|
Αἱ Ἰνδοευρωπαϊκαὶ Γλῶσσαι οἰκία γλωσσῶν εἰσι, αὐτόχθονες ἐν Εὐρώπῃ καὶ ἐν Ἀσίᾳ εἰ καὶ νῦν λαλοῦνταί τινες ἀποικισμῷ πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ. Προσήκουσι δὴ ταύταις αἱ πλεῖσται τῶν τῆς Εὐρώπης, τοῦ τῆς Περσίας Ὀροπεδίου καὶ τῆς Ἰνδικῆς γλωσσῶν. Εἰς πολλὰ μέρη διῄρηται ἥδε ἡ οἰκία ἐξ ὅτων ὀκτὼ ζωά· ἡ Ἀρμενική, αἱ Βαλτοσλαυικαί, αἱ Γερμανικαί, αἱ Ἑλληνικαί, ἡ Ἰλλυρική, αἱ Ἰνδοϊρανικαί, αἱ Κελτικαί, αἱ Ἰταλικαὶ καὶ αἱ Σλαυικαί.
Ἱστορία
editΠᾶσαι τῶν Ἰνδοευρωπαϊκῶν Γλωσσῶν ἐκ μιᾶς κοινῆς, ἀναδεδμημένης γλώσσης, πρωτοϊνδοευρωπαϊκῆς καλουμένης, πεφύκασιν ἣ ἐλαλεῖτό ποτε ἐν τῷ νεολιθικῷ αἰῶνι. Οἱ δὲ γλωσσολόγοι ὅθεν οἱ αὐτὴν πρῶτοι λαλοῦντες ἦρξαν ἀπανίσταντες ἀκριβῶς δὴ οὐκ ἴσασι, μέντοι ἡγοῦνται πολλοὶ ἐν τοῖς σημερινοῖς Σαυροματίας καὶ Ῥωσσίας πεδίοις καί τινες ἐν τῇ Ἀνατολίᾳ. Πρῶται ἐν γραφῇ ἀποδείξεις τῶν ἰνδοευρωπαϊκῶν αἱ Ἀνατολικαὶ Γλῶσσαι τῆς Χεττιτικῆς καὶ τῆς Λουβικῆς καὶ τὰ εἰς γραμμικὴν Β' γεγραφότα πινάκια τῆς Μυκηναϊκῆς. Κἂν οἱ Ἰνδοευρωπαῖοι αὐτοὶ γραφὴν οὐχ ὑπολίπωσι, ἔξεστι ἡμῖν διὰ τὴν γλῶσσαν τὸν ἐκείνων πολιτισμὸν ἀναδέμειν.[1][2]
Πίναξ εἰκάζων πῶς αἱ ἰνδοευρωπαϊκαὶ ἐχωρίσθησαν
editΤινὲς Συγγενεῖς Λέξεις
editΠΙΕ | Ἀνατολικαί | Ἀρμενική | Ἑλληνική | Λατινική | Παλαιὰ Ἀγγλική | Παλαιὰ Ἰερνική | Παλαιὰ Σλαυονική | Σανσκριτική | Περσική | Τοχαρικαί |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
*méh₂tēr- «μήτηρ» |
մայր (mayr) | μήτηρ | māter | mōdor | máthir | мати (mati) | मातृ (mā́tṛ, mātṛ́) | 𐎶𐎠𐎫𐎠 (mātā) | Α: mācar Β: mācer | |
*ph₂tér- «πατήρ» |
հայր (hayr) | πατήρ | pater | fæder | athair | पितृ (pitṛ́) | 𐎱𐎡𐎫𐎠 (pitā) | Α: pācar Β: pācer | ||
*bʰréh₂ter- «ἀδελφός» |
Λυδική: 𐤡𐤭𐤠𐤱𐤭𐤳𐤦𐤳 (brafrsis) | եղբայր (ełbayr) | φράτηρ | frāter | brōþor | bráthair | братръ (bratrŭ) | भ्रातृ (bhrātṛ́) | 𐎲𐎼𐎠𐎫𐎠 (brātā) | Α: pracar Β: procer |
*dʰugh₂tér- «θυγάτηρ» |
Λυδική: 𐊋𐊂𐊀𐊗𐊕𐊀 (kbatra) | դուստր (dustr) | θυγάτηρ | Ὀσκικὴ: futír | dohtor | Γαλατική: duxtīr | дъщи (dŭšti) | दुहितृ (dúhitṛ́) | *𐎯𐎧𐏂𐎡 (*duxçī-) | Α: ckācar Β: tkācer |
*gʷénh₂s «γυνή» |
Λουβική: 𒉿𒈾𒀜𒋾𒅖 (wanattis) | կին (kin) | γυνή | cwēn «γυνή, ἄνασσα» | ben | жена (žena) | जनि (jání) | Νεοπερσική: زن (zan) | Α: śäṃ Β: śana | |
*egh₂ «ἐγώ» |
Χεττιτική: 𒌑𒊌 (ūk) | ես (es) | ἐγώ | egō | iċ | mé (< αἰτ.. *me) | азъ (azŭ) | अहम् (ahám) | 𐎠𐎭𐎶 (adam) | Α: näṣ Β: ñaś (ἀμφότεραι ἐκ τῆς *mné ǵe ἐξ οὗ καὶ ἡ ἐμέγε ἑλληνιστί) |
*tu «σύ» |
Χεττιτική: 𒍣𒄿𒅅 (zīk) | դու (du) | σύ | tū | þū | tú | тꙑ (ty) | त्वम्ि (tvám) | 𐎬𐎺𐎶 (tuvam) | Α: tu Β: tuwe |
*kʷís, kʷos «τίς» |
Χεττιτική: 𒆪𒅖 (kuiš) | ո (o) | τίς | quis | hwā | cía | къто (kŭto) | कः (kaḥ) | Νεοπερσική: چه (če) | Α: kus Β: kᵤse |
*sem- «εἷς, ὁμός» |
մի (mi) «εἷς» | εἷς, ὁμός | semel «ἅπαξ» singulus «οἶος» |
Ἀγγλική: same «ὁμός» | samail «ὡς» | самъ (samŭ) «ἑαυτός» | सम (samá) «ὁμός, ἴσος» | 𐏃𐎶 (ham) «ὁμός, ὁμοῦ» | Α: sas Β: ṣe «εἷς» | |
*óynos «εἷς» |
οἶος | ūnus | ān | óen | ѥдинъ (jedinŭ) | एव (evá) «οὕτως» | 𐎠𐎡𐎺 (aiva) | |||
*dwóh₁ «δύο» |
երկու (erku) | δύο | duo | twā | dá | дъва (dŭva) | द्व (dvá) | Νεοπερσική: دو (do) | Α: wu Β: wi | |
*tréyes «τρεῖς» |
Λυκιακή: 𐊗𐊕𐊁𐊆 (trei) | երեք (erekʿ) | τρεῖς | trēs | þrīe | trí | трьѥ (trĭje) | त्रि (trí) | 𐏂 (çi-) | Α: tre Β: trai |
*h₃ókʷs[3] «ὀφθαλμός» |
ակն (aknʿ) | ὄσσε | oculus | ēage | enech «πρόσωπον» | око (oko) | अक्षि (ákṣi) | Α: ak Β: ek | ||
*ḱḗr «καρδία» |
Λουβική: 𒍝𒀀𒅈𒍝 (UZUzārzaʿ) Λυκιακή: 𐊋𐊕𐊆𐊅𐊁 (krideʿ) Χεττιτική: 𒆠𒅕 (kerʿ) |
սիրտ (sirtʿ) | καρδία | cor | heorte | cride | срьдьце (srĭdĭce) | हृदय (hṛ́daya) | Νεοπερσική: دل (del) | Α: kri Β: käryāñ |
*pṓds «πούς» |
Λουβική: 𒉺𒋫𒀀𒀸 (patās) Λυκιακή: 𐊓𐊁𐊅𐊁 (pedeʿ) Χεττιτική: 𒄊𒀸 (GÌR-ašʿ) |
ոտն (otnʿ) | πούς | pēs | fōt | ís «ὑπό» | пѣшь (pěšĭ) «πεζῇ» | पद् (pád) | 𐎱𐎠𐎭 (pādaʰ) | Α: pe Β: paiyye |
*h₁éḱwos[4] «ἵππος» |
Λουβική: 𒊍𒍪𒉿𒀸 (azzuwasʿ) Χεττιτική: 𒀲𒆳𒊏𒍑 (ANŠE.KUR.RA-us /ekkus/) |
էշ (ēšʿ) «ὄνος» | ἵππος | equus | eoh | ech | अश्व (áśva) | 𐎠𐎿 (asa) | Α: yuk Β: yakwe |
Πηγαί
edit- ↑ Fortson, Benjamin W. (2004). Indo-European language and culture: an introduction. Malden, Mass: Blackwell. σελ. 16. ISBN 1405103159. OCLC 54529041.
- ↑ David W. Anthony. (2007). The Horse, the Wheel, and Language: How Bronze-Age Riders from the Eurasian Steppes Shaped the Modern World. Princeton University Press. σελ.5. ISBN 978-0-691-14818-2.
- ↑ Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leiden, Boston: Brill
- ↑ J. P. Mallory, Douglas Q. Adams (1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. σελ.273
Σύνδεσμοι Ἐξώτεροι
edit
|
Ἰδὲ τὰς εἰκόνας καὶ τὰ κοινὰ τὰ ἄλλα περὶ τῶν Ἰνδοευρωπαϊκῶν Γλωσσῶν |
Βιβλιογραφία
edit- Ῥοβέρτος Σ. Π. Βήκης, Comparative Indo-European Linguistics. An Introduction, Ἀμστελόδαμον, Benjamins, 1995 (ISBN 1-55619-505-2)
- Michael Meier-Brügger καὶ Hans Krahe, Indogermanische Sprachwissenschaft, Βερολῖνον, Walter de Gruyter, 2002 (ISBN 3-11-017243-7)
- Colin Renfrew, Archaeology and Language. The Puzzle of Indo-European Origins, Κανταβριγία, Cambridge University Press, 1995 (ISBN 0-521-38675-6)
- David W. Anthony, The Horse, the Wheel, and Language: How Bronze-Age Riders from the Eurasian Steppes Shaped the Modern World, Princeton University Press, 2007 (ISBN 978-0-691-14818-2)
Μέρη | Ἀνατολικαί† • Ἀρμενική • Βαλτοσλαυικαί (Βαλτικαί, Σλαυικαί) • Γερμανικαί • Ἑλληνικαί • Ἰλλυρική • Ἰνδοϊρανικαί (Ἰνδικαί • Ἰρανικαί) • Ἰταλικαί • Κελτικαί • Τοχαρικαί† | |||
---|---|---|---|---|
Πρωτογλῶσσαι | Πρωτοϊνδοευρωπαϊκή • Πρωτανατολική • Πρωταρμενική • Πρωτοβαλτοσλαυική (Πρωτοσλαυική) • Πρωτογερμανική • Πρωθελληνική • Πρωτοϊλλυρική • Πρωτοϊνδοϊρανική (Πρωτοϊνδική • Πρωτοϊρανική) • Πρωτοϊταλική • Πρωτοκελτική • Πρωτοτοχαρική† |
Ἥδε ἡ ἐγγραφὴ περὶ γλωσσολογίας δεῖ παρεκτενεῖσθαι . Βοηθεῖτε μετὰ τῆς ὑμετέρας εἰσφορᾶς τῇ ἐργασίᾳ ταύτῃ. |