Wp/igl/Abuja

< Wp‎ | igl
Wp > igl > Abuja

Abuja chi ewo ki chi ugbẹta Ami state ogwu egwa ny'omefa ki di ojane Nigeria, Abuja chi efí ewo ekejo ki amone nana tule ojane Niageria.[1] Alumaji Niajeria Abuja dé. ma che gbí–lo alu ku ki efu ewo Abuja ãyo efi odo 1980s. Abo ku ma gbí·lo egba le che ama ko ọwọ dama ku ma gbi‘be ku ma kwoji gbali wa ,[2][3] company métà ma kwò, ójàné ane amí énéfú America ma gwó. Ódù ma chí Wallace, Roberts, McHarg & Todd (WRMT – architects ma gba gwi unyi ukoche ma). Ené kí designí Central Business District kí dí Abuja chí ené Japanese ódù nwù chí Kenzo Tange.[4][5][6] Efewo Lagos chí Efewo kí chí efewo kí chí aboji Niajeria akwobi, ka kù ma kpailo ti Abuja. Ódò kù ma kpaílo chí ódò 1991, ochù ékégwéji ojo ékégwéjí. Ta abajio Efewo Lagos chí Efewo kí amoné nana tule.[7][8]

Abuja
city, capital city, big city
Inception1828 Nwọ́che
Official nameAbuja Nwọ́che
Native labelAbuja Nwọ́che
DemonymAbujanais, Abujanaise Nwọ́che
CountryNigeria Nwọ́che
Capital ofNigeria, Federal Capital Territory, Abuja Municipal Nwọ́che
Located in the administrative territorial entityFederal Capital Territory Nwọ́che
Located in time zoneUTC+01:00 Nwọ́che
Coordinate location9°3′20″N 7°29′29″E Nwọ́che
Member ofWorld Tourism Cities Federation Nwọ́che
Twinned administrative bodyBrasília Nwọ́che
Language of work or nameAfroasiatic Nwọ́che
Official websitehttps://www.fcta.gov.ng/ Nwọ́che
Time of earliest written record1700 Nwọ́che
Category for the view of the itemCategory:Views of Abuja Nwọ́che
Map


Ódò 2006 alù kù ma gba luka amone Abuja, amone chakadu gu ma gbaluka egba lé chí amoné 776,298[9] manyí Akwora unyi 179,674.[10] Egba lé Abuja mudí efewo ékéjo kí amone nànà tulé ójàné Niajeria. À gwí ódò 2000 à tí 2010 United Nations ka kí ní amone kí dé eféwo Abuja nànà tí 139.7%, ma là ñwo ka kí Abuja chí ojí éwo ojane ileyí kí amone yíka kò tulé.[11] ódò 2005 amone à mànà éféwò Abuja by 35%, I la mudí efewo kí ya gba tule Africa.[12][13] Ódò 2016, amone kù ma gbaluka Abuja ñyà ané òdulugwu méfa.[14][15]

Unyi amí akpa kpaí abo kù ma gbó’ olójò kí chí obogaga Abuja chí Nigerian National Mosque kpaí Nigerian National Christian Centre. Abuja ñwo ní ugbo kù ma tí ókò ojalé gé, ódù ómò chí Nnamdi Azikiwe International Airport.[16][17][18] Abuja ché éwo kí òkò dò mò nyo’yo.[5]

Abuja chí éwo ka aboji Niajeria ki chi president de, kpai ño chi éwo kí amí aboji ukólò governmenti de wéwé is.[19] Abuja chí alù méjí ugbo kù ma chi újéjù ódò dù. Ma chí újéjù amí aboji Commonwealth ódò 2003 ma ñwo chi újéjù World Economic Forum (Africa) ódò .[20][21] Efí ódò 2016 Abuja dama kpaí UNESCO Global Network abo kù ma ko ché amí ojí éwo.

Inabali Igbelé

 
National Assembly Building with Mace, Abuja, Nigeria

Ódù Efi éwo kí dí iba Abuja" chí Suleja.[22]

Gbagi (Gwari), chí ichì kí amone aka wéwé Abuja, abo kù ma kí chí gbagi wéwé tulé amí kí dí Abuja ki bó chí Bassa, Gwandara, Gade, Dibo, Egburra, Nupe and Koro.[23][24][25]

References

  1. "Abuja | Geography, Development, & Population | Britannica". www.britannica.com (in English). Retrieved 2022-03-12. 
  2. Ogbuenyi Nosike (2022-02-03). "Abuja at 46: The Dreams, Strides, Challenges". Premium Times Nigeria (in en-GB). Retrieved 2022-11-07. 
  3. "The Nigeria Capital City – AMLSN National Conference" (in en-GB). Retrieved 2022-11-07. 
  4. "Central area of New Federal Capital City of Nigeria". Tange Associates (in en-GB). Retrieved 2022-02-19. 
  5. 5.0 5.1 "Life of poverty in Abuja's wealth". news.bbc.co.uk (BBC News, Tuesday, 13 February 2007). 13 February 2007. Retrieved 2007-08-10. 
  6. titel. "Build a house in Japan | Connect with Japanese Architects | titel". titel (タイテル) (in English). Retrieved 2022-03-12. 
  7. Roman Adrian Cybriwsky, Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture, ABC-CLIO, USA, 2013, p. 2
  8. Alkasum Abba (2012). ABUJA: The making of a capital city, 1976–2006. 
  9. "Legal Notice on Publication of 2006 Census Final Results". Policy and Legal Advocacy Centre. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 10 June 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. Ogwueleka Toochukwu Chibueze (2013-08-01). "Survey of household waste composition and quantities in Abuja, Nigeria". Resources, Conservation and Recycling (in English) 77: 52–60. ISSN 0921-3449. doi:10.1016/j.resconrec.2013.05.011. 
  11. "World's Fastest Growing Cities are in Asia and Africa". Euromonitor. 2 March 2010. Archived from the original on October 2015. Retrieved 26 October 2015. 
  12. "Top 5 Cities To Do Business in Nigeria. ABUJA Is 2nd". Abuja Facts. 22 April 2015. Archived from the original on 4 February 2016. Retrieved 26 October 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  13. Aguochi O.J.J (2004). Abuja: Birth of the colossus. Stirling Horden publishers. 
  14. Jaiyeola Andrews. "FCT Minister Harps on Development of Satellite Towns". Archived from the original on 6 August 2017. Retrieved 22 November 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  15. "Abuja Nigeria". ftan.org.ng. Retrieved 2020-05-30. 
  16. "Cheap Flights To Nnamdi Azikiwe International Airport – Travelstart.com.ng". www.travelstart.com.ng (in English). Retrieved 2022-11-07. 
  17. "Abuja airport clocks 40, to begin parking service". Punch Newspapers (in en-US). 2022-09-28. Retrieved 2022-11-07. 
  18. "Making Nigerian Airports W'Africa Regional Hub – THISDAYLIVE". www.thisdaylive.com. Retrieved 2022-11-07. 
  19. "The Nigeria Capital City – AMLSN – Salt City 2020" (in en-GB). Retrieved 2021-01-23. 
  20. "The Nigeria Capital City – AMLSN – Salt City 2020" (in en-GB). Retrieved 2020-05-12. 
  21. "Aso Rock Declaration on Development and Democracy: Partnership for Peace and Prosperity | The Commonwealth". thecommonwealth.org. Retrieved 2020-05-30. 
  22. "The New Federal Capital". fcda.gov.ng (in en-gb). 2018. Archived from the original on 19 May 2020. Retrieved 20 May 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  23. "Abuja". www.oaugf.ng. Retrieved 2022-01-05. 
  24. Polgreen Lydia (13 December 2006). "In a Dream City, a Nightmare for the Common Man". nyt.com (New York Times, 13 December 2006). Retrieved 2007-08-10. 
  25. Ekoko K.O (2006). El – Rufai and Abuja Urban renewal policies.