Wp/cak/ACHIKE' CH'AKONÏK?

< Wp | cak
Wp > cak > ACHIKE' CH'AKONÏK?

ACHIKE’, CH’AKONÏK?

Ri aj kaxlani' nikib'ij chike' ri winaqi' aj wawe' ixtos, po roj ri qawi' aj Mayab'.
Röj oj Mayab' winaqi'

Ri Ixtos ke ri’ nkib’ij ri q’anchi’ chi qe ri e aj Ab’ya Yala, ja rije’ ri winaqi’ ri xkitz’ët yan nab’ey ri ronojel ri ruwach’ulew.

¿Manäq nanataj ta ja ri achike'  man atz’eton ta?

Xa jub’a ma pa wo’o’ ok’ala’, ri winaqi’ e aj mexica xkina’ k’ïx, xkina’ k’ïx ri kajk’wa’l, kiy kiman, ruma majun b’ey ta xkak’axaj chi ri kati’t kimama’ xkib’än xkisamajij jun nïm winaqirem.

Wakami' ri xik’o yan juq’o wolajuj juna’ ri xe’oqa ri achi’a’ ja ri’ xkitz’ët mejunan ri ruwäch ulew, ri mexicas xkitz’ët chi nïm nuq’ajuj ri ruwäch ulew po ri q’anchi’ man xkitz’ib’aj ta pa wuj.

Wakami’ qetaman chi ri olmecas chi 3500 juna’ ri xik’o yan ri xkisamajij pa ruwi’ ri ixkanul  chi ruwäch ri Charles Goodyear, chi ri Teotihuacan janila nïm chi ruwäch ri Roma imperial, chi ri Texcoco jun rutinamit ri b’anob’äl ri nahuatl, achi’el ri tinamït Atenas kichin ri griegos, chi ri Tenochtitlan 700 mil e ruwinaq, kan wuqlajuj rukamuluj ruwäch kan nïm chi ruwäch ri Sevilla ri ojer kan, chuqa’ qetaman chi ri kitijonik ri nahuatl nitikïr pe toq e ak’wala’ po man xetoq’olb’ex ta, ri kitijonik kichin konojel, man junam ta achi’el ta ri q’enchi’ xa xe’  ja ri e ixel po ja ri k’o k’ïy kipwäq, ketaman wakami’ chi ri maya’ winaqi’ xkib’än taq jay akuchi’ xkitz’ët ri ik’ ch’umil, chuqa’ xkib’än jun cholq’ij richin ri venus ke la’ ojer kan ke ri’ chuqa’ pa rutinamit ri Ek b’alam xkib’än jun tijob’äl richin yeb’onin ri ri’  kan okel richin ri kib’anob’al, ketaman chi ri wixarika chuqa’ ri raramuri xqetamaj chi ri kik’u’x chuqa’ ri ch’ob’onïk chi rij ri ulew chuqa’ ri ruchuq’a’ ri taq ichaj ri k’o k’ïy taq raq’omal chi rij ri yab’il po nab’ey nraq’omaj ri ch’ob’onïk k’a ri ri ch’akul.

Wakami’ ketaman chi man qitzij ta ri nikib’ij pa tijob’äl chi ri q’enchi’ ja rije’ nab’ey xkitz’ët po xe’oqa’ pa Ab’ya Yala’ chuqa’ chi rije’ kik’amon pe ri jalajöj taq b’anob’äl, po ütz ütz tatz’eta’ ri b’anob’äl ojer kan k’o yan richin, po ri q’enchi’ man xapon ta pa kijolon chi wawe’ k’oyan jun nïm b’anob’äl.                                                               

Faceboock