Wp/kiu/Avestki
Ewıstki yew zıwanê İrankiyo kıhano. Namey ho kıtabê Zerduştino mıqedes Ewısta ra gêno. Ewıstki u Farskiyo Kıhan, zıwanê İrankiyê kıhaniê ke tewr rew be wesiqaê, nusiyaê. Wexto ke Ewıstki kewto kıtab, êndi qıse nêbiyêne. Ayra ki Pehlewki ser açarnayışi estê.
Ewıstki, turo ke Ewısta de ardo na roce, dı leteyan de şeno bare bo: Gathaê Ewıstkiyê Kıhani u Yasnaê Ewıstkiyê Neweyi.
Ewıstki xeylê hetê gramerê Hind-Ewropakiyê verêni pawıtê/şevekıtê, zey: heşt halê namey, 3 cınsiyeti, 3 amarey (ededi), heme wextanê Hind-Ewropaiyê verêni ki şınasneno. Zıwanê İrankiyê Kıhani zıwanê Hindkiyê Kıhani ra hetê grameri ra hema zey yewbinio u çekuyan ra ki zaf nezdiyê. Dıme ra kewtena ilmê zıwani çım de, Ewıstki bente/mabênê dewrê 1200 u 600 İsay ra Verên (İ.V.) qıse biyo.
Ewıstkiyo Neweyi ke Ewıstkiyo Kıhan ra peyda biyo, heni aseno ke heta seserra 8. (İ.V.) ameo qıse-kerdış. Gramerê cı gorey zıwanê kıhani hebıkêna asano (qolayo). Ewıstki zıwano qıse-biyae ke biyo, teqriben 400 İrR merdo ra. O ra tepeya Ewıstki tenya zıwanê piranê zerduştine ke biyo, ayinan de fek ra dewam diyao heta ke seserranê 4. heta 6. İsay ra Verên (İ.V.) nuşto pıro.
Fonolociye
editElifbey Ewıstki, Elifbey Pehlewki ra peyda biyo. Oyo ke Elifbey Pehlewki de taê herfi estê ke zêde vengi tede kewenê tê u wendışê cı kenê çetın, ema Ewıstki de xeylê herfi naê pêra, kerdê ra ser ke elifbey cı zaf titizo, elifbeyanê dınya de elifbey fonetiki IPA ra dıme elifbeo tewr deqiqo.
Hemvengi (vokali):
a ā ə ə̄ e ē o ō å ą i ī u ū
Teyvengi (konsonanti):
k g γ x xw č ǰ t d δ ϑ t̰ p b β f ŋ ŋw ṇ ń n m y w r s z š ṣ̌ z h