„Crnogorac“ je prvi crnogorski neđeljni list. Izlazio je na Cetinju, od 23. januara 1871. do 15. februara 1973. godine. Ukupno su objavljena tri godišta i 102 broja. List je tretirao političku i kulturnu problematiku.
Istorija
edit„Crnogorac“ predstavlja prvu crnogorsku novinu. Prvi broj je izašao 23. januara 1871., a potonji 15. februara 1873. godine (prve i druge godine po 48, a treće 6 brojeva, koji nijesu pronađeni). Bio je neđeljnik i izlazio je na četiri strane (osim brojeva 32, 36 i 38 iz 1872. godine), dimenzija 31x46. Kao vlasnik lista se potpisuje Jovan Sundečić (sekretar knjaza Nikole), a kao urednik Simo Popović. Štampan je na Cetinju, u Državnoj štampariji.
U prvih 25 brojeva list je objavljivao članke iz politike i književnosti, a nakon toga samo iz politike. Od jula pa do decembra 1871. godine uz „Crnogorca“ je kao dodatak izlazio i prvi crnogorski književni list „Crnogorka“ (23 broja izašla).
Iako u podnaslovnici ne stoji da je list bio zvanični organ knjaževine Crne Gore, on je to svakako bio. Kao list koji je u potpunosti u službi crnogorskog dvora, u njemu su objavljivani politički komentari koji su se ticali položaja Osmanskog carstva na teritoriji Balkana, položaja srpskog naroda i državne politike Crne Gore. U tim komentarima je podstican nacionalni borbeni duh, u kontekstu oslobođenja od Osmanlija. Kao takav, distribuiran je i van granica Crne Gore (uglavnom Srbija i Austrougarska) i bio moćno propagandno sredstvo crnogorskog dvora. Upravo zbog takvih oštrih propagandnih poruka, Austrija će zabraniti njegovo distrubuiranje po svojoj teritoriji, što će crnogorskom dvoru obesmisliti njegovo dalje izlaženje. Tada donose odluku o njegovom gašenju.
Prema sačuvanoj evidenciji, list je imao oko 700 pretplatnika.
Crnogorka
edit„Crnogorka (prilog „Crnogorcu“ za zabavu, književnost i pouku)“ je prvi crnogorski književni časopis. Izlazio je neđeljno.
Prvi broj je izašao 10. jula 1871. godine. Izašlo je svega 23 broja, pritom nije sačuvan posljednji broj od 25. decembra 1871. godine i postoji dilema da li je uopšte štampan.
Poveznice
editIzvori
edit- Šerbo Rastoder, Živko Andrijašević...: ,,Istorijski leksikon Crne Gore (tom 4)- Podgorica, Daily Pres, 2006, str. 891.