Wp/kck/Mwedzi

< Wp‎ | kck
Wp > kck > Mwedzi

Mwedzi tjibumbo tjeNdzimu tjipehhugwi tjinopotelekewha ndeplanethi yehango kakale mwedzi ndiwho unobala makole. Tjibumbo tjetjihhanhu ndobukulu pehhugwi mundongoloso yemasola kakale mwedzi unkulu kwazo kumaplanethi manjinji anopoteleka. Mwedzi kakale unolema kwazo koga unotobela planethi Jupiter ndolema.

Mwedzi

Tjilayidzo TjeMwedzi

Mwedzi uhhele muhhalima lebusiku mutjibhakabhaka. Kwakahangana tjedza ndekutema, ndenakisiwha kwakasiyana. Mwedzi unokumbuligwa kuti wakabumbiwa kumakole engabe 4.51 bhiliyoni akapinda, pedlo ndobumbiwa kweplanethi yehango. Kwakawhamutjigwa kwazo kuti mwedzi wakabumbiwa ndemabhgwe akabhuda mulobana kene hangana kweplanethi yehango ndetjibumbo tjinholizana ndeMars tjinoyi Theia. Mupala luzibo kuntshwa kwemabhgwe emwedzi, kusingalahhiwhe nkumbulo we Theia, kwakawangwa kuti mwedzi uwhola kwazo kupinda nkumbulo wokutanga.

Planethi yehango inopoteleka mumwedzi mbijana mbijana , kakale kobonakala buso gwemwedzi gun' ompela lubaka gose gupedlo ndeplanethi, kobva kuti kunobongwa ulikuplanethi yehango kupehhugwi kwehhafu (kungabe 59%) yemwedzi whose. Mwedzi unotebela hhuba setjibumbo tjinhatjedza tjinjinji tjinhobonakala ulimuplanethi yehango.ndetjedza. Pasi mumwedzi kutema koga busiku kobonakala kukhanyisa kwazo mwedzi unoyeta kube ndopenya mu osheni, mumbili kakale ndothama hhuba likaba lilefu.

Mwedzi unobaligwa kuti ungabe 384,402 km (238,856 mi),[16][17] or 1.28 light-seconds ndobukulu hhapo upotelekewha. Whoku kobva kuti unopinda planethi yehango yakapamiwha katatu. Mwedzi unoposa lizana ndehhuba mupehhuhhugwi, kukoti nyenyedzi ikulesa ayitobonhakala bukulu gwayo. Kotikala ke kuti mwedzi uhhalile hhuba hhapo mwedzi ubola whose. Ndoyenda ndolubaka kolema lizanisa mwedzi ndehhuba ngobe palalana kwako kokula, mwedzi unoba kule kwazo ndehhuba.

Kwakaswikiwa kumwedzi kuhingisiwa mtjina wakatiwa ndebanhu kunaNdlana nde1959, kwakayenda Soviet Union's Luna 2, yakalobegwa mupehhuhhugwi ndemasbomo. Kwakabhulila kuti kundoswikiwa kumwedzi kuhingisiwa Luna 9 nde 1966. Ndongoloso yeUnited States' NASA Apollo yakabhudilila mugwendo loyenda kumwedzi kudze kube nhasi, kwakatanga ndenhu unoyiApollo 8 nde 1968 wakapoteleka, kukobe ndebanhu batanhatu bakandoswika kumwedzi pakati kwemakole a1969 nde 1972. Wakatanga kwakakuli Apollo nsi wa11 Mapembhgwe nde 1969. Banhu bakandoswika kumwedzi bakahanduka bakasenga mabhgwe ayikwenho, ndiwho akahingisiwha whisisa mabvilo emwedzi, bumilo gwemwedzi, ndelungano gose gwemwedzi. Kumilikila nde1972 Apollo 17 mission, mwedzi wakatjindigwa ndeframatjina isina banhu mkati.

Milidzika kwemwedzi muplanethi yehango mupehhuhhugwi kakale ndemabhepe emwedzi kwakahhisa milenje ndemazilo akasiyana muzwitjaba milikila ntolo. Milenje iyeyi inotiwa ndetjibaka tjemwedzi inowangwa mululimi, mumakhalenda, mumidwebo ndemumazilo ebanhu.