Joko Martinović, brigadir. Rođen je 14. avgusta 1867. godine u Bajicama kod Cetinja u porodici Nika Martinovića . Kao mladić ostao je bez oca i majke .
Biografija
editZavršio je osnovnu školu u Bajicama, nakon čega je kao državni pitomac upućen u Podoficirsku školu u Kraljevini Srbiji smjer za artiljeriju, koju je uspješno završio i vratio se u Crnu Goru . Ubrzo je ponovo upućen u Školu za artiljerijske oficire u Kraljevini Srbiji . Po završetku školovanja vratio se u Crnu Goru. U čin potporučnika proizveden je 22. januara 1900. godine, u čin poručnika 25. avgusta 1903. godine, a u čin kapetana 5. januara 1907. godine . Kao oficir radio je na stručnom usavršavanju vojske i na stvaranju školovanog vojnog starješinskog kadra . Službovao je kao nastavnik u prvoj Podoficirskoj školi na Cetinju, koja je kasnije prerasla u Oficirsku školu, u kojoj je držao nastavu iz oblasti artiljerije. Na raspoloženju je bio od 14. septembra 1895. godine do 25. novembra 1896. godine u cilju priprema za preuzimanje dužnosti u novoosnovanoj Artiljerijskoj školi . Od 25. novembra 1896. godine nastavnik je u Artiljerijskog oficirskoj školi . Od tog datuma do 12. jula 1901. godine bio je ađutant Artiljerijske škole. Od uspostavljanja Stajaće artiljerije 1896. godine ulazi u stalni sastav kadra njenih oficira. Kao oficir u artiljeriji prolazi kroz sve položaje i napreduje od čina potporučnika do kapetana. Od 12. jula 1901. do 15. aprila 1903. godine bio je šef žandarmerije na Cetinju , a obavljao je kratko vrijeme i dužnost upravitelja Cetinja. Naime, na prijedlog ministra unutrašnjih poslova Boža Petrovića određen je 1903. godine da obavlja dužnost upravitelja Cetinja umjesto komandira Mašana Božovića . Od 15. aprila 1903. do 15. aprila 1906. godine službovao je u Komandi artiljerije Stajaće vojske kao komandir polubaterije . Iz Nikšića je aprila 1906. godine kao poručnik premješten u Ministarstvo vojno u cilju nadgledanja svih magacina . Rasformiranjem komande stojeće artiljerije 1907. godine, u činu kapetana, 15. aprila 1906. godine stupa na službu u Ministarstvu vojnom na poziciji šefa Tehničkoga odsjeka Artiljerijskoga odjeljenja , a jedno vrijeme bio je i zastupnik, tj. vršilac dužnosti Artiljerijskoga odjeljenja . Prisustvovao je kao izaslanik Ministarstva vojnog polaganju ispita Vojno-zanatliske škole na Rijeci Crnojevića u februaru 1910. godine . Od 1910. godine postavljen je za komandanta artiljerije Prve divizije .
Jedno vrijeme bio je na službi u Nikšiću kao komandant nikšićke artiljerije. Za vršioca dužnosti komandanta artiljerije Prve divizije kapetan postavljen je 15. aprila 1912. godine . Za sudiju zamjenika Divizijskoga suda Prve divizije postavljen je 15. aprila 1912. godine kao kapetan i vršilac dužnosti komandanta divizijske artiljerije .
1912 - 1914
editUčesnik je Prvoga balkanskog rata 1912–1913. godine kao komandant artiljerije Prve divizije koja je bila u sastavu Primorskog odreda koji je opsijedao položaj Taraboša i Skadra. U činu komandira učesnik je Drugoga balkanskog rata 1913. godine u sastavu Dečanskoga odreda koji je vodio borbe na Bregalnici. Između balkanskih i Prvoga svjetskog rata bio je komandant artiljerije Prve divizije, kao i komandant nikšićke opsadne baterije . Nakon balkanskih ratova proizveden je u čin artiljerijskog komandira 14. novembra 1913. godine . S funkcije vršioca dužnosti za komandanta Prve divizijske artiljerije postavljen je 29. maja 1914. godine . Dužnost sudije zamjenika Divizijskog suda Prve divizije obavljao je do 29. maja 1914. godine .
Prvi svjetski rat i Božićni ustanak
editU toku Prvoga svjetskog rata 1914–1916. godine bio je komandat artiljerije Lovćenskoga odreda na sektoru Krstac , na tom položaju ostaje do ulaska austrougarske vojske na Cetinje januara 1916. godine. Kao komandira crnogorske vojske austrougarske vlasti su ga 1916. godine internirale u austrijski logor . U zarobljeništvu je ostao do kraja 1918. godine. Jedan je od organizatora Božićnoga ustanka 1919. godine na području Cetinja i Katunske nahije. Nakon sloma ustanka s grupom oficira i vojnika izbjegao je preko Kotora za Italiju. U Bridnizi je došao 9. januara 1919. godine . U Gaeti bio je član Komande crnogorske vojske kao komandant njene artiljerije. Zajedno s Ilijom Jošovim Martinovićem potpisnik je protesta koji je upućen Konferenciji velikih sila u ime 150 oficira, vojnika, civila i omladine izbjeglih u Italiju . Kao brigadir crnogorske vojske pominje se 1922. godine . Iz Italije se vratio decembra 1921. godine i živio na svome imanju u Bajicama. Odbio je sve prinadležnosti Kraljevine SHS zbog čega je hapšen u aprilu 1922. godine . S bratom Bogdanom-Bogdom održavao je veze s političkim istomišljenicima .
Porodica, odlikovanja
editZasnovao je porodicu s Milicom, kćerkom brigadira Veliše Lazovića iz Kuča, s kojom je imao sina Sava (1910–1988 ), diplomatu i kćerke Nataliju, Vjeru, Bosu i Dinu. Natalija je radila u „Pobjedi“ nije zasnivala porodicu, Vjera je bila udata za Selinkića i ima sina Danka univerzitetskog profesora u Rimu, dok je Bosa bila udata za Plamenca. Umro je 20. septembra 1933. godine, sahranjen je u Bajicama. Odlikovan je s više domaćih i stranih odlikovanja, među kojima: Ordenom knjaza Danila IV stepena (23. septembra 1904. godine), Srebrnom medaljom za hrabrost, Zlatnom medaljom za revnost (23. oktobra 1906. godine), Spomenicom 1912–1913, Spomenicom 40. i 50. godišnjice vladavine knjaza i kralja Nikole Petrovića, Ordenom italijanske krune itd.
Poveznice
editIzvori
edit- Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.