Arıslan (Panthera leo), maçıgiller urluhundan biyik bir yırtıcı memeli cınsı.Bir açıh ülüş tuvarı bolan Arıslan bir zamanlar Afrika, Avrupa ve Asya’da tohtavçu günümüzde Afrika’da, Biyik midbarın tüşlükünde ve az sanda Hindistan’da körülür.Asya alt cınsınden bolan Hindistan'daki bir nice yüz Arıslan Gücerat eyaletinin Gir ormanı ulusal Gezi yeri'nde sıkı bir şevahat altında ömür sürdürmektedir.Kammutlu, kısha butlu, biyik başlı, kaslı ve küçlü govdalı bolan Arıslanın türsü ve biyikliği boldukça alıştır.Kuyruhla birlikte 3 metre uzunluğunda bolan er Arıslanın egan üksekliği tekli 1 metre, avurluğuysa tekli 230 kilogramdır.Tişi, Arıslanka erden artıhsı kiçidir.
Arıslan
Bilginsel Bölütlendirme
Tuvar:
Tuvarlar (Animalia)
Bölüntü:
Kordalılar (Chordata)
Bölüt:
Memeliler (Mammalia)
Takım:
Etçiller (Carnivora)
Öyköm:
Maçıgiller (Felidea)
Cıns:
Panthera Leo
Dunyadaki Davuluşu
Alt Cınslar
Bakınız:
Kısha tüklü toşavı açıh sarı ilen sıh kahve farbası arasındadır.Kuyruhunun ucunda, genellikle toşavlunun geri tohtavçuya göre artıhsı sıh farbada bolan bir püshül bardır.Er Arıslanın en belirleyici özağı bolan yal bir tuvardan önga ayrıhsılık kösterir; ara sıra heç bolmayabilir, bütün yüzü çuvralayabilir ya da köp on ve dağınık bolabilir ve başın arkasını, boynu ve eganları kaplayarak göğüsten bele kadar uzanabilir.Bazı Arıslanlarda yal ve püshül heman heman kara denebilecek kadar sıh farbalıdır ve tuvara körümlü bir suret faydalı bolmalıdır.Tuthunlanmış Arıslanların yalları kiyik Arıslanlarınkinden genellikle atıhsı uzun ve kalındır.Arıslanın gendine özgü kokraması genellikle akşamları avlanma zamanından ve gün tuvuşmadan aval eşitilir.
Kokramaya üstav bolarak homurdanır ve öksürüğe tüslü bir avaz çıhartır.Arıslanlar bir ya da artıhsı ziyade urluhtan boluşan grupalar bolarak ömür sürdürür.Ara sıra ekisi de yabrılı ya da bir yabrılı, kedargi yabrısız iki tişi Arıslanka birdan avlanır.Arıslan, komuzlardan Antilop ve Zürafalara kadar köp dürlü tuvarlarla beslanır.Avlanmak genellikle tişi Arıslankanın tiyişidir.Keçinle sürünerek ava yaklaşır ve kısha zamanlı bir takip sonunda avını yakalar.Sık sık Arıslanların grupa bolarak avlandıkları görülmüştür ve bazılarının anduva yattığı kedargilerin avı alara tüz sürdüğü gözlenir.Arıslanlar uyal yerleri yakrınında kulaçlayarak, yat avlardan artıhsı uçuz tuzahlandıkları iv tuvarlarına saldırırlar.Biyik bir ustalık ve yetizlikle kapalı yerlere girmeyi başaran Arıslan, agzında keçirdiği biyik avıyla birlikte çalmanları da uçuzca aşuvçulayacak kadar tezdir.Genel bolarak adamlardan kaçınmakla birdan, avlanma yeteneğini kemiş yaşlı Arıslanlar sıh sıh adamlara da saldırırlar.Arıslanların belgili bir yırtuv teşuva bolmadığından yılın nindi zamanında törayabilirler.
Atrox
Hamila bolma teşuva 108 gün kadardır ve bir forda eki ya da üç ender bolarak altı yabrı törar.Tuthunlanmış Arıslanlar, genellikle yılda bir for, Teva'da ömür sürdürenler ise ançah iki yılda bir yabrı törar.Yanhı töramış Arıslan yabrısının sıh farba benekli, kalın bir toşavı bardır; genellikle yabrı büyüdükçe benekler kaybolur ama bazı bireylerin ön ve arha butlarındaki, govdalarının alt bitiğinde ve yanlarındaki benekler ömür boyunca kalır.Keyik Arıslan köp ender bolarak 8 ya da 10 yıldan ziyade ömür sürdürür.Adam eliyle beslendiğinde ise 25 yıl ya da artıh ziyade ömür sürdürebilir.Bahuvçu altındaki Arıslanların ise aynı cınsten başka tuvarlarla ekizak koşması sağlanmıştır.Bir er Arıslanla tişi bir Kaplankanın kırmasına Liger, er bir Kaplanla tişi bir Arıslankanınkine Tigon, er bir barsla tişi bir Arıslankanınkine de Leopon adı berilir. Afrika Arıslanı, savanların en biyik yırtıcısı, dunyanın en biyik ekinci maçısı (en biyik kaplan) gibi unvanları elinde tohtavçulayan dört biyik maçıdan bir bürtüğüdür. Er Arıslanın boyu 90 santimetresi kuyruh bolmah üzere 2,70 metreyi, avurluğu ise 260 kiloyu bulabilir. Tişi Arıslankalar ise bunun neredeyse yarısı kadardır.
Koguşu kahve farbamsı sarıdır. Erin yalı kahve farbasımsı sarıdan karaya kadar alışır. Ken alınlı, küçlü yanaklı, uzatıp tartılabilen tırnaklı, sarımtırak kısha ve yatık tüklüdür. Kuyruhunun ucu püshüllüdür. Er arıslanın başının çüvrası uzun ve güzel bir yal ilen nakışladır. Eganlarının üzerine kadar dağılan bu perçem, açuvlandığı zaman tavullanır. Köp küçlü ve yürakli bolduğundan dolayı tuvarların hanı bolarak adlandırılır. Keyik ömürde bilinen en küçlü birinçi saldırgan maçıdır. Korhunçlu kokramaları 5 kilometre ileriden duyulabilir.Adamları av bolarak kullanabilirler. Adam etini köp suvarlar.Arıslan küçlü bir tuvardır.Körümlü bir körünüşü biyim bir bahışı bardır.Kokraması korhunçludur.Tezliği ve küçü köp üstündür, govdasının avurluğu ara sıra avlarını öltürmeye kafidir.Bununla birdan ahaçlara tırmanamaz.Alaca karanhılıhta ortalığa çıhar.Akşamları sıltav kollayarak, tuvarların suv içtiği yerlerin yuvuhunda avlanır.Ançah yaralanmışsa adamlara saldırır.Ol zaman yürahlice karşı koyuvçu.
Afrika Arıslanı çoğunlukla etobur bolmakla birdan ara sıra yere düşmüş yemişleri de yer. Protein, yav, karbonhidrat ve maden tuzlarına üstav bolarak vitaminini çoğunlukla bu yemişlerden ve avlarının iç organlarından alırlar. Arıslan, tipik bir minvalde aval avın iç organlarını ve arka tigimini yer. Sonra yavaşça başa doğru kelir.Tuvarlar bahçalarında berilen etlere vitamin de katlanırsa tuvar en iyi minvalde gelişir ve başarıyla ürer. Avı çoğu zaman tişi Arıslanka öldürür; amma lakin har zaman öncelik er Arıslanındır. Sonra sıra tişiye gelir. Yabrılar ise sona kalır. Arıslan, genellikle antilop ve zebraları avlar. Amma lakin ara sıra kamış Somor’u gibi kiçi avları yakalar. Azbar tuvarlarına da saldırdığı bolur. Adamları bile av bolarak seçebilir. Amma lakin asıl avları bir ekspediciyayla kibik belirlenmiştir: Gnu, İmpala, Zebra, Suv antilobu, Kudu, Zürafa. Artıh sonraki bir ekspediciya ise bu avları kibik dizelgelemektedir: Gnu, Kudu, Zürafa, Zebra, Afrika mandası. Amma lakin Afrika arıslanları ara sıra Afrika filleri ve Suv aygırlarına saldırabilir.
Fillerin alankasar kulahları adamların eşitemeyeceği avazları eşitecek kadar hassastır. Lakin gecenin avazsızlığında bu kulahlar heçbir işlerine yaramayan bir yukten başka bir nersa divildir. Ayrıca fillerin görüş yetenekleri ziyadesiyle eyi bolmadığından gece köp savunmasızdırlar. Amma Arıslanlar maçılarda bolduğu gibi geceleri adamlardan 6 kat artıhsı eyi körürler. Bu yüzden de filleri iyi bir grupa çalışmasıyla uçuzca alt edebilirler. Suv aygırlarına da suvun dışında; yani en savunmasız anlarında saldırarak aları öldürebilirler. Yaşlı ya da yaralı Arıslanlar, tez avları tuzahlamazlar. Bu bolumda azbar tuvarlarına saldırabilir. Adamları bile av bolarak seçebilir. Özakla katın ve balalara saldırmak bir minhahlara dönüşebilir. Bir forda bir grupa Arıslan, Tsavo’daki işçilere saldırarak Uganda temir yollarının döşenmesini durdurmuşlardır. Ayrıca ilginç bir minvalde Yethi’leri de öldürebilir, amma aları yemezler. Sırtlanlar’ı korkutarak aların öldürdükleri tuvarları da yerler.
Savunmada ve av sırasında birlaşan Arıslanlar, avlarını takip eder ya da anduvda düşürürler. Genellikle keça avlanırlar. Av esnasında genellikle kokramazlar. Lakin avı takip ederken birbirleriyle bağlantıyı sürdürmek için homurdandıkları bolur.Tohtavçı taktirde leş yemaktan de artharı durmazlar. Ortalama bir Afrika Arıslanının tezi sagatta 55 kilometreyi bulabilir. Ançah bu tezi yalınızca kısha bir zaman uza ettirebilir. Tez almadan 3,60 metre yüksekliğe zıplayıp, 12 metre uzaklığa atlayabilir. İşte bu yüzden Arıslan Afrika'nın beş büyükleri dizelgesinde üçünçü sıradadır.Er Arıslanlar tişi Arıslankalardan artıhsı avurdur.Er Arıslanlar 300 kiloyu bolurken tişi Arıslankalar en ziyade 260 kilogram bolurlar
Afrika Arıslanı eki yaşında ekizak koşmaya başlar. Amma bütün olgunluğu beş yaşında erişir. Er poligamdır, yani birdan ziyade katınları bardır. Ekizak koşma esnasında ve avalında er sürekli kokrar. İşe karışan başka er Arıslanlarla kavha edebilir. Gebelik zamanı 105-112 gün arasında alışır. Tişi bir tuvuşunda 2-5 arası yabrı dunyaya getirir. Yanhı tuvuşan yabrılar sokurdur. Ayrıca toşavları da beneklidir. Gözleri tuvuştan 6 gün sonra açılır. Tişi, 3 aylıkken yabrıları sütten keser ve aları avlanma leksiyalarıi bermeye başlar. Bir yaşındaki yabrılar bunu gendileri başarırlar. Yabrılar arasındaki ölüm oranı ziyadedir. Bunun nedeni yabrıların en son beslenmesidir. Bu yüzden yabrılarda vitamin eksikliği görülür. Ama bu doğal bir ümmet reviziya metodudur. Böyle turuşlarda da tişiler yabrıları ölümden kurtarmak için alar için avlanır ve aval yabrıları beslerler.
Afrika Arıslanı, fundalarda, govda yaparak aları issiden hafiz ahaçların bolduğu yerlerde, sazlıklarda ömür sürdürürler. Açıh toprahları sevüvçüdür. Maçıgiller familyasının yalhızah cımat cınsıdırlar. Sanı 20 kadar bolan bölaklar bolarak ömür sürerler. Köp biyik bölaklar 30 Arıslanı barındırabilir. Grupa bir er Arıslan ya da birden ziyade erin boluşturduğu bir birlik yönetir. Genelde keçaları tezdirler. Kündüzleri ise erinçak bir maçıdan ayrıhsı yohtur. Kölagalık yerlere uzanır ve serinlemeye yetizirler. Afrika Arıslanları günde 20 sagat uyur.Küçlü etçiller bolan Arıslanlar köp alış ortamlara uyum sağlayabilirler.Arıslan bölakları gendi tümanlarını başka Arıslan bölaklarına karşı kıyasıya korurlar.
Afrika Arıslanının kücüne rağmen kibisi duşmanı bardır. Av esnasında Zebra’lar katı bir ekizak atarak Arıslanın tişlerini, kemiklerini kovşatabilirler. Bu bolumda Arıslan buzmak kalabilir, kiçi kemirgenlerle beslenmek müşkül kalır. Ayrıca Gnu, Afrika mandası gibi küçlü boynuzları bolan avlarından avur bir boynuz yarası alabilirler. Bu yara aları könüden öldürebilir ya da enfeksiyon kapmasına neden bolur. Yani har eki turuşta da Arıslanın tirliği sakkanaya girer. Ya da avlarını almak isteyen benekli sırtlanlar alar için sakkana arz edebilir. 5-6 Arıslankanın avladığı ava 15 sırtlan aların yemeğini kapmakla kalmaz, onlara avur yaralar da berebilirler. Ayrıca bazen ahaca tırmanan bir Arıslan inerken sivri tallara takılarak can berebilir.
Tekli 10 bin yıl aval Arıslanlar Kuzey Amerika, Tüşlük Amerika, Avrupa, Asya ve Afrika bolmak üzere beş anakarada yaygın turuştaydılar. Bugün ise Amerika anakarasınn hepsinde, Asya anakarasının Hindistan körüm har yerinde, Avrupa’nın turuşunda ve Afrika anakarasının bir bitiğinde züriyetleri tügal taganmiş turuşta. Bugün Afrika Arıslanı alt cınsı, Arıslan cınsının en yıyın züriyetini teşkil ediyor. Keyik tevada Afrika Arıslanı, yalınızca Afrika anakarasının bazı bitiklerinde tabulur. Sahra Midbarı’nın tüşlük tümanlarında, Orta Afrika’nın yaklaşık yarısında, Mizrah Afrika’da ve Tüşlük Afrika’nın kiçi bir bitiğinde ömür sürdürmektedir.
ArıslanAsya ArıslankaArıslanlar avladıkları Afrika mandasını yerkenYabrı Arıslanlar
Kithairon Arıslanı Kithairon töbasını buzan ve sonra Herakles tarafından öldürülen Arıslan.Altın Arıslanlar veya altından arıslanlı ahçalar Flandre, Angliya, Bourgogne ve Franciyanın eshi altın ahçası.Kümüş Arıslan Belçikanın eshi kümüş ahçası.Türk destan ve masal literaturatında, Arıslanlar arasında turuş ve Arıslan adını almış bahadırlara rastlanır.İtta Korkut yomahlarının birinde geçen Arıslan Basat bunlardan biridir.15.yüzyılda Mısırda yetişen istoriyalardan Ebu Bekirin Kenz-üd Dürer (İnciler Haznası) adlı istoriyanın yedinçi cildinde Cengizden sözlamak, Mongol Tatarlalarının züriyetine ve Cengizin doruna ilişkin Arıslan ilen ilgili bazı sörçaklar taşınır.Posof’lu yomahçı ve ulus şairi Aşık Üzeyr’in tasnif ettiği Arıslan Bey yomahında, Arıslan norasında büyümüş bir evlatın ömürü anlatılır.Bütün dunya tuvar masallarında tuvarlar hakanı sayılan Arıslanın dürlü serüvenlerinden sözladılır.
Arıslan Asurlu yontucularca sıh sıh ele alınan bir konudur.Özakla, unglu yaralı tişi Arıslanka ilen Nemrud ve Khorsabad saraylarından kalma başka av tavullanları (Londra eskiyapıtevi ) Babil’in emaye kirpiçten Arıslanı Louvre eskiyapıevinde ve Khorsabad’ın yatmış Aslanı (Bronz) söylenbilir.
Hurriler (TellHalaf açık tavullanı ) ve Persler (Susadaki bronz Arıslan (Louvre eskiyapıtevi) Arıslanı aynı ustalıkla işlemişlerdir; eski keçlik yunan yontucuları da kerak tamam oymada (Delos Arıslanları; Ksantos Arıslanının zerat) gerek yuvuz tavullanda (siphnos haznası tavullanlarla nakışla bitiği) alardan aşağı kalmamışlardır.Ön Asyada Gılgamış sörçağındaki Arıslan, Herakles keleçüsünde katla ortaya çıhar.(Nemea Arıslanı) İ.Ö.birinci yüzyıldaki Grimani tavullanlarından birini (Viyana eskiyapıtevi) ve Roma yontularını da (Vatikan eskiyapıtevi) sıylamak gerekir.Hindistanda Arıslan hanlıhının kobası; aynı zamanda , Budacılıkta en ziyade yer berilen ve sıh sıh sızmak bir tuvarıdr; Buda Şakyamuni çoğu zaman Şaykaların Arıslanı (Simha) bolarak gösterilir.İşlenmiş Arıslan ana konu hint öneri aracılığıyla bütün tüşlük mizrah asyaya yayıldı.Çin ve Japonya’da da az köp efsaneleşmiş bir Arıslan ana konusu bardır.İtalyada roman yapış biçimi katedrallerin cephe nakışlarında, kapu alanını taşıyan bahanalara tırmanır minvalde Arıslan oyuvu biyik bir yer tutuvçu; ama Arıslan artıhsı köp çağdaş yontuculukta belirir; Versailles eskiyapıtevindeki Van Cleve ve Raon’un yontu grupaları, özakla Baryenin (Arıslan ve Dilom) Tuileries Bahçası; Arıslanlar kapusu Louvre eskiyapıtevi) Auguste Cain’in (Sahra Arıslanı) ve Daluo’nun(Elerki Anıtı Paris) Arıslanları bedizde Rubens Snyders, Delacroiksin dürlü yapıtlarında ve Baryenin kibisi suvlu farba çarasında arıslan oyuvu işlenmiştir.
Kudratın kobası sayılan Arıslan, ara sıra biyimin kobası olmuştur; örnağın eki Castillanın birleştiği Guadarrama yolu üzerinde 1749 yılında yapılan alankasar Arıslan yontusu biyimin kobasıdır; Arıslan küç ve yürakliliği de kösterir; Arıslan yontusu tikerek bir uruşu anmak kılıçehi, Khaironeia Arıslanının İ.Ö.338 yılında Makedonya çerivine karşı yunan savunmasının bir kobası bolarak yapılmasından sonra başlar.Waterloo’da Luzern’de Belford’da da Arıslan yontusu yapılmıştır.Türk öner yapıtlarında köp eski keçliklerden beri Arıslan oyuvu kullanılmıştır.tündük mizrah Avrupa bozkırları ile Ordos arasındaki meydanda bulunan yapıtlarda da Arıslan oyuvuna rastlanır.Massoget bu buluntuları, Hun, Sarmat ve İskitlere bağlarsa da turuş tamam aydınlanmış değildir.Sümer, Mezopotamya ve dolayısıyla Çin öneri ilen de ilgili bolan bozkır öneri üzerinde ilk Türk öneri köp etkili bolmuştur.Bozkır öneri buluntularından Kelermeste çıhan tegayı parçalayan Arıslan oyuvlu altın kupa Babil öneri;Tibetin kuzey mizrahta bulunan başını sol mana çevirmiş ve butları üzerine oturmuş gür yallı Arıslan oyuvlu plaka bozkır öneri örnaklarındandır.Artıhsı sonra İran ve Sasani önerinde kayhır bolan Arıslan, Hemedan’da şehir kapusunda Bab-el Asad adı berilen yontu minvaliyle körülür.
Halepte yapılan kazıda çıhan kara taştan arıslan yontusu tılsım sayılmıştır.Ayrıca Budist bedizlerinde, Tibet stupalarında da Arıslan oyuvu körülür.Türklerle birdan bu oyuvun maarab ve tüşlük maaraba geçmiş olduğunu Proto-Bulgar dediğimiz Türk Bulgarlarının yapıtlarından öğreniyoruz.
Türkler İslamlığı kabul ettikten sonra Arıslan biçimini kullandılar.Ahmet Bin Tolun yaptırdığı Kataya kalasının birine eki Arıslan yontusu koydurmuştur.9.yüzyıl - 12.yüzyılda Melik-üz Zahir Baybars’ın bahçasının kapusunda da iki yontu bardı.Arab öneri Eskiyapıtevi Kahire) Anadolu Selçuklu önerinde de Arıslan yontu ve tavullar köp kullanılmıştır.Ayrıca Türkler ve İranlılar Arıslanı bayrak, ahça ve kobalar üzerinde ongun olarakta kullanmışlardır.Mitracılık ongunlarının arasında da arıslan bardır.Gazneliler çerivinde Arıslan oyuvlu bayraklar taşınıyordu.Firdevsi belki de buna tayanarak İran bahadırlarının da bu cıns bayraklar taşıdıklarını söyler.Gaznelilerin bu oyuvu nereden aldıkları tartışmalıdır. Mısırda Fatimiler zamanında hanların alametlerinde, hilalin içinde sarı ve kızıl farbalı ve Arıslan oyuvu bulunan bir kumaş bulunmuştur.Lakin bu töra bir ongun tuvul yalınızca Tolunoğullarından kalma bir kılıçehti.W.Eberharda göre ilk Müslüman Türklerdeki Arıslanın gerek töra ongun ve gerekse öner oyuvu bolarak kullanılmasında islamdan avalki Türk hanlıhlarının ve Sasanilerin etkisi bolmuştur.Zira Kuça (İ.Ö.450) ve Tuyühun (İ.Ö.530) hanlarınını altın tahtta oturduğu ve aynı yıllarda Orta Asya Sulo hakanlarının altın Arıslanlı bir başlık giydikleri bilinmektedir.Tang dorları zamanında da Arıslan maskesi ile Arıslan sekiri yapılıyordu.İran şairlerinin yapıtlarından öğrendiğimize göre Büyük Selçuklular çerivinde kullanılan bazı bayraklara, kilim ve kumaş üzerlerine Arıslan oyuvu işlenmiştir.
Memlük emiri Melik-üz Zahir Baybars, ortaçağ avrupasında olduğu gibi kudret ongunu Arıslanı gendi ongunu bolarak yapılarda ve bastırdığı kümüş ahçalarda kullanmıştı.Anadoluda Danişmentliler sikkeler üzerinde Arıslan oyuvunu kullanmışlardı.Bunun yanında Artuklu, İlhani, Osmanlı, Safevi ve Kaçar sikkelerinde de Arıslan oyuvu görülmektedir.Mongol sikkelerinde ise Arıslan bedizinin ahçaların basıldığı yılı, Oniki Davarlı Türk Luvahına göre gösteren bir belgi bolduğu sanılmıştır.İslam keçliğinde Arıslan töra koba tuvul eski keçliklerden kalma bir sanar ongunu bolarak geçiyordu. Arıslan oyuvu, İslam olmayan Türkler arasında da kullanılmıştır.Örnağın Macar hanlıhına sığınan Kumanların ongunlarında 13.yüzyılda yeşil bir yer üzerinde üstte yulduz, altta av ve saldırı konumunda taclı bir Arıslan yer alır.Macarlar arasında bu Kuman ongunları 1608 ve 1746 yılları arasında kullanılmıştır.Arıslan ve kuyaş Aslan oruvunun kuyaş ilen birlikte kullanılması kılıçehi eski Mezopotamya uygarlığına kadar çıhmaktadır.E. Drouin, E.Herzfeld gibi bilginler bu kılıçehin astrolojik boyutunu açıklamışlardır.Mısır, yunan, Roma ve İslam dunyasınca belirlenen bu astrolojik görüşe göre; kuyaş, ay ve kuyaş poezya giren başka yulduzlar oniki burcu temsil eden tuvarlardan biriyle ilgilidir.Kuyaş Arıslan burcuyla ilgili bolduğu için Ayla kuyaş oruvu birlikte kullanılmıştır.
Eski Mısırda esed burcu yerine kullanılan kuyaşın ivi, Nemrud davında Antiokhos’a ilişkin Arıslan ve kuyaş bedizi yine bu ekili anlayışı gösterir.
İslamiyetten önce İran sikkelerinde yer alan Arıslan kuyaş oyuvu, bayrak ve başka dürlü öner yapıtlarında Büyük Selçuklular keçliğinde de görülür.Örnağın, Kays otraçında bulunan Kerman Selçuklularından kalma bir vazo üzerinde bu ongun bardır.Mardindeki Artukoğulları sikkelerinde ve Anadolu Selçuklu hanlarından Gıyaseddin Keyhüsrev (1236-1246) kümüş ahçalarında görülmektedir.Bunlar ya eski kılıçehlere bağlı kalarak veya astrolojik düşüncelerle bu oyuvu kullanmışlardır.Bu eki oyuva bir çini üzerinde de rastlanır.(1267) İlhanlı hanlarından Olcaytu ve Ebu Said sikkelerinde de kullanılmıştır.Timur İranı fethettikten sonra, İran Moğollarının varisi olduğunu ispat etmek istemiş ve Arıslan oyuvunu kullanmıştır.Timurdan sonra Akkoyunlardan Erzincan Emiri (hanlıhın kurucusu Karayülük Osmanın kardaşı Ahmedin oğlu) Kılıç Arıslanın sikkesinde Arıslan oyuvuna rastlıyoruz.Alar da eski ananeyi uza ettirerek Arıslanı astrolojik bir ongun bolarak almışlardır.Şah Abbas zamanındaki sikkelerde Arıslan kuyaş oyuvu yanında fil tavus gibi tuvar oyuvları da görülmektedir.18.yüzyıl başına ilişkin bir Safevi bayrağındaki ekili oyuv hep eski kılıçehin uzadır.Böylece, İranda bugün dahi ongun bolan oyuv Kaçar urluhu zamanına kadar yalınızca kılıçeh ve burçlara bağlı bolan, lakin töra ongun bolmayan bir oyuvdu.Langles ve Dubeux gibi bilginlere göre Feth Ali (1797-1834) tarafından İranın resmen alameti kabul edilerek töra timsal bolmuştur.Sikkelerdeki bu oyuv sonradan elinde kılıçlı bir Arıslan minvalinde ve ayahta betimlenmeye başlandı.(1842)
14.yüzyıl Arab istoriyacısı Ebu Bekirin Kenz-üd Dürer (İnciler Haznesi) adlı yapıtında Mongol Tatarlarına ve Cengiz hanın atasına ilşkin bazı keleçüler bardır; Yukarı Çinde Ulu Karadav adı berilen yüksek davın maarab tarafından çıhan suvlardan bir özan ve göl aşkarılmıştır.Buralarda aralarında yedi fersah uzaklık bulunan ve kara taşlarla yapılmış, 40 burçlu iki şehir bardır.Bu bitişli alandaki dürlü uluslar bu şehirlerde Ulu Karadavdaki bir noradan çıhan Ulu Ay Ata ve katını Ulu Ay Ananesinden gelen Altun Han adı verilen hanlara bağlıdır.Bu ulus, başka bir ulusun saldırısına uğramıştır.Keleçüye göre hamile bir katın otun toplamak üzere özan yakınlarına gelir, burada tuvuşur.Amma evladını sarmak için ot toplamaya gittiği sırada evladını bir kuş alarak Karadavın eteğine bırakır.Evlat rastlantı sonucu bir Arıslan uyalına düşer.Arıslanlar gendi yabrıları ile bu evlatı da emzirerek büyütürler.Evlat Arıslan yüzlü ve küçlüdür, bir gün Arıslanları yahalar ve yer; artıh bütün Arıslanlar alardan korkar.Bir gün üç katın, üç er ve bir kızı Arıslanların çevirdiğini görür ve alara yakınlık duyarak, bağırmak suretiyle Arıslanları korkutarak kaçırır.Böylece adamların arasında ömür sürdürmeye başlar ve aların duşmanlardan kurtulan Tatarlar bolduğunu öğrenir.
Kızla evlenerek Tatar Han adlı evlatı bolur, gendisine de Alp Kara Aslan Balacığı (yabrısı adı berilir) Bu ulus Arıslanları yok eder ve çevreye biyim bolur.Cengiz Handa bu züriyetten kelmiş ve Altun Hanı yenilgiye uğratmıştır.Bu keleçünün gerçekte Cengiz ile ilgisi olmayıp,Türklere ilşkin bolduğu sav edilmektedir; könü Arıslan sözü Mongollarla ilgili tuvuldur.Türklerden alınmıştır.İtta Korkut kitabında da Oğuzlara ilişkin bilgiler Arıslan adının İslamiyetten avalki Türklerde köp kullanılmış bolduğunu kanıtlar.Bu kitapta Emet suvunun Arıslanı, Karacuğun Kaplanı derken belki de Ulu Karadav çüvradaki Arıslanları niyet ediyordu.Ayrıca gene İtta Korkut kitabında Oruz Koca oğlu Basat, duşman baskınında çatırda unutulur ve bir Arıslan onu emzirerek büyütür.Kagan Arıslan sözü de sık sık geçer.14 ve 18.yüzyıllar arasında bu söz dürlü çoharahlarda kullanılmıştır.Hasan Mahmud Bayatinin Cam-ı Cam ayini adlı yapıtından Oğuz beylerinin Arıslan avına çıktıklarını öğrenmekteyiz.Tanglar zamanına ilişkin Çin çoharahlarında Kansu eyaletinde Hsiliangda çukur gözlü, kızıl sakallı barbarların (belki Sogdlar) yaptıkları Arıslan sekirlerinden sözladilmektedir.Bugün Çinde yılbaşlarında hala Arıslan sekiri yapılır.
Eski Türkler yahından tanıdıkları yırtıcı kuş ve tuvarların adlarını,has ad ve ünvan bolarak kullanırlardı.İstoriya çoharahlarında Arıslan adlı veya ünvanlı kibisi Türkten sözlanır.İslamiyetin kabulünden sonra da Arıslan adı Türkler tarafından yaygın bolarak kullanılmıştır.Çoharahlar Gazneli Mahmud’un Arıslan adındaki kulundan sözlanır.Söz ara esna de Alp Arıslan, Kılıç Arıslan Artuk Arıslan gibi, ad bolarak da kullanılmıştır.Türklerle yakın ilgisi olan uluslarda da (Arablar, Ermeniler, Macarlar, Arnavutlar, Boşnaklar) Arıslan sözünü dürlü alışlarla has ad bolarak kullandılar.Arıslan sözü katın adı bolarak köp az geçer.Selçuklu katın hanlarından biri Arıslan Hatun adını taşırdı.Arıslan sözü yer adlarında da oldukça ziyade kullanılır.Kütahya, Kastamonu, Samsun, Balıkesir, Isparta, Yozgat, İzmir, Giresun, Konya, Malatya, Şanlıurfa gibi kibisi yerde Arıslanapa, Arıslandede, Arıslanbeyli, ve bunun gibi köy veya yer adlarına rastlanır.Bunların Aslan adını taşıyan kimselerden veya çüvradaki Arıslana benzeyen minval ve yontulardan gelmiş olması düşünülebilir.Ayrıca Türklerin yaşadığı başka başka bölgelerde de Arıslan adı taşıyan yerler bardır.
Eski Türkler Arıslan sözünü hakan ünvanı bolarak da kullanırlardı.İslamiyetten avalki Türk hanlıhlarının kılıçehlerini en köp koruyan Karahanlılarda bu söze resmi han ünvanı bolarak rastlanır.Bu hnlar, Arıslan veya Buğra ünvanı alırlardı.Karahanlılardan sonra da resmi ünvan minvalinde bolmamakla birdan, Aslan ad ve ünvanlı ohota Türk hanı bardır.
Arıslanlı Osmanlı Hanlıhı saraylarında Arıslanlara ve Kaplanlara bahuvçulara deyilirdi.Arıslancı başıyla birdan kethüda odabaşı , başeski adlı subaylarla birlikte on eki Arıslancıdan zuhureden bir peç bahım işini idar ederdi.
Arıslanhane Osmanlı Hanlıhı saraylarında keyik tuvarların bulunduğu ve bahıldığı yer.Silahtar istoriyasında üçünçü Ahmet zamanında Sofa Köşkü denilen Kara Mustafa Köşkü ile Arz odası arasında bir Arıslanhane bulunduğu yazılıdır..Sonradan Arıslanları köp süvüvçü Abdülaziz Han da Topkapı sarayı içinde ve Beylerbeyi sarayında birer Arıslanhane yaptırmıştır.Bundan başka Dıvan ruşeninde, İbrahim Paşa sarayının yanında bulunup, sonradan yıktırılan eski mehterhanede de bir Arıslanhane vardı.
Bayrak
Andalucía bayrağı
Ankole bayrağı Uganda
Aquitaine bayrağı Fransa
Avustralya Bayrağı
Fiji Bayrağı
Baden-Württemberg bayrağı Almanya
Bermuda bayrağı
Flanders bayrağı Belçika
Veneto bayrağı İtalya
Sri Lanka bayrağı
İskoçya
Saskatchewan bayrağı Kanada
Luxembourg
.svg)
.svg)
Arıslanka
Arıslan
Arıslanka_(0347)_-_Relic38.jpg)
