Re xtoch’b’aleb’ xch’ool eb’ li poyanam sa’ chi xjunil xsutam li ruuchich’och’ chi rix li xkolb’al rix li loq’laj che’k’aam, tentook rilb’al chi us ut xsik’b’al xyaalalil chan ru wanq xkuutal.
Li tenamit Watemaal nayeemank naq a’an jun reheb’ li tenamit nak’ehok xmusiq’ li ruuchich’och’, jo’kan naq aajel ru xkolb’al rix eb’ li nimqi k’iche’.
Re xkolb’al rix li loq’laj che’k’aam, jwal us rawb’al li loq’laj che’, xb’aan naq a’an li nakoomusiq’ak wi’, a’an aj wi’ nak’ehok li qakawilal, wi’ maak’a’ li loq’laj che’, chan ta wi’ raj ru wanko, naqil anaqwank naq xjalaak ru li loq’laj kutank, jwal tiq aj chik ru li loq’laj saq’e ut sa’ junpaat chik nachalk li loq’laj hab’, nawanje’k aj wi’ li b’ut’irk yalaq chi b’ar. Li na’leb’ a’in ink’a’ na’ilmank ut nak’ulmank chaq junxil, xmaak naq anaqwank xiikil li loq’laj k’iche’ nayok’mank, malaj nak’atmank aj wi’, ink’a’ chik nak’eemank xloq’al jo’kan naq kama’in yook chi k’ulmank.
Tentook rilb’al chi us li na’leb’ a’in xb’aan naq sa’ qab’een chi qajunilo wank naq too’okenq chi xkolb’al rix, xb’aan naq toj wank li hoonal re xkotzb’al li majelal a’in, li teneb’anb’il sa’ qab’een anaqwank a’an xb’aanunkil ut xsik’b’al xyaalal k’a’ ru xb’aanunkil, ink’a’ royb’eninkil naq ak x’oso’k chi xjunil.
Li xkolb’al rix li loq’laj che’k’aam tentook xk’utb’al chalen toj sa’ li junkab’al ut wankeb’ aj wi’ junjunq li na’leb’ jwal us xb’aanunkil jo’:
Rik’in li kaxlan xaml wi’ ink’a’ aajel ru roksinkil jwal us naq chupchuuq.
Ink’a’ jwal xhoyb’al malaj roksinkil li loq’laj ha’ chi maak’a’ xyaalal.
Roksinkil xka’sut eb’ li k’a’ reeru ak re tz’eqe’k ut risinkil xjunes li mul.
Ink’a’ jwal roksinkil li kaxsoq’ (bolsa de plástico), xb’aan naq ak xraqe’k roksinkil nakutmank yalaq b’ar.
Naraj naxye li xkolb’al rix ut li roxloq’inkil li loq’laj che’k’aam sa’ qab’een wank, rehaqeb’ li qalal qak’ajol moqon ut li toj yooqeb’ chi k’iik. Tentook aj wi’ te’okenq li junjunq chi nimqi molam, re naq ink’a’ ka’aj wi’ junjunq qe laa’o taab’anunq re li na’leb’ a’in, chalen rik’ineb’ li kok’al, li saaj, ut li cheekel poyanam, chi kama’an chi seeb’ aj wi’ taaqil xjalajik li wank.