Wp/ddg/Xanana Gusmão

< Wp‎ | ddg
Wp > ddg > Xanana Gusmão

Kay Rala Xanana Gusmão GCL (malusuke José Alexandre Gusmão, vaci 20 Junhu 1946) ia militar uni nauvara prezidente Timor Leste ihemerana, uru Maio 2002 naen anate naula´a Maio 2007 depois enaen ali hiamoin la´a Primeiro Ministro Timor Leste vaci 8 Agostu 2007.[1]

Kay Rala Xanana Gusmão

I lauhana edit

Gusmão Manatuto naen malusuke ratan on Timor Portuguese i tempu, inal-ipal a mestri, depois lafai tava la´a kolejio Jesuita naen isikola. Pas aiaira taan kan lime tava isikola para, lavan upe hinta ua, tava la´a nehenta sirivesi fai nu mamin zen hin isikola toto. Aiaira 1965 micane, kuandu tava on aiaira 19, tava Emilia Batista apur cerenfai nu ivit naum zeu fai. Tava i ne, "Xanana", ia tava letra kanta, "Sha-na-na" naen eme.[2] Aiaira 1968 Gusmão militar Portuguese mucupela´a. Tava ho Emilia Batista, imocor a ecatere, Eugenio no Zenilda. 2000 micane tava Australiana Kirsty Sword ivi alim zeu fai, imocr it Alexandre, Kay Olok no Daniel.

Okupasaun Indonesian edit

Kuandu jawanes ere Timor ukune, Xanana i ne tali hiamoi, tavait taktika ere fai laan halfai ihini nanate no tempu ivinae tava it Komandante em Chefe FALINTIL. 1980 micane FRETILIN tali sufre nu tapil jawanes ere na molu ivi´it fai hinta Xanana FRETILIN etekaure nu koalisaun centrista i ali suporta, nu hal ali reorganiza. 12 de Novembro 1991 Masacre Santa Cruz tempu inae fait Xanana mundu naunuku ehefe tamba jornalista ere internasional lafanen mau tava entrevista. Novembro 1992 micane Indonesia ere tava name nu em komarka.

Independensia Timor Leste edit

Depois de deklarasaun independensia 20 de Maio micane povu ere tava nacuet tu prezidente

 
Presidente Xanana visita maar potina uni USNS Mercy, August 2006

Desenvolvimentu politika 2007 edit

Uru Marsu 2007 tava hin partidu Congresu Nasional da Rekonstruksaun Timorense (CNRT) em namain la´a Eleisaun Parlamentaria 2007 ivi nere [3] Eleisaun ivi nae CNRT alivana ihece na mire, FRETILIN nau nere, ho 24.10% vota no kadera 18 aci.

Mananana edit

 
Meeting Students of DIS - Dili International School, Oct 22, 2009

1999 micane, Xanana premio Sakharov Prize for Freedom of Thought simu.

2000 micane, tour Sydney Peace Prize emina tamba "nudar lider principal laan independensia Timor ihini".

2002, Council of Europe premio North-South Prize em tava ina .

Xanana oras en Membru Eminente Sergio Vieira de Mello Foundation ihini.

Referensia edit

Template:Wp/ddg/Reflist

Ligasaun malunana edit

Template:Wp/ddg/Commons

  1. "Gusmao sworn in as East Timor PM", Al Jazeera, 8 August 2007.
  2. Australian Broadcasting Corporation
  3. "Gusmao to run for PM", Associated Press (The Australian), March 29, 2007.