Wp/kiu/Suriya

Suriya dewletê da qıta Asyawa. Caê ho mıntıqa ra rozawanê qıta Asya dero. Zımê Suriya de Tırkiya, veroc de Urdun, rozawan de Lubnan u İsrail, rozakotene de İraq estê. Paytextê Suriya suka Samio. Suriya ezaa Mılliyetunê Jübiyaun (UN), Jüyina Arebi u OPECia. Suriya de sistemê idarey cumurêto.

Tarix

Tarix u medeniyetê Suriya zaf dewletiyo. Medeniyetê khani Suriya u İraq ra vejiyê. Sumerun, Akkadun, Babilun u Asuriun hem hardê İraqi hem ki hardê Suriya de ronişte biyê. Waxtê seserra 6ine (şeşine) de Arebun hardê Suriya de hıkum kerdo. O waxt suka Sami biya paytextê Arebunê Emewiun. Hardê Suriya zaf işğali diyê; hetê Moğolun, Tırkun u Fransızun ra. Seserra 15ine de, Moğoli amê Suriya u her ca kerdo xırabe. Mabênê serranê 1517 u 1918ine de İmparatoriya Usmanızun hardê Suriya sero hukım kerdo.

Serra 1920ine de Fransızun hardê Suriya işğal kerdo u Suriye biya jü koloniya/mıstemera Fransa. Labelê Fransa serra 1940ine de kontrolê ho kerdo vindi. Serra 1946ine de Suriya ho xelesno ra u hoser ilan kerdo. Feqet o waxt ra nat tharbê eskeri Suriya zaf kerda xırabe. Serra 1963ine de Partiya Ba’athi Suriya de kontrol gureto ho dest. Ewro mabênê Suriya u İsraili hewl niyo.

Xerita Suriya

İqlim u Suki

İqlimê Suriya vurino. Ğerbê Suriya tênıno (nemıno) u tım honıko. Şerqê ho zaf germın u husko. Çoli tey estê, zaf huskê. Çhemê Ferati zerrê hardê Suriya ra vêreno ra. Çhemê Ferati Suriya de heyat dano hardê Suriya.

Sukê gırşi:

1. Sam, nıfus: 4,5 milyon
2. Heleb, nıfus: 1,7 milyon
3. Homs, nıfus: 700,000
4. Latakai, nıfus: 554,000
5. Hama, nıfus: 410,000

Sukê Suriya zaf peyser mendê. Cengun sukê Suriya zaf kerdê xırabe. Labelê Sam de zaf binaê ke hetê mımarêni de mıkemmel vırajiyê, estê. Sam merkezê iqtısad u siyasetê Suriyao.

Nıfus

Nıfusê Suriya 19 milyono. Zaf mıxtelıf mılleti tede cüyenê jê sarê Erebun, Kırdun, Goranun, Tırkmenun, Asuriun, Hermeniun, Fılıstinızun u yê bini. Zaf mıhacirê Fılıstinıji Suriya de estê. Dinê Suriya İslamo, mezhebo resmi Şıi u Sunniyo. Suriya de Ehlê Heqi, jü ki taê Xrıstiyani (%10) estê. Zonê resmi Arebkiyo, labelê xêlê mordemi Asurki, Kırdki, Goranki, Tırki qesey kenê. Nuskar u wendoğê ho zaf niyê.

İqtısad

İqtısadê Suriya zaf qewetın niyo. Standardê heyati zaf xırabıno. Serba herbun ra heyat biyo xırabe. Suriya zaf petrol u qaz rosena.

Çımey

Sitê Suriyao resmi