Wp/fmp/Kamerun

Kamerun (pèn cēh mɑ́ [Kàmə̀rûn], ncēh mɑ̀ flàŋsī mɑ́ "République du Cameroun", ncēh mɑ̀ ngrǐsì mɑ́ "Republic of Cameroon"), mɑ́ tɑ̀' lɑ̄' ɑ́ càh Āfrīkà. Ndhʉ̌ Kamerun ntɑ̄'sī tɑ̀ nkwēn Nìzhērìá nɑ́ pǎh mbīènàm, Câdɑ̌ nɑ́ pǎh kè'è, "République centrafraine" nɑ́ pǎh ntômnàm, Gabon, Guinée pí Kòngó ɑ́ pǎh ndàk, "golfe Guinea" nɑ́ pǎh ndǎk-mbīènàm.

Ntìē' ntʉ̀ɑ̀' lɑ̀ lǐ' sɑ̀', mɑ̀ Póá Kàmèrún nsī kə̌kə̀, mó' pʉ̀ mɑ̄nsī zʉ̌' shʉ̀' mɑ̄njū' mbí tɑ̀' fə̀, zìmó' mɑ̄ pɑ̀nkâkāā nzhī ndēn mɑ́ pʉ̀ mɑ̀ pō sǐ' nsī zʉ̌' shʉ̀' bɑ̄. Fōhnì nnò' yì ǎ lɑ̌' mbhì lɑ́ béè: Nǒ' pɑ̌Mòò, Nǒ' pɑ̌Fʉ̂'sɑ̀ɑ̀, nǒ' pɑ̌Àdàmāwà, nsāh kɑ́ nnʉ́ɑ́ kɑ́.

Nɑ́ ngǔ'nkhʉ̀ ntìmbhì 19, pɑ̀nzɑ̂lɑ̄' Njámân lɑ̀sɑ̌' nkwāt kèè píá pɑKàmèrûn mɑ́ pó ìmɑ̄mbīɑ̄ yɑ̄ɑ̄, pó ncēh báá kèè lɑ́ mɑ̀ flàŋsī mɑ́ "Protectorat". Mvàk yì pɑ̌Njámân lɑ̀pìē Ntūmbhì Ncǒ ntómntōm lɑ́ í, Kǒm ntómntōm yì pō lɑ̌' cēh mɑ̀ flàŋsī mɑ́ "Socié des Nation (SDN)" lɑ́ lɑ̀kǒ Kamerun mbí pɑ̌Njámân, ngɑ́ɑ́ báá wū nzhì pʉ́ɑ́ : Kàmèrûn ntômnàm (mɑ̀ tàā yáá mbàh 4 nɑ́ tî), ngʉ́ Kamerun mbīènàm (mɑ̀ tàā yáá tɑ̀' pǎh nɑ́ tî), nhɑ̄ yāā mbí pɑ̌Flàŋsī píá pɑ̌Ngrǐsì ɑ́ pō sɑ̄'. Pɑ̌Flàŋsī lɑ̌' sɑ̄' Kamerun pàh ntômnàm, pɑ̌Ngrǐsì mɑ̄nsɑ̄' yɑ̀ɑ́ Kamerun pǎh mbīènàm.

Kàmèrûn ntômnàm (nzhī ndēn mɑ́ Kamerun pɑ̌Flàŋsī) lɑ̀kǒ dìpʉ̀ɑ́ nɑ́ ntūmbhì líé'nzɑ̄, ngù'fī, ngù' 1960, nhɑ̄ zén lɑ̄' mɑ́ "République du Cameroun". Kamerun pǎh mbīènàm (nzhī ndēn mɑ́ Kamerun pɑ̌Ngrǐsì) lɑ̀ghɑ̀ɑ́sí nzhì pʉ́ɑ́, mó' pàh sɑ̄' nkwéésí nɑ́ nɑ́ Kàmèrûn ntômnàm, zén lɑ̄' cōp nzhīē kwèēngə̌' Kamerun, mɑ̀ flàŋsī mɑ́ "République fédérale du Cameroun". Zén kwèēngə̌' Kamerun lɑ̀fǎh nzhīē Tɑ̀' Kamerun, mɑ̀ flàŋsī mɑ́ " République unie du Cameroun", nɑ́ líé'nzɑ̄ 20, njwēnɑ̌hntà', ngù' 1972, mbát mfāh nzhīē lɑ̄'dìpʉ̀ɑ̀ Kamerun, mɑ̀ flàŋsī " République du Cameroun" nɑ́ ngù' 1984.

Mvàk yì pó mbɑ̄ Kamerûn ngə́ə́ ghə̀ə̀ pʉ́ɑ́ lɑ́ í, Kàmerún nzɑ̄ kǒm ntómntóm pɑ̌flàŋsī, yì pó ncēh mɑ̀ flàŋsī mɑ́ "francophonie" lɑ́, mbát mɑ̄ nzɑ̄ kǒm ntómntóm pɑ̌Ngrǐsì yì pó ncēh mɑ̀ ngrǐsì mɑ́ "Commonwealth".

Shwǐ'zén Kamerún mbɑ̄ mɑ́ mēnìá' Āfrīkà, mɑ̀ flàŋsī mɑ́ "Afrique en miniature", nɑ́ mvàk báá yì nkwèè zū yì yáá mbɑ̄ Āfrīkà lɑ́ mbɑ̄ kamerun lɑ́, nzhī ndēn mɑ́ fôhnzɑ̄, sīēngwè', pʉ̀nòk, ntʉ́ɑ́ngwè', nsāh kɑ́ nnʉ́ɑ́ kɑ́?

Cwè'

Ntūmbhì póá Kàmèrûn lɑ̌' mɑ́ pɑ̌Ka (Bakka mɑ̀ flàŋsī) pó ngʉ́ ncēh yɑ̄ɑ̄ mɑ́ pɑ̀nkàmntú'pʉ̀ ("Pygmée" mɑ̀ flàŋsī) mbī'tū mɑ́ nthínā yɑ̄ɑ̄ mbɑ̄ mɑ̀ yáá kōh. Pō lɑ̌' pɑ̀nkɑ̄ɑ̀nthʉ̄ pí njkòkvʉ̄ʉ̄. Fà'á lɑ̄, pō lɑ̌' sì nnēē nzʉ̄' nʉ̀ɑ̀. Yɑ̀ɑ̀ wúzɑ̄ lɑ̌'mbɑ̄ ntə́ə́thʉ̄ pí mbɑ̀ɑ̄vʉ̄ʉ̄. Tɑ́' yāā lɑ̀lǐ' bɑ̄ nɑ́ ntūmbhì ngù'ncɑ̄' mbhì Yēhsò (1er millénaire av. J.-C), mó' kə̀ə̄pʉ̀ mɑ̀ pō lɑ̌' kɑ́ fhʉ̄ mɑ̀ nɑ́ pǎh ngʉ̀ɑ̀ghā' Sànāgà lɑ̀sɑ̌' njók pɑ̌Káá (Pygmée) ɑ́ sə̀'tàp, ntō' làh nzʉ̄' nʉ̀ɑ̀ mbát mɑ̄nnkāk mbɑ̀ nnə̀ə̀ ɑ́ Kamerun. Pɑ̌Kāā lɑ̀khʉ̀ɑ́, ndʉ́ʉ́ nā yɑ̀ɑ́ kò, nɑ́ tàp yì ǎ mbɑ̄ pǎhndǎk Kamerun pí nɑ́ pǎh Ntômnàm lɑ́. Pó nját nsī mʉ̀ lāh zě'è. Nɑ́ pɑ̀nsîzʉ̌'shʉ̀' (sédentaire mɑ̀ flàŋsī), pʉ̀ yì pō lɑ̌'sī pǎh ndǎk-mbīènǎm Kàmerûn pí pǎh ndǎk-ntômnǎm Nīzhērìà lɑ́ bɑ̄ lɑ̌' ntūmbhì pʉ̀ làh ngə́ə́ ghə̀ə̄ Pɑ̀ntèn (Bantou mɑ̀ flàŋsī), tɑ́ ghə̀ə̀ lɑ́ dīē nzáhsí nɑ́ mbʉ̀ɑ̀' Āfrīkà njàmndàk.  

Ngèè

Ecrivez ici, la politique du Cameroun, en langue fe'efe'e (nufi), code ISO "fmp"

Write here the politics of Cameroon in fe'efe'e (nufi) language

Mbǎhlɑ̄'

Ecrivez ici, les divisions administratives du Cameroun, en langue fe'efe'e (nufi), code ISO "fmp"

Write here the subdivisions of Cameroon in fe'efe'e (nufi) language

Sīēngwè'

Ecrivez ici, la géographie du Cameroun, en langue fe'efe'e (nufi), code ISO "fmp"

Write here the geography of Cameroon in fe'efe'e (nufi) language

Mbʉ́ɑ́cāknkɑ̄ɑ̄

Pʉ̀nòk pí mbʉ́ɑ́ sī

Ntʉ́ɑ́ngwè'