Prof. Dr. Ebdılqadır Qerexan (ebe Tırki: Abdülkadir Karahan), siyasetzanoğ, şair, kompozitorê taê müziku, kıtabunê tarixê zonê Tırkiyo khan u tewr muhım 'Wezirê Dewlete' (Devlet Bakanı), lazê 'Heci Zılfiqar Qerexan'i (Hacı Zülfükar Karahan) u lazê Bese xalıkeo. Maa Prof. Dr. Ebdılqadır Qerexani, Bese xalıke çêna ‘Axajxanıj’una. Pi u maa Prof. Dr. Ebdılqadır Qerexani Kırdasê.
Prof. Dr. Ebdılqadır Qerexan serra 1913ine de Sêwrege de maa ho ra biyo u serra 2000ine de hirê asmi nêweşiye dıma 'Nêwesxanê Çapa' de şi heqiya ho ser. Tehsilê huyo sıftein Sêwrege de vırasto u dıma serba tehsili 1934ine de uşto ra şiyo İzmir u uza de mektebê ‘İzmir Muallim Mektebi’ wendo. Serra 1934ine ra heta serra 1935ine İzmir de malımêni kerda.
Serra 1939ine de 'Universıta İstanbuli' de qısımê 'Fakulta Edebiyati' (İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyat Fakültesi) u dıma ki 'Mektebê Malımênia Berze' (Yüksek Öğretmen Okulu) qedêna. Mabênê serrunê 1939 u 1942ine de 'Lisa Samsuni' (Samsun Lisesi) de malımêni kerda. Serra 1942ine heta serra 1947ine ki 'İzmir İnöni u Lisa Atatırki' de malımênia edebiyati kerda. Serra 1945ine de doxtorêni, serra 1952ine de ki biyo doçentê 'Edebiyatê Khanê yê Tırku' (Eski Türk Edebiyatı) u dıma ki bi profesorê 'Edebiyatê Khanê yê Tırku' (Eski Türk Edebiyatı).
Serra 1960ine de, 27ê Gulane de be inqılabê eskerê Tırku ey be 147 mordemu ra pia universıta ra refız kenê (finê duri / erzenê). Helbet Prof. Dr. Ebdılqadır Qerexan dıma tepiya be kurşiyê huyê universıtey dos bi. Serra 1983ine de gurê ho ra teqawıt bi. Kongrê beynelmıleli rê nezdiyê 70 teney tebliği day. Prof. Dr. Ebdılqadır Qerexan be şıirunê ho ra, be kompozisyonê mızıkunê ho ra, kıtabunê huyê asanoğu ra yeno naskerdene.
Prof. Dr. Ebdılqadır Qerexan teberê Tırkiya de ki mektebi qedênê. Nine ra jü ki Universıta Sorbonneya u waxtê ki Mısır de sersuka Qehira (Kahire) Universıta Eyn Şemsi de profesorêni kerda.
- Nustê Faruk İremeti ra çarna ra.
Kıtabê cı
edit- Güneşin Doğduğu Yer, İzmir, 1934
- Fuzuli-Muhiti, Hayatları ve Şahsiyeti, İstanbul, 1949 - Ankara 1989, 1995
- Nabi, İstanbul, 1953 - Genişletilmiş son baskı, Ankara, 1987
- Nef'i, İstanbul, 1954, 1967 - Genişletilmiş son baskı, Ankara, 1986
- İslam - Türk Edebiyatı'nda Kırk Hadis, İstanbul, 1954
- Fatih, Şair Avni, İstanbul, 1954
- Öğretim Mesleği Dünya Kongresi, İstanbul, 1965
- Tercümanü'l-Ümem, İstanbul, 1962
- Kanuni Sultan Süleyman Çağı Şairlerinden Figani ve Divançesi, İstanbul, 1966
- Osmanlı Devleti Tarihi (J.V. Hammer'den), İstanbul, 1966
- Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki Ahname Yazmalarından Seçmeler, İstanbul, 1971
- Dr. Muhammed İkbal ve Eserlerinden Seçmeler, İstanbul, 1974
- M. Ali Cinnah'a Armağan, İstanbul, 1977
- Kırk Hadis, İstanbul, 1977, 1979 - Dördüncü baskı dört dilde ve tezhibli, Ankara, 1986
- Eski Türk Edebiyatı, İstanbul, 1985, MEB Öğretmen Kitapları Dizisi, İstanbul, 1988
- Şirazlı Hafız ve Şiirlerinden Seçmeler, Ankara, 1988
- Şanlıurfa ve GAP Sempozyumu, İstanbul, 1998
- Urfalı Mehmed Şevket ve Şiirleri, Ankara, 1991
- Les Poets Classiques A L'e Poque De Soliman Le Magnifique, Ankara, 1991
Qesê E. Qerexani
edit- Hewnê alımi, ibadetê cahili ra evdalo (fazileto).