Nikodim Janjušević je rođen 6. decembra 1875. godine u selu Ozrinićima kod Nikšića. Jedan je od najpoznatijih ustanika za nezavisnost Crne Gore 1919. godine. Bio je oficir i komanadir crnogorske vojske i arhimandrit autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve.
Biografija edit
Otac Nikodimov se zvao Stojan, majka Vemija. Brat Nikodimov, Živko Janjušević, takođe je bio poznati ustanik i komita. Nikodim Janjušević je završio bogosloviju na Cetinju i opredjelio se za kaluđerski poziv. Za jerođakona Crnogorske pravoslavne crkve rukopoložen je 22. oktobra 1899. godine, a za jermonaha 24. septembra 1900. godine. Prema nekim podacima ( u literaturi postoje i drugačliji podaci) za igumana je rukopoložen 2. aprila 1923. godine, a za arimandrita 3. aprila 1923. godine. Ovo su podaci koji se nalaze u kapeli koju je Nikodim Janjušević podigao još dok je bio živ, tridesetih godina dvadesetog stoljeća.
Prema drugim podacima, da bi se održao kontinuitet autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve u vrijeme kada je nekanonski, nelegalno i nasilno ukinuta dekretom regenta Aleksandra Karađorđevića, aktom crnogorske vlade u izgnanstvu od 18. maja 1920. godine iguman Nikodim Janjušević, nastojatelj manastira Sv. Luke u Župi Nikšićkoj, proglašen za arhimandrita Crnogorske pravoslavne crkve.
Nakon Božićnjeg ustanka, komitovao je protiv srpske okupacije u okolini Nikšića. Služio svete liturgije prilikom okupljanja komitskih vođa kod crkvi u Broćancu i Rovcima. Poslije dvije godine komitovanja Nikodim Janjušević bježi u Gaetu, u Italiju, đe se formirala crnogorska vojska u izbjeglištvu. Naredne godine odlazi u Bari kod ruskog arhiepiskopa Georgija, koji je emigrirao nakon Oktobarske revolucije u Rusiji, da ga rukopoloži za arhimandrita.
Arimandrit Nikodim Janjušević je jedno vrijeme smatran za nasljednika potonjeg crnogorskog mitropolita, Mitrofana Bana, koji je umro krajem 1920. godine. Nikada se nije pomirio sa nestankom Crnogorske pravoslavne crkve i borio se za njeno opstajanje, boreći se i sa puškom u ruci za slobodu svog naroda i njegovu autokefalnu crkvu.
Nakon Italije, odlazi 1922. godine u Ameriku (USA), đe ostaje nekoliko godina. U Americi je uspostavio dijecezu Crnogorske pravoslavne crkve. Vjeruje se da je u Americi ostao do 1926. godine. Iste godine (1926) se vrće u KSHS, nakon pomilovanja. Po povratku je živio u rodnim Ozrinićima. Nosilac je Obilića medalje, Danilovog ordena I reda, Spomenice ustanka 1918… Ubijen je juna 1941. iz koristoljublja.
Sveštenici, protivnici ukidanja CPC edit
Arhimandrit Nikodim bio je samo jedan od prilično brojne skupine sveštenika autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve koji su se od 1918, vojno ili politički, javno legitimisali kao protivnici uništenja Crkve i Države; u toj skupini su najbrojniji bili parosi (protojereji: Jovan Jovetić, Ivo Ban, Ilija Jovićević, Bogdan Burić, Ilija Kapičić, Simo Martinović, Miloš Turčinović, Pavić Keković, Luka Pekić, Pavle Rajković, Petar Vujović, Marko Plamenac, Petar Kapičić, Ljubomir Nikolić, Petar Vuković, Đorđije Milić…), zatim monasi (arhimandrit Maksim Pavićević, arhimandrit Filaret Koprivica), ili katihete (Mirko Dragović – kasnije će se zamonašiti, te profesor bogoslovije Milo Kapičić)…
Poveznice edit
Izvori edit
Danilo Radojević, "Iz povijesti hrišćanskih crkava u Crnoj Gori" (Podgorica, 2000. g)
Novak Adžić, Prometejski duh Nikodima Jnajuševića, Publika, maj 2002.g.