Wp/grc/Μοιάλειος ἀγκύλη

< Wp‎ | grc
Wp > grc > Μοιάλειος ἀγκύλη

Ἐν τῇ φυσικῇ, Μοιάλειος ἀγκύλη ἐστὶ ὁ ἐπιτήδειος κανονικοποιημένος ἀντισυμμετρισμὸς τοῦ φασοχωρίου ἀστρογινομένου. Ἡ Μοιάλειος ἀγκύλη τέτυκται ἀμφὶ τὸ ἔτος 1940, ὑπὸ Ἰωσήπου Ἐνρίκου Μοιάλ (José Enrique Moyal),[1] καίτοι τὸ ἔργον κατέτυχε προφρόνως δημοσιεύειν μόλις τῷ 1949, μετὰ μακρᾶς ἀντιλογίας τῷ ἀγλαομήτιδι Διρακίῳ (Dirac).[2] Ἐν τούτῳ, ἡ αὐτὴ ἰδέα μόνη τέτυχεν ἀντεισάγεσθαι τῷ 1946, ὑπὸ Ἵπωνος Γροινεουώλδου (Hip Groenewold), λεπτογνώμονος καίπερ πειστικοῦ.[3]

Λεπτομέρειαι edit

Τῇ Μοιαλείῳ ἀγκύλῃ ἔξεστι περιγράφειν μεταθέτην κουαντομηχανικῶν ἐπισκοπτῶν, ὅτε ταῦτα ὡς φασοχωρικαὶ συναρτήσεις πεφρασμένα. Ταύτῃ δὲ πιστεύει τεχνήμασιν ἐπιγνώσκειν φασοχωρίους συναρτήσεις τοῖς κουαντομηχανικοῖς ἐπισκοπτοῖς — ὧν εὐδοξότατον τέχνημα ὁ Οὐήλειος κουαντισμός (Weyl quantization).

Ὑπόκειται γάρ τῆς Μοιλείου δυναμικῆς ἐξισώσεως, ἰσοδυνάμου δὴ τῆς ἐρασμίας Ἁϊζεμβεργείου (Heisenberg) κουαντικῆς ἐξισώσεως κινήσεως, ἥπερ οὕτω παρέχουσα τυγχάνει κουαντικὴν γενίκευσιν τῶν Ἁμιλτωνιανῶν ἐξισώσεων (Hamilton’s equations).

Μαθηματικῶς, ἀποτελεῖ παραμόρφωσιν τῆς Πουασσωνείου ἀγκύλης, ἔνθα παραμορφωτικὴ παράμετρος ἡ ἀνηγμένη Πλάνκειος σταθερὰ (Planck constant) ħ ἐστί. (Πρβλ. Συστολή Ὁμάδων.)

Περιλαμβανομένων κατὰ νόμου ἰσοδυναμιῶν, ἡ Μοιάλειος ἀγκύλη ἐστὶν ἡ ὡς οἶόν τε μάλιστα ἀρίστη μονοπαραμετρικὴ Λιαλγεβρικὴ παραμόρφωσις τῆς Πουασσωνείου ἀγκύλης. Ἡ δ᾽ αὐτῆς ἀλγεβρικὴ ἰσοδυναμία τῇ ἀλγέβρᾳ τῶν μεταθετῶν παρέρχεται τὴν ἀπόρρησιν τοῦ Γροινεουωλδίου-Βανωβίου θεωρήματος (Groenewold-vanHove), ὅπερ ἀντιτάσσεται τοιούτῳ ἰσομορφισμῷ πρὸς Πουασσώνειον ἀγκύλην· τό γε σκέμμα ἐπερωτηθέν ὑπὸ τοῦ Παύλου Διρακίου ἐν τῇ αὐτοῦ διατριβῇ τῷ 1926, τουτέστιν "Μέθοδος Κλασσικῆς Ἀναλογίας" πρὸς κουαντισμόν.[4]

Παραδείγματα edit

Ἐπὶ παραδείγματι, ἔν τινι δισδιαστάτῳ ἐπιπέδῳ φασοχώρῳ, καὶ δὴ ὑπὸ Οὐηλείῳ ἀντιστοιχίᾳ (ἰδὲ Οὐήλειον κουαντισμόν), ἡ Μοιάλειος ἀγκύλη φράζεται ὧδε,

 

ἔνθα ἐστὶν ὁ ἀστρογινόμενος τελεστὴς ἐν φασοχώρῳ (ἰδὲ Μοιάλειον γινόμενον), καὶ δὴ καὶ f καὶ g εἰσὶν διαφορίσιμαι φασοχωρικαὶ συναρτήσεις, καὶ {f,g} ἡ τούτων Πουασσώνειος ἀγκύλη.

Διαρρήδην, ἥδε ἰσοδυναμεῖ τῷ

 

Ἐνίοτε ἡ Μοιάλειος ἀγκύλη καλεῖται καὶ ἡμιτόνειος ἀγκύλη. Παραδείγματος χάριν, δημώδης Φουριέρειος (Fourier) ὁλοκληρωτικὴ ἀναπαράστασις αὐτῆς, ὑπὸ Γεωργίου Βείκερ (George Baker) τευχθεῖσα,[5] ἔστιν ἥδε,

 

Ἑκάστη ἀντιστοιχίας ἀπεικόνισις ἐκ τοῦ φασοχώρου τῷ Ἱλβερτείῳ χώρῳ, ἐπάγει τοιαύτην χαρακτηριστικὴν Μοιάλειον ἀγκύλην, (ὡς ἡ προρρηθεῖσα τῆς Οὐηλείου ἀπεικονίσεως). Ἅπασαι τοιαῦται Μοιάλειοι ἀγκύλαι ἰσοδυναμοῦσιν ἀλλήλοις κατὰ νόμον,[6] κατὰ συστηματικὴν θεωρίαν.

Ἡ Μοιάλειος ἀγκύλη διορίζει ἐπώνυμον ἀπειροδιάστατον Λίειον ἄλγεβραν — Ἀντισυμμετρίζεται τοῖς f καὶ g, ὑπήκοος δὲ τῇ Ἰακωβείῳ ταυτότητι. Ἡ ἀντιστοιχοῦσα ἀφῃρημένη Λίειος ἄλγεβρα πραγματοῦται τῷ Tf ≡ f , οὐκοῦν[7]

 

Ἐν διτορικῷ χώρῳ, T2, μετά περιοδικῶν συντεταγμένων x καὶ p, ἑκάστης ἐν [0,2π], καὶ δεικτῶν ἀκεραίων mi,διὰ συναρτήσεις βάσεως exp(i (m1x+m2p)), αὕτη Λίειος ἄλγεβρα φράζεται ὧδε,

 

ἥπερ ἀνάγεται τῇ ἀλγέβρᾳ SU(N) δι᾽ ἀκεραίαν N ≡ 4π/ħ. Ἐπί τῷ τηλαυγέστερον δοχθῆναι ἀχθεῖσα, SU(N) τοίνυν ψαυκρῶς δεδήλωται ὡς παραμόρφωσις τῆς SU(∞), ἔνθα παραμορφωτικὴ παράμετρος ἡ 1/N.

Ἀναφοραὶ edit

  1. J.E. Moyal, “Quantum mechanics as a statistical theory,” Proceedings of the Cambridge Philosophical Society, 45 (1949) pp. 99–124. doi:10.1017/S0305004100000487
  2. Maverick Mathematician: The Life and Science of J.E. Moyal (Chap. 3: Battle With A Legend)
  3. H.J. Groenewold, “On the Principles of elementary quantum mechanics,” Physica,12 (1946) pp. 405–460. doi:10.1016/S0031-8914(46)80059-4
  4. P.A.M. Dirac, "The Principles of Quantum Mechanics" (Clarendon Press Oxford, 1958) ISBN 9780198520115.
  5. G. Baker, “Formulation of Quantum Mechanics Based on the Quasi-probability Distribution Induced on Phase Space,” Physical Review, 109 (1958) pp.2198–2206. doi:10.1103/PhysRev.109.2198
  6. C.Zachos, D. Fairlie, and T. Curtright, “Quantum Mechanics in Phase Space” (World Scientific, Singapore, 2005) ISBN 978-981-238-384-6 .
  7. D. Fairlie and C. Zachos, "Infinite-Dimensional Algebras, Sine Brackets and SU(∞)," Physics Letters, B224 (1989) pp. 101–107 doi:10.1016/0370-2693(89)91057-5

Σύνδεσμοι ἐξώτεροι edit

[1] Τὸ ἐντεῦθεν δὲ σκεπτέον ( Ἁμλέτῳ)...