Ludzi - singular
Njudzi - plural
Ludzi kene njudzi igubungano lebantu linondidzana ndemabvilo abo, kwazo kwazo banobe bendidzana ndolebeleka lulimi gun' ompela, midzimu, mabvilo, mubugalo, milenje, tjitjaba, nkolo, ganda lembili kene zila yobutjilo kwabanogala. Zina linoti Njudzi logozwa hingisiwa ndezila in' ompela ndelinothi tjitjaba, kwazo kwazo kuzwinhu zwinothinta banhu bose mutjitjaba, kakale lakasiyana koga lindidzana ndekweganda lombili webanhu.
Njudzi dzobva muntunhu wenhu kwaagele. Iba nungo yeludzi Kobe kulikuti mabvilo ndemilenje kondidzana, midzimu, lungano gwemabvilo, bugalo, lulimi, nkolo, mayilo, midzi, zwimbalo, zwibumbo ndembili unondidzana. Njudzi dzondila mbeli dzilebeleka lulimi gunondidzana kakale kutjigwa butjilo gwakafanana. Kukatikala ntjintja kwelulimi, ndemilenje, whangwa kwedzimwe nkolo, ndiko kungathama kuti kube ndeludzi kuntshwa kene gwakasiyana. Zwidiyo zwesayensi zwakawhana kusilebeswa kuti banhu beludzi banondidzana mumalopa, kupagwa kwakatiwa kwakabhuda luzibo gunolayidza kuti banhu abatondidzana mumalopa ndeludzi.
Ludzi gukulu kupinda dzimwe mulubaka gwangwenu gunabanhu banopinda billion (Han Chinese ndiyo iwhulu kupindisa), kukoti inhukunhunhu inabanhu bahhoma, Kobe kulibanhu banobagwa (banhu banokubunganisiwa ndemabvilo abo muhango dzose). Njudzi dzingakubunganyiwa dzibe magubungungano kukoti ndoyenda kwelubaka apalale azwimile woga kutiwa ndendosiyana kwemilenje kene ndobugalo kubvila muludzi gwembaluli. Kotikala kakale kuti ndoyenda kwelubaka Njudzi dzapalala dzingahangana kube Ludzi gun' ompela. Ludzi gwabumbika ndentha yepalalana kene yobhuda kubva kugumwe Ludzi inodangwa iyi ethnogenesis kuleba ludzi gwakatanga