Fiifi Fiavi Kwetey (Doge o la 2 Gyoone a 1967 yuoni poɔ). O e la Gaana pɔleteseɛŋ aneŋ gaŋsegra zu soba a ko a kataweɛ paati,[1] o e la begemaala naŋ da are ko a Ketu south nu-neɛ lombori a poɔ[2][3] O da e la gaŋsegra ako a kataweɛ paati yeliwaanee aneŋ yelnyɔgree mine ako a kataweɛ paati.[4][5][6]
O Nyɔvore Piiluu Aneŋ O Sakuu Gaabo
Ba doge la Kwetey teŋa kaŋa ba naŋ boɔla Hohoe, kyɛ o paaŋ yi la Nogokpo a tenne ŋa zaa be a Volta irigyin teŋa a Gaana poɔ[7]. O da piile la o Sakuuri Gaabo Sakuu ŋa ba naŋ boɔla Bishop Herman College naŋ be Kpando a 1987 yuoni poɔ a sakuu ŋa poɔ la ka o da nyɛ gama mine ba naŋ boɔla O level certificate.[8][9] O da lɛ gaa la nimitɔɔre a te gaa sakuukpoŋ kaŋa ba naŋ boɔla Achimota school a da yineŋ gama mine ba naŋ boɔla A level certificate. O taa la gambɛrɛ mine ba naŋ boɔla Bachelor of Arts in economics aneŋ zannoo nu kaŋa ba naŋ boɔla psychology a yi a university of Ghana poɔ. A 1994 yuoni poɔ o da nyɛ la gama mine ba naŋ boɔla Chamber of commerce aneŋ gama ŋa ba naŋ boɔla Industry's Higher Diploma a yi a Paris paaloŋ.[7][3] Kwetey taa la gama mine ba naŋ boɔla B.A HONs a yi a university of Ghana poɔ.[10]
O Toma
O naŋ wa baare a o university zannoo, o da piile la toma a begemaale die a yi Ɔɔtoore 1993 yuoni poɔ a te tɔ Gyɛnoɔre 1994 yuoni.[11] Oŋ wa toŋ a o yuoni gbuli ferebo toma a wa baare o da gaa la nimitɔɔre a te toŋ toma zie kaŋa ba naŋ boɔla Financial Analyst aneŋ toma mine ba naŋ boɔla stockbroker a yi libie kpaarõõ ŋa ba naŋ boɔla investment banking firm, Strategic African securities Ltd a Gyɛnoɔre 1995 yuoni poɔ. O da lɛ gaa la nimitɔɔre a la te toŋ toma mine ba naŋ boɔla CDH financial holdings Ltd a ko libie toma yɛlɛ, investment Analyst aneŋ stockbroker be ka o da toŋ a yi Kyɛpire 1998 a te tɔ Fɛboɔre 2002 yuoni poɔ, kyɛ da lɛ e karakyikpoŋ a ko libie yɛlɛ zannoo ako a Ghana stock exchange.[11]
Pͻletese
Onaŋ da neŋ be university poͻ, Kwetey da e la karembiiri wederԑ, a da tonͻ a Dakogizusoba toma a ko a Kataweԑ Naa noba naŋ be a University of Legon Kampusi poͻ[11]. A Bonrnyԑ kyuu 2005 poͻ, Kwetey da are la a national NDC wederebԑ nu-neԑ a da di a e a ba chief communicator a ko a NDC. O naŋ da tona a chief communicator toma ka a o Naa noba da nyԑ ka o e ba Naa yelyage gansԑgerԑ, ba da nyԑԑ la ka ona la seŋ ka o maŋ zͻͻ ne a ba dataare Naa noba kyԑ maŋ wa ne yelsonne a kyaare a ba Naa a naŋ maŋ are ko a o Naa vuo zaa poͻ.[11][12][13] A yelyage gansԑgerԑ vuo la ka ba da leԑ nyͻge maale eŋ a boͻlͻ National Communications Officer.[12]
Deputi Minisita
A 2009 yuoni poͻ, John Atta Mills da iri la Kwetey ka o e a deputi minista a ko Finance a tuuro Kwabena Duffuor naŋ da e a Minista ko a Finance puori. Ba da so o la eŋ ͻfere poͻ a April kyuu 2009 poͻ onaŋ wa baare peԑroo a begemaale dieŋ.[14][13] O da toŋ la a ͻfere ŋa poͻŋ a wa te ta Gyԑnoͻre 2013.[15]
Begemaale neԑ leԑbo
2012 poͻ, Kwetey da di la a Ketu South Kataweԑ Naa primaries a na gaa a 2012 Begemaaleba nu-neԑ. o da di la a primaries ane noba 403 kyԑ ka neԑ naŋ da e a begemaala Albert Ziga tage naba 60, o da e la a bata soba ka Raphael Alorwu da tage noba 82, kyԑ ka Nyphson Agbagedy meŋ da nyԑ noba 30[16].[17] Kwetey da la di la a puori Ketu South begemaale nu-neԑ ane onaŋ da nyԑ noba 77,837 naŋ manne seŋ 88.92% a noba zaa naŋ neԑ nuuri kyԑ ka neԑ naŋ da peԑle o kyԑ ba di Godwin Yayra Nkuawu a Wͻͻ Naa bie da nyԑ noba 4,122 naŋ are ko 4.71%.[18]
2015 poͻ, ba da de la Fiifi Kwetey ka o e a Kataweԑ Naa kpamkpir-ŋmeԑrԑ a gԑrԑ a 2016 begemaale nu-neԑ. O da la a primaries ane noba 146,10 naŋ manne ne 86.13% a daa o dataare Sylvanus Amedorme naŋ da nyԑ noba 1,375 ka Famous Kuadugah da nyԑ noba 637 a Denu naŋ be a Volta Irigyin poͻ.[19][20]
Ba da la neԑ la nuuri iri o a 2016 nu-neԑ poͻ a e begemaale neԑ ko a Ketu South a na la maaleŋ toŋ a Ghana begemaale die poͻ onaŋ da wat age noba 48,723 naŋ manne neŋ 65.47% a noba zaa naŋ wa neԑ nuuri baare kyԑ ka neԑ naŋ da peԑle o Jim Yao Morti naŋ ba paale Naa kaŋa zaa poͻ da tage noba 18,643 naŋ manne ne 25.04%.[21] Jim Yao Morti da e la a Kataweԑ Naa bikore kaŋa ba naŋ da iri ba peԑroo soriŋ ka lԑ vԑŋ ka o da leԑ are o yoŋ a ba paale Naa zaa poͻ a ŋmԑ a kpamkpire .[22][23]
Minista ko a State
Yidaandͻͻ John Dramani Mahama da iri la Kwetey ka o e a Minista ko a State a zuzeɛ ko Financial ane Allied Institutions Ferebore kyuu, 2013 poͻ[24]. O ferebo toma da la ka o ne a finance ministry deme tona ne taa a yi a Yidaandͻͻ ͻfere poͻ ka lԑ naŋ vԑŋ ka o tõͻnͻ kaara kyԑ maala a financial ane allied institutions ennԑ. O naŋ da taa a toma kpēoŋ o maale la noba banuu kͻmatii a ko a National Pension Regulatory Authority (NPRA) ka ba na kaara yuomo ata yelmaale mine a kyaare capacity building agreement ane Swiss Gͻbenԑnte.[25] A Swiss Gͻbenԑnte da ko la a Ghanaian Gͻbenԑnte libie 2.4million ka ba de soŋ ne a Authority ka ba soŋ ka noba maale, a mԑ zi sonne naŋ tona ka a soŋ ka ba t0ͻnͻ tonͻ ba toma ba naŋ kaara kyԑ maala a pension scheme ane system protects kyԑ sereŋ soŋ ka pensioners naŋ be Ghana poͻ boͻbo maale.[25]
Minista ko Bomdirii ane Vͻlkͻlkya
O da toŋ la a vuo ŋa poͻ lԑԑŋ ka ba pãã wat e iri o ka o e a Minista ko Bomdirii ane Vͻlkͻlkya a are leԑre Clement Kofi Haumado[26][27]. o toma o naŋ da e a finance neԑ la ka o da kaa kyԑ vԑŋ ka a Ghanaian Vͻlkͻlkya zie nyԑ baabo ane bonkoͻre maaloo a kyԑ ŋmaa lԑ te naŋ derԑ paaloŋ yobo boma ka a sigi kyԑ duori lԑ te naŋ terԑ boma ka a yire paaloŋ yobo. O teԑroŋ da la ka ka o daa a vͻlkͻlkya a gaa ne yԑroŋ vͻlͻkͻlkya ka a ta wuli ka bomdirii yoŋ yԑlԑ vͻlkͻlkya sector la.[28]
Ba da la sԑre o la gaa ne Sori Minista Dzifa Ativor meŋԑ naŋ wa bare a toma a kyaare ne a GHS 3.6m bus-leԑ maalebokͻnteragye yelyaga.
Meŋԑ Nyͻvore
O de la pͻge ka ba boͻlͻ Naomi Kwetey ka bat aa biiri banaare.[11]
Anti-Muslim Yɛlԑ
O naŋ da taa a kpeõŋ a e a yelyaga gansԑgerԑ a ko a Ktaweԑ Naa NDC kyԑ da e hakelteԑrԑ a ko Yidaandͻͻ koroŋ Rawlings, Fiifi Kwetey 2007 o ne US embassy officials yelyaga poͻ, o da yeli ka "vuo zaa poͻ kyebe ka Muslim na baŋ e Yidaandͻͻ a ko a Republic of Ghana".[29] O da gaa la nimitͻͻre te yeli ka " Ghana deme yaga zaa koŋ sage a yeli ŋa gbangbaleŋ, Muslim koŋ baŋ di Ghana Yidaandͻͻloŋ". A yԑlԑ naŋ da wat e yi gbangbale anea US diplomatic cables 2010 poͻ, o yelyage da iri la Ghana Muslims suuri ka ba da yeli ka o luuri o noͻre kyԑ sͻre vԑŋkoobo. A te ta March 2015 poͻ, o da naŋ bag aa puori o yelyage eŋԑ a te sͻre a vԑŋkoobo yi a Muslim community deme zie.[6]
Kaa nyԑ
· NDC pͻletesen
· Ketu South Gbandige
Sommo yizie
- ↑ https://www.graphic.com.gh/news/politics/fifi-kwetey-elected-general-secretary-of-ndc.html
- ↑ http://www.graphic.com.gh/news/general-news/transport-ministry-pledges-to-support-gma-enhance-maritime-safety.html
- ↑ 3.0 3.1 https://web.archive.org/web/20131020075001/http://www.parliament.gh/members_details.php?ddt=364
- ↑ http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/artikel.php?ID=218080
- ↑ https://web.archive.org/web/20160313082421/http://comment.peacefmonline.com/pages/features/201109/69266.php
- ↑ 6.0 6.1 https://web.archive.org/web/20111109220801/http://www.ghanadot.com/news.ghanadot.npp.091411a.html
- ↑ 7.0 7.1 http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5302
- ↑ https://www.graphic.com.gh/features/opinion/tears-for-lauretta-and-fiifi-kwetey.html
- ↑ https://www.graphic.com.gh/news/politics/boasting-about-one-s-academic-success-is-vanity-fifi-kwetey-tells-franklin-cudjoe.html
- ↑ https://www.ghanaweb.com/person/Fifi-Kwetey-2794
- ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 https://www.modernghana.com/news/958188/fis-journey-how-well-do-you-know-hon-fifi-fiavi.html
- ↑ 12.0 12.1 https://web.archive.org/web/20190917165509/http://tv3network.com/politics/ndc-propaganda-secretary-post-now-communications-officer
- ↑ 13.0 13.1 https://www.modernghana.com/news/205995/fiifi-fiavi-kwetey-daring-and-defiant-deputy.html
- ↑ https://www.myjoyonline.com/news/fiifi-kwetey-others-sworn-into-office/
- ↑ https://www.ghanabusinessnews.com/2012/10/31/deputy-finance-minister-appeals-to-companies-to-honour-tax-obligations/
- ↑ https://www.modernghana.com/news/397938/fifi-kwetey-wins-ketu-south-primaries.html
- ↑ https://www.myjoyonline.com/news/fiifi-kwetey-battles-mp-over-ketu-south-seat/
- ↑ http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2012/volta/ketu_south/
- ↑ https://www.ghanabusinessnews.com/2015/12/31/fifi-kwetey-wins-ketu-south-election/
- ↑ https://www.graphic.com.gh/news/politics/ketu-south-ndc-selects-2016-candidate.html
- ↑ http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/volta/ketu_south/
- ↑ https://www.modernghana.com/news/656643/suspended-and-disqualified-parliamentary-aspirant.html
- ↑ https://dailyguidenetwork.com/ketu-south-political-giants-fall/
- ↑ https://www.ghanabusinessnews.com/2013/02/15/parliament-approves-nine-more-presidential-appointees/
- ↑ 25.0 25.1 https://newsghana.com.gh/fifi-kwetey-inaugurated-a-five-member-steering-committee-for-npra/
- ↑ https://www.myjoyonline.com/news/list-of-mahamas-new-ministers-and-deputy-ministers/
- ↑ https://web.archive.org/web/20190905122216/http://www.tv3network.com/news/mahama-nominates-former-boss-spio-garbrah-as-trade-and-industry-minister
- ↑ https://www.modernghana.com/news/958188/fis-journey-how-well-do-you-know-hon-fifi-fiavi.html
- ↑ http://www.modernghana.com/news/349263/1/muslims-cant-be-president-fifi-kwetey.html