Wp/efi/Samuel Johnson

< Wp‎ | efi
Wp > efi > Samuel Johnson

Odotukpono Samuel Johnson (24 June 1846-29 April 1901) enye ekedi Oku ke ufọkabasi Anglican ye Ewetmbuk eset Mbon yoruba.

Mbuk Uwem edit

Samuel Johnson akamana nte ntañmfep efakde esio ke eka Freetown Sierra Leone, enye ekedi ọyọhọ ita ke otu nditọ itiaba Henry Erugunjinmi Johnson ye Sarah Johnson ke June 24, 1846. Ete esie ,ọkọnọde idemesie eyin yoruba Erugunjinmi, Akamana ke, 1810 ke obio Ọyọ-lle, Ibuot obio ukara ọyọ. Henry ekedi Ọbọñ ke obio ọyọ, ndien okoyun edi eyeyen Edidem eke ọyọhọ isua ikie 18, Abiodun. Ke ukperedem ema emum enye ke unyam ifin Atlantic, edi ke mfọniso ema efiak edika Sierra Leone, ukem nte ediwak mme yoruba, utọ nte Samuel Ajayi Crowther (eyen eyeneka esie) ye mbon enwen. Ke ukperedem okosobode ye Samuel Johnson, emi eyin esie enye akadade osio enye esie. Johnson ama enyene ikpọ nditọeka iren Iba, Henry ye Nathaniel, mmọ mbiba ekabade edi mme isuñutom ye mme Akwa Deacon nte Samuel, ndien Obadiah ama akabade edi akpa amanison yoruba abiausọbọ. Enye ama okure ufọkñwed esie ke church Missionary Society (CMS) Training Institute, ndien ke etienede oro, enye ekekpep nkpọ ke ini eken mbon obio yoruba. Johnson ye charles Phillips emi ekekurede ufọkñwed ke CMS, mmọ ema enam ndutim nditre ndika iso ñwana ekọn ke 1886 ndien enyene ediomi obio Ekuti ndida ke idem, illorin ema esin nditre ndika iso ñwana ekọn. Ke 1880, enye ama akabade edi Deacon ndien ke 1888, enye ekedi Oku. Enye okodun ke Ọyọ toto ke 1881 akaiso onyun okure utom uwetnwed eke mbukeset yoruba ke 1897. Nkpo emi akanamde enye enyene ndik ke mbon esie ekedi ke mmọ etọnọ ndifre mbana mme mbukeset mmọ enyun etọnọ ndidiono mbuk mbon Europe nkan.ke nkan eken, emum Ñwed owo Britain esie ama ọduọk Ñwed esie. Ke enye ama akakpa, enye eka esie Dr. Obadiah Johnson ama afiak etim onyun afiak ewet nwed oro, adade mme akpakip Ñwed esie nte ndausun. Dr. Obadiah ama osio Ñwed oro nte mbukeset eke mbon yoruba ke 1921. Ọtọñọde ke ata ini eset aka ntọnọ ntọnọ ukpeme idut mbon British. Ema eda Ñwed oro edomo ye Ñwed emi ekọtde "The decline and Fall of The Roman Empire" Ewet Ñwed emi edi Edward Gibbon.

Udim Enyin edit

Falola, Toyin (1993), Pioneer, patriot and patriarch: Samuel Johnson and the Yoruba people, Madison, WI: African Studies Program, Univ. of Wisconsin-Madison, ISBN 9780942615197. Johnson, Samuel (1921), The History of the Yorubas, Lagos: CMS Bookshops.