Vlaška crkva je najstarija sakralna građavina koja se pominje na Cetinju. Posvećena je Rođenju Bogorodice i u sadašnjem obliku datira iz 1864. godine. Međutim, postojeća crkva je nastala na mjestu starije koja se pominje još 1450. godine.
Istorijat edit
Vlašku crkvu su najvjerovatnije podigli stočari (Vlasi), koji su u Podlovćenskom docu-Cetinjskom polju imali svoje katune, a najvjerovatnije i stalna staništa prije podizanja dvora i manastira Crnojevića. Prvobitna crkva, bila je sagrađena od ‘’plota i kočeva’’, opletena prućem oblijepljenim blatom, a potom je u tri navrata prepravljana, da bi konačan izgled dobila 1864.godine. Na osnovu venecijanskog novčića iz XV vijeka, nađenog u temelju apside manjeg sakralnog objekta, otkrivenog ispod poda današnje Vlaške crkve, može se zaključiti da je jedna od obnova izvedena u XV vijeku.
Obnova crkve edit
1864. godine crkva je iz osnova sazidana i proširena u odnosu na prvobitnu građevinu. Tom prilikom su, u temeljne zidove objekta ugrađeni stećci koji su se nalazili u neposrednoj blizini crkve. Od 150 bogumilskih stećaka, sačuvana su samo dva na ulazu u crkveno dvorište. Narodno predanje veže ih za grobove osnivača hrama Ivana Borojeva i njegove žene, a druga legenda za čuvenog hajdučkog harambašu, Baja Pivljanina. Istraživačkim radovima je ustanovljeno da je crkva u jednom periodu bila živopisana, o čemu svjedoče pronađeni ostaci fresko maltera. Ograda oko crkvene porte postavljena 1897. godine je sačinjena od 1544 cijevi pušaka zaplijenjenih od Turaka u bitkama na Grahovcu (1858), Vučijem dolu i Fundini (1876-78) i predstavlja jedinstveni “istorijski muzej pod vedrim nebom”. Posebna vrijednost je i ikonostas u crkvi koji je 1878. godine oslikao Makedonac Vasilije Đinovski. U crkvi su se vjenčali knjaz Nikola i knjaginja Milena 1860. godine.
Poveznice edit
Izvori edit
- Cetinje moj grad
- Božidar Milic, Urbano nasljede Crne Gore s posebnim osvrtom na razvoj Cetinja, Podgorica, 2013.