Burkina Faso edi idụt kiet ke Edem Usoputịn Africa. Ẹkekot enye Upper Volta ye enyịn̄ oro Burkina Faso ke 1984. Ini kiet ko France ama akara idụt oro, edi enye ada ke idem toto ke 1960. Ibuot obio edi Ouagadou.
Ke 2005, n̄kpọ nte owo 13,228,000 ẹkedụn̄ ke idụt oro. Ekpere Mali, Niger, Benin, Togo, Ghana ye Côte d'Ivoire. Enye inyeneke mmọn̄ esan̄ukwak m̀mê inyan̄. Ẹkot mme owo ẹtode Burkina Faso.
Mbụk Eyouwem
editMme owo ẹdụn̄ọ ke Burkina Faso ke ediwak tọsịn isua. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, mmọ ẹkedi mbon nyon̄, ẹwode unam ẹnyụn̄ ẹtan̄de mfri ye ikọn̄. Nte ini akakade, mmọ ẹma ẹkabade ẹdi mme ọtọin̄wan̄. Mme owo ẹkekot Mossi edibehe ke ufọt ọyọhọ isua ikie 11 ye ọyọhọ isua ikie 13. Mmọ ẹma ẹkara obio oro tutu esịm utịt ọyọhọ isua ikie 19. Ke 1896, France ẹma ẹmia obio ubọn̄ Mossi ẹnyụn̄ ẹkabade ẹdi mme andikara Burkina Faso emi akakarade ofụri ererimbot.
Ke Ekọn̄ Ererimbot I ama okokụre, ẹkekot idụt oro Uppper Volta. Ke 1960, Upper Volta ama ọkpọn̄ France. Akpa etieibuot obufa idụt oro ekedi Maurice Yaméogo. Ke enye ama akakabade edi adaibuot ukara, Yaméogo ama odori ukpan ke mme edinam ukaraidem eken. Ke ediwak isua mbon Upper Volta ẹma ẹnen̄ede ẹkop inemesịt ẹban̄a ukara ndien ke 1966 mbonekọn̄ ẹma ẹkan ke ekọn̄. Ke 1983, mbonekọn̄ oro ẹkekotde Thomas Stanka ye Blaise Coporé ẹma ẹfiak ẹda ukara. Stanka ama akabade etieibuot. Ke 1984, enye ama okpụhọ enyịn̄ idụt oro aka Burkina Faso. Enye ọwọrọ "idụt mbon akpanikọ".
Ke December 1985, Burkina Faso ama aka ekọn̄ ke usen ition emi ekperede Mali. Ke 1987, ẹma ẹwot mbonekọn̄ en̄wen ẹnyụn̄ ẹwot Sanka. Blaise Comporé ama akabade edi adaibuot ukara. Ke October 2014, mme anam-ndụn̄ọde ẹma ẹtọn̄ọ ndisan̄a ke Ouagadou n̄wụt idem. Men oro domo ye ibet oro, nyụn̄ tat ukara esie 27. Ke October 2014, ndusụk mbon ntịme ẹma ẹfọp ikan̄ ke itie unọ idem inemesịt. Mmọ n̄ko ẹma ẹda ibuot itieutom ekebe ndise idụt oro ẹnyene. Ke October 2014, Conoporé, adaibuot ukara, ama ọkpọn̄ utom isua 27 ke ọfis.
Ke 2015, idụt oro ama enịm akpa ediomi mmọ. Ẹma ẹmek Roch Marc Christian Kaboré, akani Akamba Isụn̄utom, nte adaibuot ukara. Ke 2022, ẹma ẹdororede Kaboré ke odudu ke ini ekọn̄ oro Paul-Henri Sandaogo Damiba akadade usụn̄.
Mme ikpe, mme mbahade obio ukara, ye mme itieutom
editẸbahade Burkina Faso ẹdọn̄ ke mme ikpehe oro ẹsisọn̄de ido etieti, ikpọ mbahade obio ukara, ye itieutom 301. Mme n̄kann̄kụk emi ẹdi:
- Boucle du Mouhoun
- Cascades
- Centre
- Centre-Est
- Centre-Nord
- Centre-Ouest
- Centre-Sud
- Est
- Hauts-Bassins
- Nord
- Plateau-Central
- Sahel
- Sud-Ouest
Mme Usio-Ukot
editN̄kponn̄kan obio ke Burkina Faso odu ke idak emi. Mme obio en̄wen ẹkụt List ke Burkina Faso.
Ndise idan̄ ye idaha eyo
editBurkina Faso edi akpan obio - in̄wan̄ iba. N̄kpri unam udọn̄ọ ẹyọyọhọ akamba ikpehe idụt oro. Enye enyene ediye n̄kann̄kụk emi enyenede ikpọ obot ifan̄ emi ẹdude nsannsan. N̄kan̄ ufọt edem usụk ye edem usoputịn idụt oro edi ata akamba itiat. Ẹkụt n̄kon̄n̄kan n̄kan, Ténakorou, ke edikon̄ ebiet 749 (2,457). Mme ọkwọrọ ederi ẹwak ẹsịm owo 150 (492), ndien ibat mbon Burkina Faso awak esịm 400 (111,312). Mme ọdọkisọn̄ nyom n̄kpọeset ẹkụt ukpụhọde oro odude ke ufọt n̄kponn̄kan ye n̄kponn̄kan n̄kpọdiọhọ mmọn̄ (1,969). Burkina Faso edi idụt oro etiede obot obot.
Burkina Faso enyene ufiop eyo ye akpan ini iba. Ke ini edịm, edịm esidep etieti ke idụt oro. Ke ndaeyo, ufiop ufiop ofụm emi otode Sahara - suọp ama esiwọrọ. Edịm esidep ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ inan̄, ọtọn̄ọde ke May /June esịm September. Enye edi ibio ibio ke edem edere idụt oro.
Ndammana inyene Burkina Faso esịne Manganese, obube mmọn̄, n̄kwaitiat, suọp, suọp, suọp, suọp, inụn̄, ye n̄kpri n̄kpọ oro ẹdade gold ẹnam.
Burkina Faso enyene n̄kpọ ndinam ye itie unọ idem inemesịt iba ye ediwak n̄kpoduoho idụt iba.
Ido Obio
editNsọn̄idem ke Burkina Faso ọkọn̄ọ ke ido eset oro osụk edide akpan n̄kpọ. Toto ke 1970, ẹmemịn̄ mme n̄wed ke Burkina Faso ye ediwak mme ewetn̄wed efen efen.
Ikpọ mme ewet ndise ẹdu n̄ko ke Ouagadou, akpan akpan ke Ougadou. Ekese n̄kpọutom oro ẹsion̄ode ẹdi ẹdi ke ntak utom oro akade - ka iso ndikọri.
Udia Burkina Faso, nte ido edide ke n̄kan̄ edem usoputịn Africa, ọkọn̄ọ ke akpan udia sorgum, itiat ukọkn̄kpọ, edesi, ukpatn̄kpọ, ye ukpatn̄kpọ. N̄kon̄n̄kan n̄kpọ oro ẹdade ẹnam n̄kpọ ẹdi unen, nsen ye mmọn̄.