نظام الدین امیر علیشیر نوائی (9 فروری 1441ء – 3 جنوری 1501ء ) شاعر، دانش ور وا تیموری زمانو سیاستدان اوشوئے
| نظام الدین علی شیر نوائی | |
|---|---|
 سوویت یونینو علی شیر نوائیو 550 ویں سالگرو موقعا جاری بیرو ٹکٹو ھوٹو | |
| آژیک |
9 فروری 1441ء ہرات، تیموری سلطنت، موجودہ افغانستان |
| بریک |
3 جنوری 1501ء (عمر 59 سال) ہرات، تیموری سلطنت، موجودہ افغانستان |
| ادبی نام | نوائی، فانی |
| پیشہ | شاعر، ادیب، ماہر لسانیات، سیاستدان، مصور، صوفی |
| ملک | فارسی |
نمونہ اشعار فارسی
edit| اگر بہ میکدہ ام یک شب انجمن باشد | چراغ انجمن آن بہ کہ یار من باشد | |
| چہ میل باغ کنم با وجود قد و رخش | کہ صد فراغتم از سرو و یاسمن باشد | |
| ز زلف پرشکنش صید دل چہ سان برہ | کہ صد کمند بلا زیر هر شکن باشد | |
| ز روضہ دیر مغان آرزو کنم در حشر | غریب را دل محزون سوی وطن باشد | |
| کجاست می کہ بشوید ز لوح خاطر پاک | گرت ز محنت دوران میں دو صید سخن باشد | |
| اگر بہ دشت فنا خاک رہ شود فانی | بہ باد سوی تو میل آمدن باشد |
آثار وتصانیف
editآپ کی مشہور تصنیفات مندرجہ ذیل ہیں:
- اربعین منظوم۔ بہ ترکی
- تاریخ انبیا و حکما، بہ ترکی
- تاریخ ملوک عجم، بہ ترکی
- دیوان اشعار فارسی (دیوان فانی)۔[1]
- سراجالمسلمین۔ بہ ترکی
- منشآت ترکی
- نسائم المحبة۔ بہ ترکی۔ ترجمہ نفحات الانس جامی۔
- حالات پهلوان محمد ابوسعید۔ بہ ترکی
- حالات سید حسن اردشیر۔ بہ ترکی
- مناجات۔ بہ ترکی
- رسالہ وقفیہ۔ بہ ترکی
حوالہ جات
edit- ↑ نوایی، امیرعلیشیر۔
مذید لوڑور
edit- نعمتی لیمایی، امیر۔ بررسی زندگی سیاسی و واکاوی کارنامہ علمی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی امیر علیشیر نوایی، تهران: وزارت امور خارجہ و مشهد: دانشگاہ فردوسی، 1393
- نوایی، امیرعلیشیر۔ رسالہ مفردات (در فن معما)، با مقدمہ، تصحیح، توضیح و تحشیہ امیر نعمتی لیمایی و مهدی قاسمنیا، تهران: مشکوہ دانش، 1394
- نوایی، امیرعلیشیر، خمسہ المتحیرین، ترجمہ محمد نخجوانی، بہ کوشش مهدی فرهانی منفرد، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ضمیمہ شمارہ 12نامہ فرهنگستان، خرداد1381
- نوایی، امیرعلیشیر۔ تذکرہ مجالس النفائس، بہ سعی و اهتمام علی اصغر حکمت، تهران: کتابخانہ منوچهری، 1363
- نوایی، امیرعلیشیر۔ دیوان امیرعلیشیر نوایی، بہ اهتمام رکن الدین همایونفرخ، تهران: اساطیر، 1375،
- نوایی، امیرعلیشیر۔ نظم الجواهر، گردآوری و ترجمہ و ترجمہ بهمن اکبری و سیومہ غنی آوا، تهران: الهدی، 1387
- شگفتہ، صغری بانو۔ شرح احوال و آثار فارسی امیرعلیشیر نوایی متخلص بہ فانی، تهران: الهدی، 1387
- واحدی جوزجانی، محمدیعقوب۔ امیرعلیشیر نوایی (فانی)، کابل: انجمن تاریخ، 1346
- فرهانی منفرد، مهدی۔ پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان و ظهور صفویان، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1381
- خواندمیر، غیاث الدین بن ہمام الدین، مکارم الاخلاق: شرح احوال امیرعلیشیر نوایی، مقدمہ و تصحیح و تعلیق محمداکبر عشیق، تهران: میراث مکتوب، 1378