Wp/evn/Дывэктэ

< Wp‎ | evn
Wp > evn > Дывэктэ

Ды̄вэктэ (лат. Bétula nígra) — эр мо. Эвенкил эрэвэ мова зейскай, иенгринскай, урмийскай, учурско-зейскай хэӈкэлдутын турэнди «ды̄вэктэ» гэрбивкил.

Дывэктэ

Эр мо авданнал бурудеричи чалбамэл кэргэндукин бисин. Хадун дывэктэвэ чалбанди даурскэйди гэрбичивкил. Мо сот гугдамама бирэн. Асиктагилду эвурилду, чопкокомолду икэрду эргэчир мол илгачил, гугдат угиривчэди сэктэлдин бивкил. Дывэктэл-кэ, урэлду балдыдярил, дагачартын учикивчал, олгочонун дугэнунмэр тадук хэргиски лукумэмэт, умун олдонночинун сэктэлнунми биси. Илмакталду эргэчирду молду, гаралдутын-да ларгамама сиӈарисса-сэрэмэ-дэ улдаксатын бирэн. Холоктолдул-ка дагачарду улдаксатын (эрэктэтын) делгэмэссэ, сэрэмэссэ-игдярин, ӈонимилнун сиӈамассалнун касимчалнун бивки. Авданналин, чуктылин-да эргэчинду чалбанду апрель – майду ичэвуливкил, иривчэл-кэ чэмэлин августаду – сентябрьду буруливкил. Сиӈаргавчал авданнал болони нонондун оланивкил. Дывэктэ солипчалду агилду амурскэй илдэхэнун, чагамкуранун-да даран бододёвки. Упкачин эр чалбан ичэдэнин ларгамадукин анты-вал сиӈнипчу бирэн. Угискимэт дывэктэлдук элэ болгикта балдыдявки, нян угиски яӈил оливкил.

Агива балдывкандерил илэл гунивкил, эрэвэ чалбанмэ со ӈэрилду дёломолду билэлду тэгэвкэндеӈэ бивки. Дывэктэ гудей мо бисин. Неӈне эр мо тар элэкэсиптыт мэндулэви сукчадярилва эенил иктэвурвэтын гадявки.

Савувун edit

Эргэчин чалбан Восточнайду Забайкальеду тадук Дальнэй Восток билэлдун итывувдявки. Тар урэмэлду эвурилду, иӈамалду улукталду (игарналду) балдывки.

Маннимама малтумама-да эр мо дэллэн эрут пэсивувки, тарит-та аран-аран хаваливувки. Тардук столярнэилвэ, токарнэилвэдэ идэгэлвэ одявкил. Эргэчин мо аятку илачивун бирэн.

Нонон edit

  • Пикунова З.Н., Пикунова И.Р. — Буга дярин энциклопедия: Флора. — СПб.: филиал изд-ва "Просвещение", 2004. — 223 с: ил. — ISBN 5-09-005277-8