Rifat Burdžović Tršo[1] (1913 — 1942), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija edit
Rođen je 11. februara 1913. u Bijelom Polju/Akovu kao treće dijete roditelja Nazifa i Rabe Burdžovića. Rifatu umire otac 1915. godine, a zatim i majka dvije godine kasnije. Brigu o njemu preuzima daljnji rođak Salih Đedović. Nakon uspješno završene osnovne škole 1924. godine, Rifat, po uputstvu svog staratelja, počinje kod šustera Mustafe Mekića da uči obućarski zanat.
Odlazak u Skoplje edit
Sa grupom mladića 1925. godine odlazi u Skopje đe se upisuje u Veliku medresu kralja Aleksandra I. Tu se upoznaje sa idejama toga vremena, sa marksističkom filozofskom i političkom literaturom. Povezuje se sa komunističkim pokretom u Skopju i ondašnjoj Jugoslaviji.
Piše prve pjesme 1929. godine i objavljuje ih u listovima i časopisima. Osniva sa grupom naprednih stvaralaca književni klub “Južna vila” i literarni časopis “Pomol”. Na mnogim manifestacijama čita svoje radove i drži govore.
Preko poznatog crnogorskog pjesnika i revocionara Radovana Zogoviće upoznaje Kostu Racina, makedonskog pjesnika i revolucionara, sa kojim ostvaruje česte kontakte i koji utiče na njega. U članstvo KPJ primljen je 1932. godine. Potom biva isključen 1933. godine sa Medrese, potpm, zahvaljujući uticaju KPJ biva vraćen i iste godine maturira. Tih godina je više puta hapšen i privođen zbog svoje partijske djelatnosti i javnih istupa.[2]
Odlazak u Beograd edit
Odlazi u Beograd 1933. godine i upisuje prvo Filozofski fakultet, da bi se ubrzo prebacio na Pravni. Bio je veoma aktivan u studentskim demonstracijama i drugim akcijama. Tada dobija svoj nadimak Tršo, zbog guste i čečurave kose. Policija ga prvi put hapsi februara 1935. godine, kada je nekoliko dana proveo u Beogradskom zatvoru „Glavnjači“. Sa grupom studenata, u kojoj su bili: Veljko Vlahović, Miloš Minić, Đoko Kovačević, Cvijetin Mijatović, Vojo Nikolić i Vlada Popović Rifat je organizirao opšti studentski štrajk protiv ondašnjeg režima. Štrajk je trajao 22 dana. Poslije odlaska Đoke Kovačevića, sekretara univerzitetske partijske organizacije u Španiju, u jesen 1937. godine postaje sekretar Univerzitetskog komiteta. Na toj dužnosti ostaje do novembra 1939. godine. Pored partijskog rada, jedan je inicijatora i organizatora zavičajnog udruženja studenata iz Sandžaka „Zlatar“, koje je delovalo ilegalno i kojem su pristupili svi napredni studenti svih nacionalnosti. Godine 1938. bio je član delegacije Narodnih studenata Beogradskog univerziteta na Prvom kongresu Ujedinjene omladine Jugoslavije. Poslije majske provale na Tehničkom fakultetu i hapšenja oko stotinjak studenata, on je jedan od glavnih osumnjičenih, ali je novembra 1938. oslobođen, zbog nedostatka dokaza. Decembra 1938. godine odlazi na rad u beogradsku partijsku organizaciju, kao član Mjesnog komiteta KPJ za Beograd. Štrajk protiv režima. Na Pravnom fakultetu u Beogradu 22. aprila 1939. organizuje skup na kojem je bilo preko 3000 predstavnika iz 22 organizacije studenata, omladine i raznih radničkih udruženja protiv režima. Započeo je krvave demonstracije u Beogradu 14. decembra iste godine kada je policija pucala u njega i lakše ga ranila.Juna Bio je rukovodilac partijske štamparije, u kojima su štampani leci koji su podstrekavali organizaciju štrajkova i demonstracija. Sudionik Pete zemaljske konferencije KPJ u Zagrebu. Bio je predložen za člana CK KPJ-u. Izabran za sekretara Građanskog KPJ komiteta KP Beograd. Postaje vodeća politička ličnost Beograda i ondašnje Srbije. 1940. godine je bio učesnik Pokrajinske konferencije KPJ za Srbiju. Septembra 1940. g. pokrenuo je ponovno izdavanje lista “Glas Sandžaka”, koji je više puta od strane režima bio zabranjivan.
Drugi svjetski rat edit
Nakon okupacija Jugoslavije 6. aprila od strane Njemačke i njenih savjeznika, Rifat Burdžović se, po naredbi CK KPJ-u i Pokrajinskog komiteta za Crnu Goru prebacuje u Sandžak i na njegovoj teritoriji formira nove partijske ćelije, sudjeluje u omasovljenju postojećih, stvara novi Oblasni komitet KPJ za Sandžak i postaje njegov sekretar. Za vrijeme ustanka lično rukovodi opsadom i oslobođenjem Bijelog Polja, jula 1941. godine. Sudjelovao je u oslobađanju Kolašina. Učestvuje i u drugim oružanim akcijama, stvara partizanske odrede i udarne grupe. Februara mjeseca 1942. odlazi u Foču na savjetovanje kod Josipa Broza Tita. Osniva se Treća proleterska sandžačka brigada 5. juna 1942. g.
Mučki je ubijen u noći između 2. i 3. oktobra, zajedno sa njegovim najboljim partijskim i partizanskim drugovima, komandantom Vladimirom Kneževićem Volođom i Tomašom Žižićem. Ubili su ih četnici, u okolini Mrkonjić Grada i bacili u Grujića jamu, koja je oko 4 km. udaljena od glavne saobraćajnice Mrkonjić Grad Mliništa, nekoliko kilometara ispred sela Baraći. Glavni štab NOR-a je 13. novembra 1942. javno objelodanio nestanak i smrt Rifata Burdžovića.
Ukazom Predśedništva Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 25. septembra 1944. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.
Godine 1957, njegovi posmrtni ostaci su sahranjeni u grobnicu narodnih heroja na Gorici u Titogradu.
Jedan studentski dom[3] u Beogradu nosi njegovo ime, kao i nekoliko škola u Sandžaku (Tutin, Novi Pazar, Karajukića Bunari).