Wp/kck/Planethi yeHango

< Wp‎ | kck
Wp > kck > Planethi yeHango

Planethi yehango iplanethi yetjitatu milikila kuhhuba, kakale kokumbuligwa kuti ndiko koga kunabutjilo. Kuhingisiwa zwidiyo zwezwibalo zwokumbulila zwerediyometric ndogumwe bupaki, planethi yehango yakabumbiwa kumakole ali4.5 billion akapinda. Planethi yehango yakabhatana ndekunotikala pehhugwi kwazo kwazo hhuba ndemwedzi kunolakidza kunotikala muplanethi yehango. Planethi yehango inopoteleka muhhuba kwemahhuba anoswika 365.256, lubaka gunhozibhgwa muplanethi yehango kuyi gole lakapelela. Mulubaka igogu, planethi yehango inopoteleka pasi ndapehhugwi ka366.256, kobva kuti gole linamahhuba e366.256.

Planethi yeHango

Tjiboniso tjeplanethi yehango

Tjithombe tjinoyi "The Blue Marble" tjeplanethi yehango, tjakatogwa ndaApollo 17 mission. The Arabian peninsula, Africa and Madagascar lie in the upper half of the disc, whereas Antarctica is at the bottom.

Tjithombe tjinoyi “The Blue Marble”, tjithombe tjakapelela tjeplanethi, tjakatogwa ndaApollo 17 astronauts en route to the Moon in 1972 Poteleka kweplanethi yehango kotikala ndezila yakasiyana, kukobanganya lubaka gwakasiyana mugole muplanethi yehango. Dlidzana kweplanethi yehango ndemwedzi kothama bumilo gweplanethi gukadzikama ndepoteleka kukayenda mbijana. Planethi yehango ndiyo inolema kwazo kakale ndiyo whulu kupinda amwe maplaneti, kakale ndiyo inamabhgwe manjinji mumaplanethi mana emabhgwe.

Pahhe kweplanethi yehango (lithosphere) yakapalalanyiwha ikabe mapleyiti manjinji anoyenda pasi kwemakole alimiliyoni. 29% yeplanethi yehango, mitunhu inabugalo gwebanhu. Kukoti 71% yasala ihhele vula, kwazo kwazo maOsheni, madamu makulu, njizi ndevula yakatjenha , kose ikoku kodangwa kuyi hhadrosifiye. Bunji gweplanethi yehango mumitunhu yemaphola kuhhele ayisi, kuhanganisila Antarctic ice sheet nde damu gulu le ayisi leku Arctic ice pack. Mkati kwePlanethi yehango kogala kunatshipi yebhgwe , vula yapahhe inothama kuti planethi yehango inamatile ndebhepe linondisa ma pleyiti anobumba planethi yehango.

Mumakole anoswika mabhiliyoni mahhanhu okutanga kwebumbiwha kweplanethi yehango ntolo, butjil gwakaguli mudzioshiyeni , kukoti ndoyenda kwelubaka kukobe ndebutjilo pehhugwi kweplanethi ndapasi, kukothama kuti kuzwagwe kwakasiyana kunotjila. Bupaki gwezwidiyo zwehango golakidza kuti butjilo gungabe gwakatanga kumakole angaswika 4.1 bhiliyoni akapinda. Milikila ipapo bulefu gomilika muplanethi yehango ubva kuhhuba, kwakabumbiwa, ndebumilo gwehango kobvumila kuti kube ndebutjilo kakale gupfumile. Mumabvilo ebutjilo gumuplanethi yehango, kose kunopfema kosiyana kakale kondidzana ndebumilo gwako. Kungapinda 99% yezwinhu zwakazwitjila zwisitjipo muplanethi yehango. Kokumbuligwa kuti zwinhu zwinotjila muplanethi yehango nhasi zwakasiyana kwazo, zwimwe azwitozimbgwa. Bengapinda makole ali 7.7 bhiliyoni banhu banotjila muplanethi yehango kakale butjilo gwabo gwakabhatilila mubhayosifiye ndekwakabumbiwa ndeNdzimu.