Wp/dga/Dorcas Affo-Toffey

< Wp‎ | dga
Wp > dga > Dorcas Affo-Toffey


Dorcas Affo-Toffey (4 Gyanoɔre 1972)[1] e la Ghanaian entrepreneur, philanthropist ane pɔleteesa ane mɛmba ko a begemaale die anii, a Ghana republic anaare eŋɛ.[2] O e la Kataweɛ paate(NDC) mɛmba.[3][4][5] O e la begemaale die mɛmba ko a Jomoro Gbandige naŋ be a Zẽɛbaa Irigyiŋ poɔ.[6]

Dorcas Affo-Toffey
human
Sex or genderfemale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Date of birth4 May 1972 Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish Maale eŋ
Occupationpolitician Maale eŋ
Position heldMember of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana Maale eŋ
Member of political partyNational Democratic Congress Maale eŋ
Religion or worldviewChristianity Maale eŋ

Nyɔvore piiluu ane Ganzanne

Ba dɔge la Dorcas Affo-Toffey 4 Mɛnoɔre 1972, Tikobo namba 1 poɔ ko Stephen Ackah Toffey ane Mary Afo Dany naŋ ba kyebe. Ba dɔge o la yikpoŋ poɔ, o na la bie pie ne banii soba a o baaba biiri lezare ne bata soba eŋɛ, kyɛ e o Ma biiri banuu soba naŋ e a bilibaara soba.[7] O nyɛ la o basic sakuuri ganzanne Tikobo namba 1 ane Ideal preparatory sakuuri Takoradi, a yi be nyɛ admission gaa Nkroful Dagerekulkya sɛkondere sakuuri 1986 poɔ, zie o naŋ nyɛ o sɛkondere sakuuri ganzanne. O leɛ gaa la USA te poɔ o beɛre mine. Ana wagere, o Zanne la nyɛmɛ foriforiyi course, real estate management, branding ane customer service.[7]

O taa la diploma in branding ane customer services management.[7] A puoriŋ o pare gaa e la ganzanne knutsford Yuniveniti kolaagyi, zie onaŋ baare de bachelor of science degeree marketing ane Masa of business Administration (MBA) in marketing aseŋ anaŋ tutaa lɛ.[7]

Tontonziiri

Yuomo lezare ne anuu naŋ pare, Afo-Toffey toŋ la zi-tɛɛtɛɛ wagere na onaŋ wa be USA poɔ.[7] A ziiri mine o naŋ toŋ la laanfeeloŋ, Ganzanne administration, real estate baabo,entrepreneurship ane philanthropy fields.[7] A yi 2002 wa tɔ zenɛ, o mɛɛ la kyɛ Manengya companies gyɛmaa Atlanta Georgia USA poɔ, amine la Queen D beauty ane Topeka properties, a building ane construction firm. O la e la Siinia parter ko selfie Yie Atlanta Georgia USA poɔ.[7] O leɛ wa la Ghana 2012 poɔ na kyoge o entrepreneurship toma, pampana o na la a chief executive Ɔfesa ane paaloŋ arekora ko Nano Fix IT company, ane Sebastian closet Inc, seŋ anaŋ tutaa lɛ.[7]

Pɔletese

Ba da ɛlɛte la Affo-Toffey ka o e a Kataweɛ begemaale die bie ko a Jomoro gbandige ɔɔgore 2019 poɔ.[3] O da nyɛ la 1,324 nuuri naŋ areko 87.4% kyɛ ka a ba bayi Akatia Kwaidoo, Nda Blay Armah nyɛ 188 naŋ areko 12.4%, 4 naŋ areko 0.2% seŋ a naŋ tutaa lɛ.[3]

Affo-Toffey di la a 2020 begemaale die nu neɛ ko Jomoro gbandige onaŋ da wa nyɛ 24,356 nuuri naŋ areko 55.5% kyaare ne a begemaale die mɛmba Paul Essien ko a Wɔɔ paate naŋ nyɛ 19,889 nuuri naŋ areko 44.95%.[8][9] A yi 7th GYɛnoɔre 2021,  o e la a pɔgeba 40 kaŋa ane o yoŋ la e pɔge yi a Zẽɛbaa Irigyiŋ, naŋ areko ba gbandigiri a begemaale die anii poɔ.[6][10]

Begemaale Die Mɛmba

7th GYɛnoɔre 2021, ba suo la Affo-Toffey ka o e begemaale die mɛmba na areko a Jomoro gbandige a begemaale die anii ko a Ghana republic anaare.[1][11] O e la mɛmba naŋ tona koraa Dɔba ne Pɔgeba ane Biiri kɔmatee ane a teŋgama ane Forestry kɔmatee ko begemaale die.[1] O naŋ da yele yɛlɛ begemaale die eŋɛ 24th Maakye, o da kpãã la Bɔnne ka o leɛ yuo teŋgama-toribogiri ba naŋ pɔge yi a kɔre-feere-nyabie pie ne awae dambo, a zege economic yeltare.[12][13]A o kpããbo nimizeɛ zaa da are, ka Bɔnne leɛ yuo ane vɛŋ ka yɛlɛ kyɛnɛ soŋ a teŋgama-toribogiri boma de yi ane leɛ kpɛ a nimize ziiri mine a Jomoro gbandige eŋɛ aseŋ Elubo, Jaway wharf, Newtown, Ellenda wharf ane a tenne toribogiri mine naŋ be Ghana poɔ. A ŋaa da yi la tenne yaga naŋ be o gbandige poɔ a e toribogiri tenne be Ghana ane Ivory coast kpakyega.[13][12]

Yelwonne ane a maaloo

O naŋ wa di a 2020 begemaale die nuneɛ, Joshua Emuah Kofie naŋ kpeɛrɛ Nuba-Mpataba a o gbandige poɔ da tage la Affo-Toffey gaa kɔɔte ka o taa la dual Citizenship. A court case was then instituted against her challenging her citizenship. A baaraa soba o da ba gaa, ka a lɛ da wane kɔɔte bench warrant kyaare ne o disembare 6th 2021. Kyɛ ane a lɛ zaa, disembare 9th 2021 eŋɛ,  Affo-Toffey fa gaa la a kɔɔte ne o lɛɛyɛ, Edudzi Kudze Tamaklo, ane MP ko Ellembelle, Emmanuel Armah-Kofi Buah. A Sekondi commercial kɔɔte. After short proceedings, rescinded the bench warrant instituted against her.[14]

Kɔɔdenne

24th Maakye eŋɛ, Affo-Toffey da baare la a Ghana Division one league club proud united daa.[15][16][17] Ba da leɛ la a club yuori gaa ne Jomoro FC, a leɛ yi neŋ o Accra, Aŋkara Irigyiŋ gaa Jomoro naŋ be Zeɛbaa Irigyiŋ. A club da e la siri ka ba ŋmɛ ba yiri games a Crosby Awuah Memorial park(CAM) Aiyinase poɔ, yiri teŋɛ ko karela united tuuro a leɛ-deebo.[18][16]

Meŋɛ Nyɔvore

O kule la Joseph Lawrence Ashun, a taa bipɔgeba bayi; Francine Koffi(Fantana yieli ŋmɛrɛ naŋ be Ghana)[19] ane Lynelle Koffi ( medical sakuubie naŋ be USA).[7]

Sommo Yizie

  1. 1.0 1.1 1.2 https://www.parliament.gh/mps?mp=1
  2. https://ghanapoliticsonline.com/ndc-parliamentary-candidate-for-jomoro-dorcas-affo-toffey-donates-food-items-to-all-mosques-in-jomoro/
  3. 3.0 3.1 3.2 https://www.myjoyonline.com/ndc-parliamentary-primaries-provisional-results/
  4. https://www.myjoyonline.com/samia-nkrumah-disappointed-the-people-of-jomoro-ndc-parliamentary-candidate/
  5. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Jomoro-NDC-parliamentary-candidate-inaugurates-new-party-office-at-Ezinlibo-1068445
  6. 6.0 6.1 https://www.ghanabusinessnews.com/2020/12/10/western-region-has-only-one-female-in-legislature/
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Profile-of-Member-of-Parliament-for-Jomoro-Dorcas-Affo-Toffey-1168762
  8. https://www.adomonline.com/election-2020-musician-fantanas-mother-wins-jomoro-seat/
  9. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/western/jomoro/
  10. https://www.myjoyonline.com/fantanas-mum-wins-jomoro-parliamentary-seat/
  11. http://new.ghanamps.com/mp/dorcas-affo-toffey/
  12. 12.0 12.1 https://www.myjoyonline.com/news/national/jomoro-mp-pushes-for-reopening-of-land-borders/
  13. 13.0 13.1 https://citinewsroom.com/2021/03/jomoro-mp-urges-government-to-reopen-land-borders-to-boost-economic-activities/
  14. https://citinewsroom.com/2021/12/sekondi-court-withdraws-warrant-for-arrest-of-jomoro-mp/
  15. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/SportsArchive/Jomoro-MP-Hon-Dorcas-Affo-Toffey-takes-over-as-new-proud-United-owner-1214188
  16. 16.0 16.1 https://ghanasoccernet.com/dorcas-affo-toffey-jomoro-member-of-parliament-buys-division-one-league-club-proud-united
  17. https://www.modernghana.com/sports/1070376/jomoro-mp-hon-dorcas-affo-toffey-is-now-the-owner.html
  18. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/SportsArchive/Jomoro-MP-reveals-why-she-bought-Division-One-League-Club-Proud-United-FC-1217359
  19. https://www.myjoyonline.com/fantanas-mum-wins-jomoro-parliamentary-seat/