endangered Caucasian Languages in Georgia
  • 2003-2007 (Volkswagen Foundation): Palimpsest Manuscripts of Caucasian Provenience
  • 2005-2009 (INTAS): Georgian Gospels
  • 2005-2007 (Volkswagen Foundation, EUR 189,000): The Linguistic Situation in modern-day Georgia[5]
  • 2008-2014 (DFG, EUR 240,000): Old German Reference Corpus
  • 2008 чылда (en:BMBF): German Language Resource Infrastructure
  • 2009 (Volkswagen Foundation, EUR 400,000): Aché Documentation Project
  • 2009 чылда (DFG/NEH, EUR 96,000): RELISH (Rendering Endangered Languages Lexicons Interoperable Through Standards Harmonization)
  • 2009 чылда (Volkswagen Foundation): Georgian Palimpsest Manuscripts
  • 2010 (Google Inc., US$49,600): Corpus Caucasicum
  • 2011 чылда (HMWK, EUR 3,792,000): LOEWE Research Unit “Digital Humanities – Integrated Processing and Analysis of Text-based Corpora”
  • 2011 чылда (Volkswagen Foundation, EUR 299,600): Khinalug Documentation Project
  • 2011 чылда (DFG): Relative Clauses in a Typological View
  • 2012 чылда (Volkswagen Foundation, EUR 390,400): Georgian National Corpus

Чарыхха сыххан (таллама) тоғыстар edit

  • 1977: The syntax of infinitival formations in the Indo-European languages. (Europäische Hochschulschriften, 21/3), 360 pp.; Frankfurt, Bern, Las Vegas: Lang 1978. Dissertation
  • 1990: Iranica Armeno-Iberica. A study of Iranian loan words in Armenian and Georgian, 451 + 389 pp.; Vienna: Austrian Academy of Sciences 1993. Inaugural dissertation.
  • 2007: Gippert, Jost / Sarjveladze, Zurab / Kajaia, Lamara: The Old Georgian Palimpsest Codex Vindobonensis georgicus 2, edited by Jost Gippert in co-operation with Zurab Sarjveladze and Lamara Kajaia, 368 pp.; Turnhout: Brepols 2007.
  • 2008: Gippert, Jost / Schulze, Wolfgang / Aleksidze, Zaza / Mahé, Jean-Pierre: The Caucasian Albanian Palimpsests of Mount Sinai, 2 vols., XXIV + 530 pp.; Turnhout: Brepols 2009.
  • 2010: Gippert, Jost / Schulze, Wolfgang / Aleksidze, Zaza / Mahé, Jean-Pierre: The Caucasian Albanian Palimpsests of Mount Sinai. Vol. III: The Armenian Layer, edited by Jost Gippert., 220 pp.; Turnhout: Brepols 2010.

Сизiндiрiглер edit

  1. "Lectures held by Gippert at the University of Frankfurt" Retrieved 2 March 2016
  2. "Jost Gippert's curriculum vitae" Retrieved 2 March 2016
  3. "The TITUS Project" Retrieved 2 March 2016
  4. "The ARMAZI Project" Retrieved 2 March 2016
  5. "Die Sprachliche Situation im gegenwärtigen Georgien (немец)" Retrieved 2 March 2016

Ссылкалар edit