Matthew Hassan Kukah(Akamana ke 31 August 1952) Enye idahaemi edi Bishop ufokederi Roman Catholic Diocese Sokoto. Ke December 2020, Pope Francis ama emek enye kiet ke otu mbon Dicastery abanade ufon nkori owo.
Ntọnọ uwem ye Ifiọkñwed
editBishop kukah akamana ke Effiom ke Ukara ñkanñkuk Zangon kataf eke obio Kaduna. Kukah ọkọtọnọ nwed ke ufọkñwed primari St. Fidelis, Zagon, ekem enye edika Ekperi ufọkñwed ukpepñkpọ ido ukpono eke St. Joseph, Zaria, mbemiso ọtọñọde Akwa ufọkñwed ukpep utom oku eke St. Augustine, Jos ke obio Plateau, emi enye ekekpepde ukpepñkpọ Akwaifiọk ye ukpepñkpọ ido ukpono. Ke 19 December, 1976, Ema emek kukah Oku ke ufọk Catholic. Kukah nkọ akaka ufọkñwed Ntaifiọk Ibadan. Enye ama ọbọ nweditoro ke ukpepñkpọ ido ukpono. Kukah ama afiak ọbọ udiana nweditoro ke ukpepñkpọ ido ukpono ke ufọkñwed Ntaifiọk Pontifical urban, Rome ke1976, adianade do enye ama ọbọ akamba nweditoro ke mme ukpepñkpọ Emem ke ufọkñwed Ntaifiọk Bradford, united kingdom ke 1980. Udiọnọ nwed kukah okosụñọ ke enye ndinyene nweditoro PhD ke ufọkñwed Ntaifiọk London school of Oriental and African Studies (SOAS) ke 1990. Ke ini emi owo misiakke, enye akaka nwed ke ufọkñwed Ntaifiọk Oxford, Oxford ke Oxfordshire, England, united kingdom ye ufọkñwed Ntaifiọk Harvard, Cambridge, Massachusetts, ke Greater Boston ke united States ke ufọt isua 1999 ye 2001, enye akanam utom nte kiet ke otu Nka mbon Nigeria enamde ndụñọde ebana edibiat unen owo. Ke adianade do ye utom esie nte Oku ufọkabasi St. Andrew ke kakuri emi odude ke Kaduna ọtọñọde ke 2004 tutu emek enye Bishop, enye ekedi Ewetñwed nka National Political Redorm Conference (2005) ndien toto ke 2005 akaiso enye akanam utom nte etie ibuot okpokoro ọnọ Ogori-shell Reconcilliation. Adianade do, ke ufọt isua 2007 ye 2009 enye ama anam utom nkọ ke kọmiti esede abana ukpọhọde ke umekowo eke ukara mbon Nigeria. Nwedmbuk nkpọntibe, This Day, ama ọtọt edibe mfen ye esibuk ọkpọ Mama Janet Hauwa Kukah, Eka Bishop, akamana ke June, 1934, emi ekenimde ke Anchuna, ukara ñkanñkuk Zangon kataf ye mme ikpọ owo ema etiene eka dian ye mmọ enwen emi eke enode etop ndọñesit.